Moje róże – moja pasja

Róże epoki edwardiańskiej

Epoka edwardiańska to w zasadzie schyłek wiktoriańskiej, stanowiła ukoronowanie epoki wiktoriańskiej, czyli najwspanialszego okresu w historii cywilizacji europejskiej i czasów największej chwały Europy z jej wartościami. Niektórzy /złośliwcy/ mówili, że było to poluzowanie gorsetu epoki wiktoriańskiej.W  powietrzu czuć było, że zbliżał się już rok 1914 i kres tego wszystkiego.

Można powiedzieć , że symbolem tego czasu był Titanic, który zrodził się właśnie w dobie edwardiańskiej. Z książek o Titanicu możemy wyczytać to samo, czyli o edwardiańskiej etykiecie arystokracji, fascynacji siłą człowieka i jego wytworów
Historycznie rzecz ujmując, epoka edwardiańska to okres historyczny w Wielkiej Brytanii od roku 1901, czyli kiedy król Edward VII wstąpił na tron brytyjski, a jej koniec określa się na lata 1910-1914.

Ogrody w owym czasie, zamieniały się w wiejskie sielanki tworzone wokół domów, z użyciem naturalnych materiałów, formalnym designem i żywymi nasadzeniami. Ten nowy styl ogrodnictwa pojawił się w Wielkiej Brytanii na początku XX wieku jako reakcja na daleko posuniętą formalność wiktoriańską. W edwardiańskim ogrodzie niepodzielnie panował  ruch Arts & Crafts , który podkreślał znaczenie partnerstwa między architektem a ogrodnikiem. Tego rodzaju ogrody dążyły do ​​uwzględnienia tradycyjnego rzemiosła a w szczegółach kamieniarki i wykorzystywały naturalne materiały do ​​budowy kamiennych ścian, kamiennych tarasów i ścieżek, półkolistych schodów i zatopionych płyt.

Poza formalnymi , jak gdyby „pokojami zewnętrznymi”, które oglądano z domu, ogród Arts & Crafts ustąpił miejsca krajobrazowi, z ogrodami skalnymi prowadzącymi na leśne polany oraz dzikimi obszarami z rustykalnymi ścieżkami i ogrodami wodnymi. Funkcje takie jak formalne stawy i fontanny były typowe dla tego okresu.

Styl Arts & Crafts po raz pierwszy pojawił się w Wielkiej Brytanii około 1880 roku i niebawem ogarnął cały świat. Ludzie tacy jak krytyk John Ruskin i projektant William Morris chcieli zreformować sposób, w jaki rzeczy powstawały, i zbuntować się przeciwko erze masowej produkcji.

Ogród edwardiański koncentrował się na jakości projektowania , przy użyciu naturalnych materiałów i ręcznie wykonanych wyrobów rzemieślniczych. Obejmowało to sztukę dekoracyjną, w tym produkcję mebli i wyposażenia, a architektura była silnym spajającym elementem, natomiast budynki odzwierciedlały powrót do średniowiecznych, tudorskich, a nawet gotyckich tonów. Powszechne były również witraże a na nich motywy zaczerpnięte z natury, takie jak kwiaty. Prawdziwy dom w tym stylu musiał być zlokalizowany na wsi, gdzie było miejsce na swobodne zagospodarowanie ogrodów, które można było oglądać jak obraz z wnętrza domu. Cele tych ruchów i ich estetyka przetrwały i spotkamy je po dziś dzień.  Duże obrzeża zielne z mieszanką bylin zastąpiły wiktoriańskie rabaty.

„Niech będzie trochę formalizmu w domu, aby kontynuować geometryczne linie i zamknięte poczucie architektury, ale przejdźmy od tego do   dzikiego ogrodu”. To była rada, którą Henry Avray Tipping (1855–1933), wybitny redaktor naczelny magazynu Country Life, przekazał Royal Horticultural Society w 1928 r. Reputacja Tippinga opiera się na setkach przełomowych artykułów, które napisał o wiejskich domach i ich ogrodach, a także na jego licznych wpływowych książkach. Jednak jego prawdziwą spuścizną są ogrody, które zaprojektował dla swoich przyjaciół w Chequers i Dartington Hall oraz trzy domy i ogrody, które sam zbudował w Monmouthshire. Ostatni ogród Tippinga w High Glanau Manor przyjmuje wszystkie elementy okresu Arts & Crafts. Koleżanka Tippinga z Country Life, Gertrude Jekyll i jej słynny współpracownik Edwin Lutyens, również  dali nam wiele dzieł sztuki Arts & Crafts, przykładowo w Deanery Garden w Sonning, Hestercombe w Somerset i Folly Farm w Berkshire. Jekyll jest pamiętana za jej wybitne projekty i subtelne, malarskie podejście do aranżacji ogrodów, które stworzyła, a zwłaszcza jej „wytrzymałe rabaty kwiatowe”.   Jej praca znana jest z promiennego koloru i pędzelkowych ruchów jej nasadzeń. W roku 1900 wraz z Edwinem Lutyensem zaprojektowała pawilon brytyjski na wystawę w Paryżu. Nie piszę tu szerzej o dziele  Gertrudy Jekyll i Lutyensa, ponieważ poświęciłem im wiele uwagi w odrębnych artykułach.

Inni architekci i ogrodnicy pracujący w tym okresie to Harold Peto, Ernest Barnsley i Robert Lorimer, z których wszyscy tworzyli sugestywne ogrody. Warto odwiedzić romantyczny ogród Peto w Iford Manor , zachwycający układ Ernesta Barnsleya w Rodmarton i  Lorimera w Earlshall – nie zapominając o słynnym i wpływowym ogrodzie Lawrence’a  w Hidcote .

Formalne baseny, fontanny, rzędy, ręcznie budowane altany,  z solidnymi murowanymi filarami podtrzymującymi wysokie dębowe belki oraz róże i wisteria, która  je obleka -  są to wszystko znaki szczególne architektury ogrodowej okresu edwardiańskiego. Autentyczny edwardiański ogród przeplatał się bowiem z architekturą, dążąc do delikatnego drapowania i zmiękczając twarde linie architektoniczne. Pergole były używane jako elementy architektury do łączenia różnych obszarów lub poziomów w ogrodzie, zbudowane wystarczająco wysoko, aby róże i glicynia zwisały z belek. Rzemiosło, w tym kamieniarstwo, były również ważnymi elementami ogrodów

Projekt nasadzeń odrzucił wiktoriańskie wystawy złożone z egzotycznych  roślin i skupił się zamiast tego na schludnych, skrzynkowych rabatach z kłębiącymi się różami i hojnych, rozłożystych ziołowych rabat. Bujne i kolorowe nasadzenia kontrastowały z formalnym układem zielonych trawników oraz ogrodowych  kręgielni, kortów tenisowych i zacienionych loggii przeznaczonych na kontemplowanie herbaty.

Te same rośliny były używane wielokrotnie, były to: piwonie, irysy, przywrotniki , lawenda,    ostróżki, obrzeża z bergenii, czyściec, erigeron, naparstnice i tytoń ozdobny. Kolorystyka często ograniczała się do stonowanych odcieni jednego koloru, obejmujących fakturę nie tylko kwiatów, ale także liści.

Topiary również wykorzystywano w ogrodach Arts & Crafts, a żywopłoty cisowe z pomostami, przyporami i sklepieniami zwieńczonymi ptakami i zwierzętami wykorzystywano jako ściany osłaniające i dające tło nasadzeniom.Ogrody Arts & Crafts tradycyjnie wykorzystywały  kunszt w szczegółach robót kamieniarskich i wykorzystywały   naturalne materiały do ​​budowy suchych kamiennych ścian, kamiennych tarasów i ścieżek oraz półkolistych schodów.

Po tym obszernym wstępie, czas już chyba zadać sobie pytanie: jakie więc róże dominowały w krajobrazach ówczesnych ogrodów, jak je wykorzystywano? Doskonałą odpowiedzią na tak postawione pytanie niech będzie omówienie jednego z rozdziałów książki Hazel le Rougetel  A Heritage of Roses z roku 1988 .

Zwraca ona uwagę, że pierwsza dekada XX wieku przyniosła  zdecydowany zwrot w obowiązującym stylu różanym wiktoriańskiego czasu i odwrót od dużych, spektakularnych kwiatów, które dominowały podczas rywalizacji na pokazach kwiatowych i ogrodniczych. Do dziś się śnią się miłośnikom królowej kwiatów, te wspaniałe róże o cudownych odcieniach kolorystycznych. Ich wygląd i kształt a także  i zapach często potrzebował specjalnej ochrony przed niepogodą i niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi i w konsekwencji były czasami przykrywane ochronnymi stożkami, słomkowymi kapeluszami lub parasolami. Rola róży jako tak rozumianego ornamentu ogrodowego, została przez pisarzy edwardiańskich podważona. Teraz portret z bliska, róży jako kwiatu, egzemplifikacji jej osobistego piękna, został zastąpiony obrazem krajobrazu, pejzażem. Zachłyśnięto się dostępnością nowych ekscytujących odmian, których niezwykle obfity  wysyp w Anglii i we Francji  a nawet w USA na przełomie wieku  XIX i XX obserwujemy. To wówczas  narodził się  edwardiański ogród różany .

Potencjalne cechy gatunkowe róż o silnym wzroście i wdzięcznej formie doprowadziły M. Jacquesa, jednego z francuskich ogrodników królewskich, do wykorzystania nasion od r.sempervirens .  Te róże pochodzące z obszaru śródziemnomorskiego  z zawsze zielonymi liśćmi jak sama nazwa wskazuje, daje nam wytrwałe hybrydy o inwazyjnym pokroju, z których dwie odmiany utrzymały się w katalogach szkółkarskich na całym świecie.  Są to: Adelaide de Orleans  i Felicite  e Perpetue.

Jednak to róża multiflora a nie sempervirens czy ayrshire  odegrała najważniejszą rolę  w hodowli  róż pnących w epoce edwardiańskiej. A wszystko to za sprawą niezwykłej popularności Crimson Turner’s Rambler. Niebawem dołączą do niego Trzy Gracje Schmidta z Lyonu. Mam na myśli Thalię Eufrozynę i Aglaię.

Jak pisze Hazel le Rougetel, w roku 1896, na tylnej okładce katalogu Hendersona, pojawiła się rycina r.wichury /r.luciae / powszechnie wówczas znanej jako The Memorial  Rose, jako, że ponad 50 00  egzemplarzy tej róży zostało zakupione przez kierownictwa cmentarzy i parków  z przeznaczeniem na umacnianie i zadarnianie terenów, nieprzyjaznych zboczy . Przedstawiana była jako odporniejsza od trawy.

We Francji, Bracia Barbiere  w omawianym przez nas czasie zaproponowali ciekawsze wykorzystanie r.wichury i wyhodowali z jej udziałem całą serię wspaniałych mieszańców  ze słynnymi  Albertine, Alberic Barbiere czy Paul Transon.

Hodowcy w Anglii również byli pilnie zajęci. Blush Rambler z firmy Cant, Crimson Rambler i The Garland jako jego rodzice byli i nadal są jednymi z najlepszych. Ale to Paul Scarlet Climber  okazał się wówczas najbardziej popularny, a  Goldfinch przydawał się tam, gdzie potrzebna była mniejsza siła wzrostu.
Sanders White zawsze był ceniony za zapach, a Emily Gray od Williamsa oraz Jersey Beauty okazały się niezawodnymi pnączami.

Mocną odpowiedzią Schmidta z Niemiec, był  Tausendschon, umiarkowanie wysoki rambler  z różowo białymi kwiatami  raczej nieco większymi niż inne  ramblery, bardzo dobra roślina do tworzenia form kolumnowych . Wspomnijmy również Veilchenblau jednej z pierwszych  lawendowo purpurowych  emanacji Turner Crimson Rambler.

W swojej książce  Arts and Craft of Garden Making z roku 1900, T.H.Mawson   sporo miejsca poświęca różom pnącym i zdecydowanie wyróżnia  stare szkockie klimbery Dundee Rambler i Benet Seedling pomimo  tego że doskonale zna ostatnie nowości i udoskonalenia hodowlane. Najwyraźniej odmiany te musiały być szeroko stosowane i wysoko cenione przez współczesnych. Przyznaje jednak, że Crimson Rambler , tworząc pionowe akcenty  o jaskrawym kolorze, był nieoceniony przy rozbiciu monotonii zmasowanych nasadzeń zimozielonych.

Chociaż dla Gertrude Jekyll  nowe edwardiańskie ramblery nie należały do ulubionych, to jednak zauważyła w przedmowie do   Roses for English Garden / 1902 /, że nadszedł czas, gdy istnieje wyraźna potrzeba opracowania, teorii, która nie tylko pokaże, jakie rodzaje róż mogą  być uprawiane, ale również jak można je pięknie wykorzystać. Fotografie w całym tekście ilustrują tę kwestię i podkreśliła ją po raz kolejny na konferencji poświęconej różom, która odbyła się w Holland House w tym samym roku, kiedy mówiła konkretnie właśnie na ten temat.

Mniej więcej w tym czasie opublikowała artykuł  zatytułowany The Garden Roses – podkreślając, że miłośnik róż sprzed zaledwie dwudziestu lat byłby bardzo zaskoczony, gdy znajdując tyle klas róż ogrodowych na obecnych wystawach. Dodała, że stare róże mogą być teraz cenione i piękne stare klimbery Ayshires, obok nowych Ramblerów i pięknych hybryd o różnym pochodzeniu.
Wszystko to zapewniało nowe możliwości zastosowania w rabatach i na obrzeżach, jako solitery, formy kolumnowe, pergola, krata, ściany ogrodów skalnych i brzegi nasadzeń, a na końcu - róże do okazałych tarasów   architektury ogrodowej i do tak pięknych  ogrodów różanych jakie nigdy  wcześniej nie były robione.

Podkreśliła znaczenie ostatnich zmian w uprawie róż w związku z nowym pragnieniem interpretacji ich ogólnego potencjału. Teraz portret kwiatu z bliska miał zostać zastąpiony obrazem krajobrazu. Po więcej informacji pozwolę sobie odesłać czytelników do jej książek, powszechnie dostępnych w internecie  a zwłaszcza do jej fundamentalnego opracowania Roses for English Garden. Jeden z jej rozdziałów przetłumaczyłem i opublikowałem  pod tytułem : Ogród różany .
Jej rozważania na temat nowej koncepcji róży pokazują , że  oko Jekyll świadome wagi koloru   jest krytyczne wobec ostrej czerwieni Crimson Rambler za dnia, chociaż obserwacje wieczorne łagodzą ten krytycyzm spojrzenia.  Zarówno Dundee Rambler, jak i The Garland są często wspominane , zwłaszcza ta druga odmiana . Fascynujące są  jej obserwacje dokonywane w połowie czerwca  o 4 rano, by obserwować   i podziwiać  delikatne piękno nowo otwieranych pąków róż. Wśród multiflor często wybierała Thalię Euphozyne i Waltham Rambler. Ciekawe było jej podejście  do Wichurianas. Zaprezentowała nam całkiem nowy aspekt różanego piękna, woląc obserwować wędrujące je po ziemi w dół wzgórza. Lubiła ich schludne, błyszczące liście, a pod tym względem trio Mandy – Jersey Beauty, Gardenia i Ewergreen Gem otrzymują specjalne wyróżnienie. Jej rozdział poświęcony różom w przekształcaniu brzydoty w piękno jest pełen inspiracji. Za pomocą róż przemalowuje starą, letnią altanę, zakrywa szpetną , smołowaną ścianę, łata luki w starym żywopłocie tworząc dekoracyjne wieńce i bujne, kolorowe girlandy.

Eksponowanie róż na drzewach zachwycało ją,  porównywała to do malowania obrazu niezmiernie długim pędzelkiem. Ważne był też wybór tła dla róż. Cis , ostrokrzew tuja lub cyprys najefektywniej  eksponują ich kolory tworząc tło.   „Angielski ogród, o którym marzę,  to  mały lokalny las. gdzie drzewa mogą być przyozdobione  plątaniną  multiflor i sweetbriar  Napisała też na ten temat specjalny artykuł do The Rose Annual z 1908 r.   zatytułowany „Rose in Wild Woodland. Wspomnijmy jeszcze J. Pembertona który jest powszechnie znany głównie za swój ważny wkład w dziedzictwo róż. Tu musimy wspomnieć o uwagach zawartych jego książce opublikowanej w 1908 r. Wspomina tam o różach dzikich uprawianych bezpośrednio na trawnikach, podaje też jak rozciągnąć na dłuższy czas ich kwitnienie poprzez odpowiedni dobór odmian. Od kwietnia aż do początku sierpnia.  Podobnie zresztą można  zastosować raz kwitnące współczesne im ramblery. Bowiem gdy multiflory już przekwitają, kwitnienie zaczynają późniejsze od nich mieszańce wichury.Wychwala rugosę za jej jakość i wspomina o jej zastosowaniu do nasadzeń utylitarnych. Miał tu na myśli jej duże owoce, doskonałe jako-  na przykład – pokarm dla bażantów.

Ówcześni autorzy dopiero od niedawna  mają możliwość docenienia walorów mieszańców rugos.   Jedną z ich nowych hybryd jest Conrad Ferdinand Mayer , która to róża była ulubiona różą  córki Charlesa Kingsleya, który wspomina o tym w swojej książce.Kingsley ubolewa nadto nad zniknięciem remontantek uprawianych w ich domu w Hampshire, uważa, że ogród różany nich i bez herbacianych róż trudno jest mu sobie wyobrazić.

U Kingsleya znajdziemy też wiele słów uznania dla Dorothy Perkins która była klasycznym przykładem róży w ogrodzie edwardiańskim, czy Hiawathy, które uważa za najpiękniejsze z nowych hodowli. Docenia też  Crimson Rambler dla łatwości jego formowania i przydawania ich krzewom wymyślnych figur.

I jeszcze jedno zdanie o Gertrudzie Jekyll. Oczywiście w jej ogrodach, które projektowała, w pełni demonstrowała swoją główną maksymę   pokazywania róż, które są u niej pięknie wykorzystywane w naturalnym otoczeniu, ale jednocześnie uważała za konieczne rozwijanie sztuki wystawienniczej  gdzie zostałoby wyeksponowane piękno pojedynczego kwiatu  królowej kwiatów.

Nie jestem pewien czy wybrzmiało to dostatecznie mocno, ale chciałbym  podkreślić, że w czasach edwardiańskich poza docenieniem piękna róży jako kwiatu, pojawiła się tendencja używania róży jako rośliny krajobrazowej. Od portretu ukazującego piękno pojedynczego kwiatu do portretu  krajobrazu w którym róża jest decydującym nośnikiem koloru. Tak to spożytkowano nowe hodowle, które pojawiły się w wielkiej obfitości w owym czasie, masowo kwitnące multiflory i i róże wichury. Dziś , za sprawą róż Austina i im pokrewnych, następuje jak gdyby powrót do kontemplacji pojedynczego kwiatu i docenienia jego indywidualnych walorów. Chociaż gdy spacerowałem po pokazowych ogrodach austinowskich w Albrighton, widziałem  niezwykle udane połączenie tych dwu nurtów. Piękne same w sobie kwiaty austinek  pojawiające się masowo na krzewach, dają nam sposobność   użycia róży  w obu przenikających się formach. Roślin krajobrazowych i i ekspozycji kameralnych.

Czy róże chińskie są delikatne?

Jest to obszerne omówienie artykułu profesora  Maurice  H.Merril zamieszczonego w w American Rose Annual z roku 1946.

Na fotografiach obok – Old Blush

Za różą chińską lub bengalską od dawna idzie fama jakoby słynęła z wyjątkowej delikatności i nieprzystosowania do życia w klimacie północnym. Literatura na temat róż jest pełna tego typu opowieści. Już w 1826 roku wielki Vibert zasugerował, że róża chińska winna być klasyfikowana jako delikatna. W Anglii W. Paul i w Ameryce Parsons, kontynuują tą opowieść. F. Parkman, historyk, który również był miłośnikiem róż i posiadał, jak przypuszczam, przy swoim domu w Massachuttets, rosarium, napisał: „Róże chińskie nie przetrwają naszej zimy bez należytej ochrony. E. Ellwanger, niezależny autor i obserwator, również wypowiedział się stanowczo:„ Nie są odporne. ..”

W ostatnich latach m.innymi meksykański autorytet Carlos Gajon Sanchez i Bunyard, angielski autor, powtórzyli historię o wrażliwości róż chińskich na zimno.
Jednakże w moim ogrodzie Old Blush China od siedmiu lub ośmiu lat rośnie sobie bez jakiekolwiek ochrony, narażając się na temperatury do -10 C poniżej zera. Późny, wiosenny mróz przyszedł gdy miała już pąki wielkości groszku i nie zaszkodziło jej to. Kwiaty rozwinęły się bez problemu. Podobnie jak i u innej  chińskiej znajdy. Obie ten dopust Boży potraktowały z równą nonszalancją.  Są też Birdie Blye i Hermosa, również klasyfikowane jako odmiany chińskie, które bezkarnie łamią nasze zimy

Na fotografii obok – Hermosa

Tutaj w Norman znajdujemy się na północ od trzydziestego piątego równoleżnika i ponad tysiąc stóp nad poziomem morza. Nasze zimy są otwarte, ale zmienne. Róże nie śpią, drzemią. W każdej chwili można ich wezwać do wytrzymania temperatur zbliżonych do-20 C w kilka godzin po wygrzaniu się w warunkach  +10C  stopni. Jest to niezawodny dowód odporności, gdy róża zwykle przechodzi przez nasze zimy bez szkód materialnych.

Wyższa odporność moich róż chińskich na zimno doprowadziła mnie do zastanowienia się, czy tą samą jakość wykazują róże tego rodzaju w bardziej północnym klimacie. W rozproszonych publikacjach ARS, znalazłem szereg świadectw, które obalają pogląd, że ta klasa nie jest w stanie wytrzymać większych spadków temperatur.
Na pierwszego świadka wezwijmy panią Frederic Keays, której miłości do starych róż w połączeniu z jej łatwym, intrygującym stylem pisania,zawdzięczamy tak wiele. Zaledwie dwa lata temu pisała o różach, które według niej były niezawodne w temperaturach sięgających -25 stopni poniżej zera w jej domu na Long Island. Na tej liście znajdowały się chińskie odmiany Old Blush i Hermosa , ale też Zephirine Drouhine, która jest wprawdzie Bourbonem ale jest obciążona dużym  chińskim dziedzictwem. Old Blush Noisette to kolejny potomek róż chińskich, oraz Grus an Tepliz z silnym wpływem Chin. Obie doskonale znajdują się w najtrudniejszych miejscach,

Obok – Gruss an Tepliz

Następnie znajdujemy artykuł  Griffitha Buck’a z Iowa wychwalający stare róże chińskie i bengalskie za wydajność i odporność w trudnym klimacie Ohio z wyraźnym zadowoleniem ze strony róż i z całkowitą satysfakcją dla niego.  Wszystkie te dowody gromadzone przez lata powinny całkiem skutecznie obalić mit o delikatności róż chińskich.

W pierwszej połowie dziewiętnastego wieku, znany angielski autor T. Rivers raczył był napisać o różach chińskich, że większość z nich jest dość odporna. Jednak jego obserwacja nie była podzielana przez innych, jak widzieliśmy. W ostatnich latach tę samą prawdę przedstawił    dr J.H. Nicolas. W swojej tabeli , jak to nazwał, „arktyczności”, ocenił rosa chinensis   na 35%, odporności mrozowej przy spadkach temperatur do -20 C. Znacznie niżej, w tym samym zestawieniu ocenił możliwości np. pernetian. A jest wysoce prawdopodobne, że Nicolas popełnił błąd ostrożności, ponieważ zarówno  mieszańce herbatnie, jak i róże chińskie wydają się wytrzymywać większe spadki temperatur, niż sugeruje jego tabela. Wspomnijmy tu jeszcze o r. moschata i r. chinensis które  wydają się prawie tak wytrzymałe, jak sama r. chinensis. Jednak naprawdę ważną rzeczą jest to, że spostrzegawczy Nicolas odkrył prawdę, wbrew powszechnej opinii, że chińskie róże są o wiele bardziej odporne na niskie temperatury niż  mieszańce herbatnie. W prawie pół wieku po napisaniu omawianego tu artykułu, w  roku 1988, Hazel le Rougetel, wydaje książkę A Heritage of roses. Znajdzie się tam rozdział poświęcony  dziedzictwu róż chińskich i na stronie 44 czytamy:” Dzisiaj stwierdzam, że dobrze ugruntowane róże chińskie nie potrzebują ochrony, ale nawet na południu Anglii opryskuję małe nowe rośliny środkiem grzybobójczym, aby chronić nie tylko nowe łodygi, ale także korzenie przed długimi okresami niesprzyjającej pogody.” Jak więc widzimy, zwolennicy szczególnej delikatności róż chińskich, nawet w samej Anglii znajdują się w wyraźnym odwrocie. Tamże znajdziemy również rekomendacje autora co do samego doboru odmian. Poza sakramentalną już Old Blush polecana jest też Arethusa i  Irene Watts, których to uprawa, może nam dać dużą satysfakcję.

Jak róże chińskie zyskały swoją niezasłużoną reputację delikatności? Trudno to powiedzieć. Sądzę, że przysłużyli się tu  miłośnicy róż z Anglii, kraju o  wilgotnym, raczej pochmurnym i umiarkowanym klimacie, którzy napotkali na niejakie problemy z ich uprawą i to oni dorobili im gębę.  Bez względu na przyczynę, myślę, że zdecydowało tu pewne uprzedzenie. No bo skoro róża bengalska, z Indii – to powinna być delikatna.  To uprzedzenie poszło za nimi do Francji i do Ameryki

To może spytajmy inaczej. Skąd róże chińskie są tak odporne? Odpowiedź na to pytanie wydaje się ukryta w mgłach, które wciąż zaciemniają ich pochodzenie. Jako ciekawostkę powiem jeszcze, że  poza ich odpornością na chłody i nagle zmiany temperatur tak charakterystyczne dla klimatu przejściowego, wydaje się   że posiada jeszcze inną formę wigoru – to jest odporność na suszę i upał. We wspomnianym już wcześniej , artykule G.Buck pisze, że w jego ogrodzie w Iowa tylko te odmiany, w których chińskie pochodzenie jest silne, z powodzeniem przetrwały suszę, która dotknęła  jego kolekcję w drugiej części lata.

Ja również , chciałbym się pochwalić, że mam w swej kolekcji dwie róże chińskie : Francis Dubreuil i Old Blush.

– Na fotografii – Francis Dubreuil.

Zwłaszcza ta druga/tak mi się wydaje/ ma szansę wpisać się na stałe w krajobraz naszych ogrodów. Ale z ostatecznymi wnioskami poczekajmy aż przyjdą ze dwie zimy z gatunku tych na jakie stać nasz klimat.

Wszystko to sprawia, że  chińskie róże rzeczywiście zasługują na uwagę tych, którzy robią wszystko, aby królowa kwiatów była szerzej  obecna w naszych ogrodach.

Grandiflora

Wygląda na to, że początek nowej klasie róż o nazwie  grandiflora dała  prawdziwie elegancka, kwitnąca piękność  będąca  krzyżówką wykonaną przez Waltera Lammertsa przed rokiem 1950. Użyto w niej wspaniałego mieszańca herbatniego Charlotte Armstrong i floribundy Floradora autorstwa  Matthiasa Tantau.  W efekcie, powstała skomplementowana już powyżej Queen Elizabeth. Ta odmiana róży  ześrodkowała w sobie wszystkie najlepsze cechy  obojga rodziców. Otrzymaliśmy piękne kwiaty  zgrupowane po kilka na pędzie jak u floribundy,  na długich łodygach, wspaniałe do tworzenia kompozycji bukietowych jak i do wielu innych zastosowań. W momencie jej powstania, narodził się nierozwiązany po dziś dzień problem klasyfikacyjny. Nie była czystą floribundą, ale też nie dało się jej nazwać mieszańcem herbatnim. Była wszystkim po trosze. W czasie gdy się narodziła,  rosarianie jeszcze prawdziwie martwili się na tak abstrakcyjnymi, z dzisiejszego punktu widzenia, problemami jak na ten przykład czystość klasyfikacyjna.

Kiedy wysoka komisja AARS ogłosiła w roku 1954, że ​​nowa róża, która zdobyła nagrodę specjalną, zostanie  włączona do nowej specjalnie dla niej stworzonej klasy, zwanej Grandiflora, wzbudziło to duże zaniepokojenie  wśród wielu hodowców róż. Był to termin, z którego utworzenie i zaproponowanie do użycia, stanowiło trudny do przyjęcia dla wielu wyjątek.

Rosa Grandiflora to przecież ostateczna nazwa odrębnego gatunku róży, a przymiotnik ten został kilkakrotnie użyty w nazwie innych gatunków róży. Stosowanie takiej łacińskiej nazwy do uprawnych form róż ogrodowych jest sprzeczne z Międzynarodowym Kodeksem Nomenklatury Roślin Uprawnych.  Nic więc dziwnego, że  kręgach zbliżonych do akademickich powstało duże wzburzenie, czego wyrazem niech będzie artykuł  Bertrama Parka z Anglii opublikowany  w American Rose Annual z roku 1960. Sprzeciwia się on  w nim wprowadzaniu zamieszania nomenklaturowego, przy czym jak zrozumiałem autor nie miał nic przeciwko wyodrębnieniu  nowej klasy róż   ale o niezbyt szczęśliwie dobraną nazwę Grandiflora, która była już używana w nomenklaturze  róż. Na przykład: R.grandiflora jest synonimem używanym dla R.spinossisima altaica i R. Gallica, a następnie konkluduje:” Uważam, że istnieje tak wiele zastrzeżeń do tego terminu, że za rok lub dwa nie będzie już stosowany i zostanie zapomniany.” Jakże trudno być prorokiem. Termin grandiflora, nie upowszechnił się jakoś specjalnie ale też nie da się o nim powiedzieć by uległ zupełnemu zapomnieniu. Jeżeli bowiem  dokonamy / pobieżnego/ przeglądu wyhodowanych po tym czasie róż, doliczymy się grubo ponad 500 odmian klasyfikowanych jako grandiflora.

Czy róże te jakoś specjalnie różnią się od klas wyjściowych? No, niespecjalnie. Grandiflora to dosłownie duże kwiaty. Tymczasem nawet tego o klasie grandiflora nie da  się odpowiedzialnie powiedzieć. Jedno jest pewne. Już siedemdziesiąt lat temu praktycy dostrzegli konieczność rozwoju i dostosowania do rzeczywistości, nomenklatur różanych , jednakże skostniałe środowisko akademickie śpi sobie w najlepsze i tak na dobrą sprawę zatrzymało się na fazie floribund. Tymczasem hodowcy wzięli sprawy w swoje ręce i radzą sobie po swojemu po swojemu. Po grandiflorze pojawiły się  English Roses,  a w ślad za nimi Marchen, Nostalgie, Romantica   Rigo itp.

Wbrew tu i ówdzie wygłaszanym lamentom, uważam kategorię Grandiflora ostatnią , w miarę sensownie utworzona klasę róż, za całkiem użyteczną w przeciwieństwie  na przykład do  zupełnie amorficznego a powszechnie stosowanego terminu jakim jest  róża krzewiasta. Wszak do diaska, każda róża jest krzewiasta!

Pozwolę sobie  i ja na pewien kasandryczny ton. Utajnianie linii rodowodowych przez hodowców zabija i zabije tą intrygującą część literatury rodologicznej i ostatecznie odda tą część ogrodnictwa w ręce  speców od marketingu.

I jeszcze wspomnę o kilku prominentnych przedstawicielkach tej klasy;

Angel Face = Tom Carruth 2003

Autumn Dusk = G.Buck 1976

Bucaneer = H. Swim 1952

Candy Love = Meilland 2006

Caroussel = Duehrsen 1950

Ch-Ching = Bedard 2008

Crimson Bouquet = Kordes 1996

Earth Song = G. Buck 1976

Focus = Noack 1997

Hocus -Pocus = Armstrong 1975

Jubilee du Prince de Monaco = Meilland 2000

Marcel Pagnol = Meilland 1994

Montezuma = Swim 1955

Queen of Bermuda = Bowie 1956

Samourai = Meilland 1966

Silver Star = Weeks 1961

xxxx

W pierwszym Roczniku Polskiego Towarzystwa Miłośników Róż z 1965 roku (wydany w 1966 roku) jest szkic pióra Pana Jana Nowaka zatytułowany:

O bukietowych mieszańcach (Rosa floribunda i R. floribunda grandiflora)

O różach z tych ras u nas jeszcze zbyt mało się mówi, gdy tymczasem w krajach przodujących pod względem produkcji róż, które są jednocześnie krajami o nieporównanie większym popycie na te kwiaty niż Polska, róże te zaczynają coraz potężniej zdobywać rynek i są coraz bardziej doceniane zarówno przez hodowców i producentów, jak również przez masy odbiorców.

Najdobitniejszym wyrazem powszechnego zainteresowania tymi mieszańcami jest fakt ukazywania się z roku na rok coraz wspanialszych nowości tej rasy.

Rosa floribunda jest wynikiem skrzyżowania R. polyantha hybrida z mieszańcami herbatnimi. Natomiast rasa Floribunda grandiflora jest wynikiem skrzyżowania R. floribunda z mieszańcami herbatnimi (T. H.).

Dając ogólną charakterystykę tych ras trzeba stwierdzić, że omawiane mieszańce wzięły od swych rodziców z rasy R. polyantha dużą zdrowotność, żywotność, tj. silny wzrost, skłonność do wydawania wielu kwiatów na jednej łodydze oraz dużą trwałość kwiatów. Natomiast od mieszańców herbatnich wzięły wielkość i piękną budowę kwiatów oraz olbrzymią gamę barw. Zaznaczyć trzeba przy tym, że wielkość kwiatu dorównuje mieszańcom herbatnim lub jest tylko nieco mniejsza. Ścisłych norm oczywiście tu nie ma i u wielu odmian tych ras występują często znaczne odchylenia, tak jak u wszystkich mieszańców.

Na specjalną jednak uwagę zasługuje tu jedna z podstawowych cech wszystkich nowości ostatnich lat, mianowicie trwałość kwiatów; w gruncie rozkwitają one powoli, zaś po ścięciu, w wazonie, długo pozostają świeże.

Jak widać z tej krótkiej charakterystyki, mieszańce bukietowe ze względu na silny wzrost, piękno i trwałość kwiatów nadają się doskonale na kwiat cięty, a jednocześnie ze względu na typowe dla R. polyantha osadzenie kwiatów i bardzo obfite kwitnienie są doskonałe do nasadzeń grupowych i rabatowych.

Rosnące zainteresowanie różami z tych ras ma uzasadnienie zarówno ekonomiczne jak i estetyczne.

Kilka ich gałązek zastępuje z powodzeniem całą wiązankę róż wielkokwiatowych, co oczywiście zachęca nabywcę. Wśród zmieniających się kryteriów estetycznych zmienia się również moda na kwiaty, ich rodzaje i sposoby wykorzystania ich dekoracyjności. Zmiany mody dotyczą również róż, zajmujących powszechnie pierwsze miejsce wśród kwiatów. Daje się również zauważyć jakby mniejsze zainteresowanie różami o olbrzymich kwiatach typu peonii. Duże kwiaty oczywiście w dalszym ciągu najbardziej oddziałują na wyobraźnię i wywierają silne wrażenie swym pięknem, ale zyskują przewagę kwiaty o budowie nieco lżejszej.

Na zachodzie Europy od kilku lat ogromnie modne są kwiaty typu ‚Baccara’. A więc kwiaty średniej wielkości, bardzo pełne, nieco skrócone w budowie, a wykazujące całą swą krasę dopiero po rozwinięciu, zbliżone kształtem do cynii.

Takie właśnie kwiaty lekkie w budowie wchodzą i u nas w modę, a są to przede wszystkim kwiaty tych nowych ras. Na marginesie można dodać, że z kształtowaniem się tych poglądów wiąże się również nowe zainteresowanie rasą róż bukietowych pod kątem ich wykorzystania na kwiat cięty.

Jak wspomniałem już, wśród nowych odmian tej rasy występują duże odchylania jeśli chodzi o wielkość kwiatu, siłę wzrostu i inne cechy. Dlatego istnieje jeszcze niezgodność wśród hodowców i producentów w zaliczaniu poszczególnych odmian do określonych ras czy grup. Dlatego również informacja reklamująca poszczególne odmiany w wydawanych katalogach jest niejednolita, co często dezorientuje odbiorców. Różnice te jednak nie tylko nie umniejszają wartości tych odmian, a przeciwnie – dowodzą ich licznych zalet.

Katalogi niektórych firm podają wszystkie odmiany z rasy R. floribunda i R. polyantha w dziale : „Róże rabatowe”. Powtórnie jednak umieszczają w dziale róż wielkokwiatowych, czyli mieszańców herbatnich te odmiany spośród R. floribunda, które mają wszystkie zalety mieszańców herbatnich i nadają się wybitnie na kwiat cięty lub nawet do uprawy pod szkłem.

Inne firmy wyodrębniły w swych katalogach oddzielny dział dla R. floribunda grandiflora, jako tych róż bukietowych, które z zasady mają przewagę cech mieszańców herbatnich. Odmiany Rosa floribunda natomiast umieścili razem z R. polyantha w dziale róż rabatowych. Sprawa jest dyskusyjna – a chodziłoby o jak najbardziej obiektywne i jednolite informowanie ogółu odbiorców.

Niektóre odmiany R. floribunda posiadają w wysokim stopniu cechy mieszańców herbatnich i słuszne jest umieszczanie ich w tym dziale. Na przykład jedna z najwartościowszych odmian ostatnich lat, sławna ‚Montezuma’, jest umieszczona w dziale mieszańców herbatnich, ale z informacją, że należy do R. floribunda. Ostatnio niektóre katalogi podają informację, że jest mieszańcem herbatnim, co niepotrzebnie może ukrywa jej pochodzenie. Ostatnia nowość, czerwona ‚Duftwolke’ o zdrowym wzroście, dużych kwiatach i wspaniałym zapachu określana jest w niektórych katalogach jako R. floribunda grandiflora i jednocześnie T. H., co ma uwypuklić jej cechy charakterystyczne dla mieszańców herbatnich.

Na tych dwóch przykładach widać wyraźnie tendencje dawania dokładnej informacji dotyczącej odmian z ras R. floribunda przy nie uzgodnionej jeszcze klasyfikacji. Natomiast nasi niektórzy producenci, wydając własne katalogi, zbyt mocno upraszczają sprawę podając wszystkie odmiany R. floribunda w dziale róż rabatowych bez dodatkowych informacji, że niektóre odmiany wyróżniają się zaletami nawet wśród mieszańców herbatnich (T. H.). Umieszczenie na przykład odmiany ‚Montezuma’ czy jej sportu ‚Queen Fabiola’ w dziale róż rabatowych jest błędne i sprzeczne z ostatnimi osiągnięciami w hodowli róż. Omawiana sprawa wymaga rozważenia i rozstrzygnięcia. Jedną z możliwości mogłoby być klasyfikowanie odmian z rasy R. floribunda, które mają przewagę cech mieszańcó herbatnich jako R. floribunda grandiflora i wtedy wyłączyć tę rasę w oddzielny dział.

Inną możliwością byłoby podawanie w katalogach odmian Rosa floribunda i R. floribunda grandiflora razem, w oddzielnym dziale, z dodatkową informacją, które odmiany mają przewagę cech mieszańców herbatnich, a które bardziej będą nadawały się jako róże rabatowe. Na przykład wspaniała odmiana ‚Diamant’ (R. floribunda grandiflora) o ogromnej żywotności, wysokim wzroście, dużej zdrowotności, po przycięciu bocznych pędów  daje duże kwiaty o pięknym miniowo czerwonym kolorze. Jest bardzo trwała również w wazonie, nadaje się więc jak najbardziej na kwiat cięty, przewyższając pod tym względem wiele odmian mieszańców herbatnich. Ta sama róża nie pensowana w większej masie na rabacie daje plamę kolorystyczną o niespotykanej intensywności. Podobnie przewagą cech mieszańców herbatnich odznacza się odmiana ‚Garden Party’, wybitnie zdrowa, silnie rosnąca, w pastelowym kolorze siarkowo-kremowym, o ładnym kształcie kwiatów. Również bardzo dobre na kwiat cięty i posiadające zalety omawianych ras są ‚Miss Ireland’ (Flor. Grand.) – łososioworóżowa i ‚ Elysium’ (Flor.) – jasnoróżwa, która jest „ulepszonym wydaniem” znanej odmiany ‚Queen Elisabeth’ (Flor. grand).

Przechodząc do odmian z przewagą cech róż rabatowych, chciałbym przypomnieć, że podstawową ich cechą jest bukietowe osadzenie kwiatów. Wśród nowości tej grupy trzeba by wymienić niezwykle piękne ‚Orange Sensation’ oraz ‚Irish Wonder’ w kolorze pomarańczowoczerwonym, następnie ‚Lilli Marleen’ i ‚Manrlena’ – obie koloru czerwonego w typie starej, ale cenionej odmiany ‚Joseph Guy’, wreszcie szkarłatnoczerwoną ‚Meteor’ o niskim wzroście.Wszystkie one odznaczają się wielką ilością kwiatów, trwałością i zdrowotnością oraz pięknymi kolorami.

Gdy mowa jest o niezwykłych barwach tych nowych odmian z rasy R. floribunda, nie sposób pominąć odmiany ‚Coup de Foudre’. Tłumacząc jej nazwę na polski, można określić ją jako „Miłość od pierwszego wejrzenia” lub „Uderzenie pioruna”. Ma ona płatki aksamitne, ognistoczerwone, o tak subtelnych odcieniach, że jest pod tym względem prawdziwym klejnotem.

Na koniec warto by jeszcze wspomnieć o rabatowych odmianach, które wyróżniają się kwiatami o pięknej budowie, podobnymi do kwiatów mieszańców herbatnich, ale znacznie mniejszymi. Tu należy wymienić jasnoróżową ‚Papillon Rose’ (w dodatku pięknie pachnącą, co jest rzadkością u róż bukietowych), żółtą ‚Honigmond’, pomarańczową ‚Mysterium’.

Wszystkie wymienione odmiany tej rasy i inne, na których choćby najkrótszy opis nie wystarczy tu miejsca, wyróżniają się nie tylko trwałością kwiatów, lecz wieloma innymi zaletami świadczącymi o dużej wartości róż pochodzących z omawianych ras.

Artykuł ten przesłał Pan Tadeusz Kurek, za co mu serdecznie dziękuję.

Polyanty

Istnieją pewne wątpliwości co do pochodzenia tej klasy, ponieważ dostępne dane są nie tylko niejasne i skąpe, ale również nieco sprzeczne. Ogólnie przyjęte i najbardziej prawdopodobne jest to, że Paquerette, pierwszy  przedstawiciel grupy, jest siewką drugiej lub trzeciej generacji przypadkowego skrzyżowania między r, multiflora i r, chinensis. Ponieważ powtarzanie kwitnienia tego ostatniego rzadko, jeśli w ogóle, występują w hybrydzie pierwszego pokolenia między nim a gatunkami raz kwitnącymi, a ponieważ gwałtowny wzrost jest zwykle dominujący nad wzrostem karłów, możemy założyć, że sadzonki pierwszej generacji były umiarkowanie energiczne i kwitły tyko raz.
W drugim pokoleniu prawdopodobnie pojawiło się kilka karłowatych lub homozygotycznych recesywnych form, które stały się podstawą klasy.
Rodzice charakteryzujący się  dobrym wigorem,  okazjonalnie wytwarzają egzemplarze niskiego wzrostu, a tendencja do tego wzrasta, gdy jedno z rodziców hybrydy ma umiarkowany wzrost.

Nie jest pewne, czy siewki pierwszej generacji zostały wyprodukowane w Europie, czy w Azji, ponieważ Robert Fortune wysłał z Japonii do Anglii rośliny niskiej raz kwitnącej formy r.multiflora, która miała małe, półpełne, jasnoróżowe kwiaty w wiechach. Było to w 1865 roku. Jedna z tych roślin została przesłana merowi Lyonu we Francji i została zasadzona w miejscowym parku, ale wkrótce zamarła, ale Jean Sisley, również  z Lyonu zdobył inną roślinę i posadził ją w swoim ogrodzie, o którym mówi się, że  miał w nim wiele bardzo interesujących siewek. Jest całkiem możliwe, że jedną z nich była Paquerette, ponieważ Guillot, który ją introdukował, był  hodowcą z kręgu  lyońskiego i przyjacielem Sisleya.

Jeśli to założenie jest słuszne, możemy przypuszczać, że francuska metoda produkcji nowych odmian róży poprzez wysiewanie nasion   w dużych ilościach spowodowała stopniową ewolucję w kierunku bardziej ulepszonego rodzaju polianty. Pojedyncze kwiaty, pierwotna obfitość kwitnienia przez  całe lato, zwarty pokrój rośliny i odporność na niesprzyjające warunki,sprawiają, że są one niezwykle cenne dla trwałego efektu kolorystycznego i pod tym względem nie mają sobie równych w żadnej innej róży ani w rzeczywistości żadnej innej roślinie.

Charakterystyka pierwszych odmian polyant sugeruje, że wszystkie pochodzą z tego samego źródła i dopiero po wprowadzeniu Cecile Brunner w 1881 r. i Perle d’Or w 1883 r.,wpływ róży herbacianej na polyanty, stał się ewidentnie widoczny. Sukcesy osiągnięte przez te odmiany zachęciły hodowców do wzmożenia wysiłków na rzecz produkcji nowych odmian. Wiele powstałych hybryd zachowało pokrój karłowy i krzaczasty, skupiony kwiatostan charakterystyczny dla wcześniejszych odmian, a zakres kolorów został poszerzony. Członkowie klasy zaczęli znacznie różnić się od pierwotnego /prawdziwego?/ rodzaju polianty, który łączył czynniki genetyczne tylko z dwoma gatunkami, r. chinensis i r. multiflora.
Oryginalne odmiany charakteryzował rój małych kwiatów, brak zapachu i odporność na niekorzystne warunki uprawowe po r.multiflora, a  karłowaty wzrost i charakter ciągłego kwitnienia od r.chinensis.
Ponieważ w zasadzie wszystkie klasy zostały połączone z prawdziwymi poliantami, zauważono ich wpływ nie tylko na zwiększenie zakresu kolorów, ale także na roślinę, intensywność stopnia odporności, kwiatostan, liści, formę kwiatu i zapach. Wiele z tych mieszańców było zbyt energicznych, aby można je było zaklasyfikować jako polianty i zostały umieszczone w innych klasach.

Chociaż istnieje kilka dobrze określonych typów, poprzez krzyżowanie z różami innej klasy, nazewnictwo klasy stało się raczej mylące i niezadowalające. Typ skupienia, obfite kwitnienie i karłowy wzrost , które charakteryzują prawdziwą poliantę, zostały tak zmodyfikowane pod wpływem innych grup, że coraz trudniej jest właściwie sklasyfikować wiele odmian. W rzeczywistości wiele z nich, takich jak Baby Chateau, Belvedere, Fashion, Golden Jubilee, Grus An Aachen, New World, Pink Satin, Pinocchio i Vogue, nie są genetycznie spokrewnione z klasą, ale były bądź nadal są akceptowane jako jej członkowie z powodu  bardzo podobnie  zbudowanych kwiatostanów.

Joanna Tantau, Martha Lambert, Orange Triumf ,Peach Bloosom The Fairy i kilka innych odmian, wykazuje wpływ pochodzenia od r.wichuraiana. Odmiany r.chinensis minima skrzyżowane z mieszańcami herbatnimi, wydały kilka odmian, które są uznawane za członków klasy, a Eblouisant jest bezpośrednim wynikiem krzyżowania dwóch odmian r, chinensis.

Inne gatunki również wniosły znaczący wkład w rozwój klasy. Kilka przykładowych odmian, w których się pojawiają to Floradora – multibracteata, Florence ,Mary Morse – Eglanteria, Improved Cecile Brunner – gigantea, Cinnabar – roxbughii, Eugenie Lamesch, Fahion, Pinokio – moschata Erna Grootendorst – rugosa.
Jak można się było spodziewać, róże, które składają się obecnie na tę wysoce niejednorodną klasę, wykazują dużą rozbieżność w swej charakterystyce, a  podział na trzy lub więcej odrębnych grup staje się widoczny. Jednak linia rozgraniczająca między grupami byłaby raczej niewyraźna i nadal trudno byłoby zdecydowanie sklasyfikować wiele odmian. Sugeruje się, że segregacja opiera się przede wszystkim na wielkości kwitnienia, ale ta metoda podziału jest nieco niepraktyczna, ponieważ inne cechy, takie jak wzrost rośliny, forma kwiatu i kwiatostan mają czasami jeszcze większe znaczenie.
Ogólnie rzecz biorąc, prawdziwe polianty charakteryzują się karłowatym, krzaczastym, zwartym pokrojem wzrostu, który rzadko przekracza pół metra. Liście przypominają wielokwiatowe rozmiary i kształty liści, których liczba waha się od 3 do 7. kwiaty są małe, od półpełnego do pełnego, prawie bezwonne, długotrwałe i są wytwarzane w zwartych, pionowych skupiskach przez całe lato. Tę grupę można uznać za podstawowy typ lub prawdziwe polianty, w których charakterystyka inna niż kolor kwiatu wydaje się być równo podzielona między r, chinensis i multiflora. Typowymi przedstawicielami są Cameo, Margo Koster, Mme Norbert Levevasseur, Maman Turbat i Orange Triumph i inne.

Kolejny wyraźny typ, który powinien być oznaczony jako hybrydowe polianty, obejmuje odmiany, które wyraźnie pokazują wpływ róż innych grup, ale w których charakter polyntha został zachowany w znacznym stopniu. Charakter hybrydowy jest widoczny w liściach, kwiatostanie i nieco wyższym, mniej zwartym wzroście. Kwiaty są w lepszej formie, nieco większe i są wytwarzane  w małych rozproszonych rozgałęzieniach na dłuższych łodygach. Genetycznie, hybrydowa polianta jest różą pochodzącą z krzyżowania polianty z odmianą innej grupy, ale ponieważ czynniki polianty są zawarte w różnych gatunkach, wiele róż, choć nie potomków oryginalnej polianty, zostało umieszczonych w tej klasie. Cecile Brunner i Perle d’Or są tego typu przykładami.

Trzeci typ, do którego to J.H. Nicolas, zastosował nazwę floribunda, wywodził się w większości przypadków od krzyżowania hybrydowych polyant z mieszańcami herbatnimi. Zasadniczo ten typ ma cechy pośrednie między obojgiem rodziców, ale nieco sprzyja temu drugiemu. Niewiele cech charakterystycznych dla prawdziwej polianty jest oczywistych i wątpliwe jest, czy te róże powinny być umieszczone w grupie hybryd  polianta lub HT, czy też należy je uznać za odrębną klasę. Witalność roślin i wielkość kwiatów zostały zwiększone, ale wielkość krzewu i odporność  zostały zmniejszone przez wpływ mieszańców herbatnich. Zachowano ciągłość  kwitnienia, ponieważ jest on nieodłączną cechą obu tych grup.

Oznaczenie Floribunda ma znaczną wartość handlową i chociaż jego zastosowanie do tej  grupy zostało skrytykowane, tytuł moim zdaniem, jest odpowiedni. Róż tego typu zdecydowanie nie można umieścić ani w klasie poliant, ani w klasie mieszańców herbatnich i różnią się one znacznie od przyjętych typów hybrid polyanta. Główna podstawa krytyki użycia tej nazwy wynika z faktu, że jest to przestarzała nazwa botaniczna dla r.macrantha i r. helenae, i została użyta w 1815 roku przez Noisette i 1855 przez Dubreuli dla oznaczenia odmian ogrodniczych o małej wartości które zostały  odrzucone.
Nazwa polyanta została zastosowana  przez francuskiego ogrodnika Carriere w 1876 roku.
Wprawdzie w 1843 r. Siebold i Zuccarini nadali tę nazwę gatunkowi azjatyckiemu, który był im nieznany, ale wcześniej został opisany w 1784 r. Przez Thunberga jako r. Multiflora.   Mimo to nazwa nadana przez Carriere utrzymywała się we francuskim piśmiennictwie przez wiele lat i najwyraźniej była w  powszechnym użyciu jeszcze w 1884 roku. Oba terminy, polyanta i multiflora, miały charakter opisowy dla tego gatunku, ponieważ po grecku powiemy polyantha a multiflora to łacińskie słowo oznaczające wiele kwiatów. Gloire des Polyantha, siewka Mignonette i typowy reprezentatywny i tymczasowy standard dla róż tej klasy, miał wiele wspólnego z ustaleniem nazwy.

Klasa ta zasilona została przez wiele popularnych odmian, takich jak Baby Rambler, Baby Roses Daisy Roses i Fairy Roses. Nazwa Baby Rambler została po raz pierwszy zastosowana do Mme Norbert Levavasseur przez przedsiębiorczego amerykańskiego szkółkarza, aby stymulować sprzedaż i sugerować, że była to zminiaturyzowana replika Crimson Rambler,  tego bardzo popularnego rodzica, który był bardzo podobny co do rodzaju kwiatu, koloru jak i rodzaju kwiatostanu. Niezależnie od swoich perypetii z nazwą   Mme Norbert Levavasseur odniosła sukces w utrwaleniu tej nowej klasy róż.

Gdy wprowadzono jeszcze inne odmiany o podobnym pokroju, Mme Norbert Levavasseur sprzedawana była jako Red Baby Rambler, a jej różowy sport Maman Levavasseur jako Pink Baby Rambler lub Baby Dorothy. Z kolei Katharina Zeimet była popularnie określana jako White Baby Rambler, a George Elger / Turbat 1912 / jako Yellow Baby Rambler. Odniesienie nazwy  Baby Dorothy do Maman Levavsseur  sugerowało raczej jej podobieństwo w wyglądzie  niż jakikolwiek związek genetyczny, do  pnącej róży z  r.wichuraiana, jakim jest Dorothy Perkins.

Pierwsza powszechnie uznana odmiana polyanty, Paquerette / czasami używany jest prefiks Ma lub La / została wprowadzona przez Guillot w 1875 roku. Ma stosunkowo pełne kwiaty, bez zapachu, prawie czysto białe. Kwiaty mają średnicę około  2-3 cm i rozwijają się w gęstych skupiskach od dwudziestu do trzydziestu sztuk kwiatów. Kwitnie na karłowatej roślinie o smukłym wzroście. Liście Paquerette mają 5 lub 7 listków i bardzo przypominają r, multiflora pod względem formy i faktury.

W ciągu następnych 25 lat wprowadzono stosunkowo niewiele odmian o trwałych zasługach. Z wyjątkiem Cecile Brunner, Clothilde Soupert Eugene i Leonie Lamesch Marie Pavie i Perle d’Or zostali zachowani tylko ze względu na swoją historyczną wartość nieodłącznej zdolności przetrwania, która została zaniedbana.Krótkie podsumowanie kilku uznanych odmian, które zostały wprowadzone w ciągu 25 lat, które  powstały w czasie między wprowadzeniem Paquerette i 1900 rokiem, pokazuje początkowy brak szerszego zainteresowania tą klasą. Inne odmiany wymienione wcześniej to: Anna Marie Montravel , Mignonette,  Gloire des Polyanta Perle des Rouges.

Większość z nich wykazywała wpływ róż herbacianych w kolorze i formie kwiatu, ale zachowała kwiatostan typu baldach. Zakres kolorów zawierał się od czysto białej Anny Marii Montavel do wiśniowo karmazynowej Red Pet i obejmuje różne odcienie jasnożółtego i różowego.

W ciągu tych 25 lat, aż jedenastu hodowców róż zgłosiło tylko 19 odmian do tej klasy, które uznano za warte wprowadzenia oczywistym więc  jest, że nie podjęto poważnych starań, aby  powiększyć asortyment odmian. Te zostały  wprowadzone prawdopodobnie z  nasion otwartego zapylenia i były nisko rosnącymi, ubocznymi produktami   innych przedsięwzięć hodowlanych. To założenie jest weryfikowane przez fakt, że pochodzenie wielu starszych odmian jest nieznane lub wątpliwe, nie takie jak odnotowano. Przykładowo mówi się, że Clotilde Soupert pochodzi od krzyżówki rumianej białej polianty, Mignonette i kremowo-białej cieniowanej łososiem, róży herbacianej Mme Damaizin. Tendencja Clothilde Soupert do częstego wytwarzania czerwonych kwiatów sprawia, że ​​takie pochodzenie jest nieprawdopodobne, ponieważ ani Mignonette, ani Mme Damaizin nie mieli przodka tego koloru. Pod innymi względami ogólnie przyjęte pochodzenie jest możliwe, ale jeśli geny dla pierwotnego koloru nie istnieją u rodziców, prawdopodobnie nie wystąpią u potomstwa i dlatego musimy założyć, że pochodzenie Clothilde Soupert jest nieprawidłowo zarejestrowane. Charakterystyka poliant wprowadzonych wcześniej tj. Eugenie i Leonie Lamesch oznacza, że zostały one uzyskane przez przypadkowe lub celowe skrzyżowanie r.multiflora z odmianami róż chińskich i herbacianych. Kiedy Lambert wprowadził te dwie odmiany w 1899 r., Było oczywiste, że róża innej klasy została wykorzystana jako rodzic, ponieważ różnią się one znacznie od typów, które je poprzedzały. Rośliny były bardziej energiczne, ale nie tak wytrzymałe, a mniej pełne kwiaty w kształcie jaskrów miały nieznane dotąd odcienie żółci i miedzi.

Lambert wyhodował liczne odmiany poliant poprzez dość ogólne krzyżowanie r.multiflora z różami innych klas. Z tych krzyżówek wynikają trzy różne typy odmian – jeden był energiczny, ale kwitł tylko raz w sezonie; inny był na wpół energiczny, od czasu do czasu powtarzał kwitnienie i stał się znany jako Lambertiany, a trzeci miał pokrój karłowaty i kwitł gromadami kwiatów przez całe lato.
Odmiany tego ostatniego typu, w tym Eugenie i Leonie Lamesch, zostały umieszczone w klasie polyanta. Aglaia = rosa multiflora x noisette hybrid była rodzicem nasiennym obu tych róż. Rodzicem pyłku pierwszego z nich był noisette Reve d’Or, a drugiego, Kleiner Alfred, pomarańczowo-czerwona polianta o charakterystyce noisette. Wpływ r.moschata uzyskany przez noisettes jest również widoczny w wielu poliantach.

W latach 1900–1910 róże bardzo różnych innych grup były hodowane z zastosowaniem poliant i wyhodowano w ten sposób kilka ciekawych odmian. Najlepsze z nich to: Katharina Zeimet, Mme Norbert Levavasseur, Anchen Muller, Gruss an Aachen, Orleans rose Tip Top i Yvonne Rabier Turbata w roku 1910. Mme Norbert Levavasseur powstała z krzyżówki  karłowej Gloire des Polyantas i energicznej róży pokrewnej Crimson Rambler. Ta odmiana i liczne jej potomstwo faktycznie potwierdziły popularność klasy i przyczyniają się do jej dalszego rozwoju. Anchen Muller również pochodzi z krzyżówek Crimson Rambler x polyanta, ale w tym przypadku rodzic pyłku, Georges Pernet, był niewątpliwie krzyżówką Polyanta x mieszaniec herbatni. Duże,  6-7 cm średnicy, pachnące kwiaty róży Anchen Muller odzwierciedlają to pochodzenie.

Przyjmuje się, że rodzicami Grus aan Aachen są Frau Karl Druschki i Franz Deegen, jasnożółty mieszaniec herbatni. Lekko pachnące, różowe i żółto-łososiowe kwiaty o średnicy do 10 cm, złożone nawet z 85 płatków potwierdzają to pochodzenie, ale karłowy  pokrój i sposób kwitnienia  sprawia, że jest to nieco wątpliwe. Była to jednak pierwsza róża z nowego i wyraźnego typu o dużych kwiatach, która posiadała pewne cechy mieszańca herbatniego, zdolna do przeniesienia ich na liczne potomstwo.

O tym, że Tip Top / Baby Doll / ma raczej złożone pochodzenie, świadczy jej charakterystyczny wygląd. Zwyczajem wzrostu jest karłowa, pąki są o długich szpicach i produkowane w małych skupiskach, pełne kwiaty 6 cm średnicy,   to połączenie różu, żółci i bieli  i szarobiałej smugi z żółtą na odwrocie. Pochodzenie to r, multiflora x noisette x HP x Austrian Copper.

Yvone Rabier jest potomkiem r.wichuraiana i nieznanej polianty i jest pierwszym zarejestrowanym przypadkiem tego, że r.wichury weszła do klasy polianty. Widoczny wpływ był niewielki, jednak w przypadku kwiatów, liści i pokroju Yvonne Rabier jest typową poliantą i nadal jedną z najlepszych białych odmian. Podobnie jak inne hybrydy Wichuraiana x polyanta, jest prawie sterylny i ma niewielu potomków.W latach 1910–1925 wprowadzono wiele odmian, a wpływ mieszańców herbatnich stał się bardziej widoczny w klasie. Rothatte, Ellen Poulsen, Echo Lamberta, Ebluissant Turbata i Laffayette Nonina były wybitnymi przykładami tego okresu. Nie były one wyraźnie odróżniające się, ale okazały się również znaczną wartością jako rodzice późniejszych odmian.

Od 1925 roku klasa szybko się rozwija i zostaje wzbogacona o wiele znakomitych odmian. Niektóre z nich, poprzez wielokrotne krzyżowanie z różami innych grup, są trudne do właściwego sklasyfikowania, a zadowalająca segregacja różnych typów staje się prawie niemożliwa. W ciągu ostatnich lat wprowadzono niewiele dodatków do prawdziwej grupy polianta, ale grupa mieszańców Polyanta została znacznie powiększona, a i grupa floribunda została utworzona, aby pomieścić w niej odmiany, których cechami charakterystycznymi są głównie HT. Łącząc polianty i hybrydy HT, stworzyli bardzo wszechstronny typ znacznie większej zdolności adaptacyjnej niż którykolwiek z rodziców.

Szeroka gama kolorów, wielkość kwiatów i witalność TH zostały zmieszane z odpornością na odporność na choroby i zgrupowanym kwiatostanem polianty, aby stworzyć swobodny, złożony rodzaj, który jest łatwy w hodowli i odpowiedni zarówno do ogrodu formalnego, jak i nieformalnego. Przyszłe krzyżowanie floribund z mieszańcami herbatnimi niewątpliwie spowoduje stopniową poprawę kwiatów pod względem formy i koloru, ale inne pożądane cechy mogą zostać utracone. Aby je zachować, muszą w końcu zostać przywrócone do karłowatych poliant .

Można przypuszczać, że typ da się ustabilizować i zapobiec zwyrodnieniu poprzez krzyżowanie jego członków, ale jest to nieco trudne, ponieważ wiele z nich jest całkowicie lub częściowo sterylnych.
Bardzo często z powodu różnic chromosomalnych, gamety męskie i żeńskie z róż różnych klas nie mogą się połączyć. Ta niekompatybilność powoduje, że rodzic nasienia nie jest w stanie zapłodnić drugiego rodzica. Czasami jednak gamety od tych samych rodziców łączą się i mówi się, że istnieje częściowa płodność. Ponieważ karłowate poliantas są diploidalnymi odmianami posiadającymi 14 chromosomów, a TH są tetraploidami z 28 chromosomami, floribundy są zazwyczaj pośrednimi typami triploidów z 21 chromosomami.

Można przypuszczać, że da się je krzyżować między sobą, ale brak płodności wielu odmian i chęć poprawy kwiatów przez krzyżowanie z mieszańcami herbatnimi zniechęciły do jakichkolwiek intensywnych wysiłków w tym kierunku. Ponieważ roślina mająca najmniej chromosomów jest zazwyczaj najskuteczniejszym rodzicielem nasion, stwierdzamy, że większość floribund uzyskano przy użyciu HT jako rodzica pyłku. Z krzyżowania wcześniejszych odmian flloribund z mieszańcami herbatnimi wiele nowszych wprowadzonych zostało tetraploidami i bardziej przypominają klasę mieszańców herbatnich niż polianty. W okresie ponad 75 lat, ta niegdyś odrębna klasa połączyła wysiłki licznych hybrydystów z mieszańcami herbatnimi. D.T.Poulsen z Kopenhagi powinien prawdopodobnie odegrać znaczącą rolę w pochodzeniu floribundy, ponieważ dzięki jego wysiłkom powstały pierwsze charakterystyczne odmiany a jego pragnienie stworzenia takiego rodzaju róży, która rozwijałaby się przy minimalnej staranności w trudnych warunkach klimatycznych lub w północnej Europie zostało częściowo spełnione dzięki wprowadzeniu Rodhatte =/ Mme Norbert Levavasseur x Richmond / w 1911 r. Sukces tej odmiany zachęcił go do dalszych starań z zastosowaniem podobnej myśli hodowlanej i dzięki jego wysiłkom i wysiłkom jego synów Dinesa i Svenda wprowadzono wiele tego rodzaju róż. Najlepsze z nich to: Ellen Poulsen 1912, Elsa Poulsen 1924, Kirsten Poulsen 1924, Greta Poulsen 1928, Karen Poulsen 1932, i zamyka tę listę Irene of Denmark z roku 1951.

Chociaż już wcześniej utworzono kilka krzyżówek polyanta x HT, wprowadzenie Else Poulsen i Kirsten Poulsen rzeczywiście wzbudziło żywsze zainteresowanie tym typem i od tego czasu przyczyniło się do powstania wielu amerykańskich i europejskich hybryd. Boerner, Ruiter, Kordes, Lammerts,  Leenders, Le Grice, Meilland, Swim i  Tantau to tylko kilka nazwisk hodowców, które kojarzymy z floribundami.

Niektóre z floribund, zwłaszcza wczesne hybrydy Poulsena, mają budzący wątpliwości nawyk koncentrowania się na wytwarzaniu jednego niezwykle energicznego pędu, który niesie dużą grupę kwiatów. Ta cecha, która  wyniku prac hodowlanych jest stopniowo eliminowana, wynika z faktu, że rodzic-polianta był w wielu przypadkach potomkiem Crimson Rambler przez Mme Norbert Levevasseur i Orleans Rose lub. r, wichuraiana przez Dance of Joy czy Worlds Fair. Tendencja ta okazjonalnie jest wyraźna, jako że ​​powstały formy pnące. Czasami są one klasyfikowane jako Climbing Polyantas lub Climbing Floribunda, ale aby uniknąć dodatkowych komplikacji w klasyfikacji, powinny być wymienione jako Everblooming Climbing lub Pillar Roses. Wskazane byłoby ich oddzielenie od już zbyt  amorficznej  grupy Polyanta, ponieważ przypominają one omawiane typy tylko w kwiatostanie.

Przyjrzyjmy się jeszcze 12 odmianom ułożonym chronologicznie, które miały większe znaczenie  dla rozwoju klasy w ostatnim okresie:

Mignonette Guillot 1881 – Ta odmiana była rodzicem kilku wczesnych polyant i przez jednego z nich Gloire des Polyanta została dziadkiem Mme Norbert Levavasseur. Jest to prawdopodobnie najobficiej kwitnąca odmiana ze wszystkich karłowatych polyant, wytwarzająca ogromne ilości bardzo małych, jasnoróżowych podwójnych kwiatów w kiściach 30-40 sztuk nieprzerwanie przez całe lato. Jest wyjątkowo wytrzymała i przetrwa w temperaturze 20c stopni poniżej zera bez ochrony, to typowy reprezentant prawdziwej klasy polianta.

Cecile Brunner = Pernet-Ducher 1881 – Popularnie znana jako Sweetheart lub Mignon Rose. Ma idealnie uformowane, miniaturowe różowe kwiaty na żółtym podłożu i rozwijają się w dość dużych otwartych wiechach. Uważa się, że rodzice to nie wprowadzona do obiegu siostra Paquerette i róża herbaciana, Madame de Tartas.  Bo-Beep, Gabriele Privat, Kentfield, Lany mary Kidwell, Pasadena Tournament i Red Seetheart to tylko niektóre z potomków. Perle D’Or Dubreuil 1883, czasami określany jako Yellow Cecile Brunner, jest podobny, z tym wyjątkiem, że kolor różowy jest zastąpiony pomarańczowym. Herbatnia Mme Falcot, była rodzicem pyłku. Drobne gałązki dźwigają od 20 do 30 kwiatów zgrupowanych w wiechy.

Orleans Rose = Levavasseur 1909 – Pochodzenie tej słynnej róży jest nieznane, ale zakłada się, że pochodzi ona z nasion Mmme Norbert Levavasseur.
Poprzez sporty i hybrydyzację jest rodzicem wielu ciekawych odmian. Wśród potomków tej żywo szkarłatnej, róży są Cameo, Chatillon Rose, Coral Cluster, Gloire du Midi, Helen Leenders, Juliana Rose, Magnifique, Marechal Foch, Miss Edith Cavell, Superba, D.T.Poulsen, Else i Kirsten Poulsen .
Sporty jej wykazują znaczne zróżnicowanie kolorów, ale wiele z nich ma odcienie pomarańczowe. Ta tendencja i charakterystyczne błyszczące liście sugerują, że prawdopodobnie to wczesna hybryda z r.foetida była jej rodzicem.

Echo = Lambert 1914.  Jest to karłowy sport od rosłego klimbera  Tausendschon i obdarza nas dużymi kiściami  półpełnych kwiatów  w szerokiej gamie kolorystycznej od białych do ciemno różowych. Przynosi nam ona, Alice, Brillant Echo, Eva Tschtschendofr, Greta Kluis Rochester i kilku innych wartych odnotowania potomków.

Ebluissant = Turbat 1918. Ta róża, jest rezultatem krzyżówki jakiejś odmiany róży chińskiej  i innej róży chińskiej Cramoisi Superieur i nie jest genetycznie polyantą. Charakteryzuje się jednak głównie cechami tej klasy i jest uznawana za jej członka. Świecące ciemnoczerwone kwiaty średniej wielkości są osobliwie ukształtowane i obficie pokazują się nam  w dużych zwartych skupiskach na karłowatych, ale wytrzymałych roślinach. Baby Betty, Belvedere, Dreham Fride i Red Elf są jej potomkami.

Lafayette = Nonin 1924 . -W Europie, róża ta,  pojawiła się pod nazwą Joseph Guy /więcej o perypetiach związanych z tą nazwą przeczytamy we wpisie poświęconym opisowi odmianowemu w Encyklopedii – przyp. mój/. Jest to energiczna hybryda polyanty  zakładająca o wielkiej obfitości spore kiście, półpełnych kwiatów w jasno wiśniowym kolorze. Sama roślina jest wysokości 60-70 cm.. Rodzice to Richmond x Rodhatte. Bardziej znaczący jej potomkowie to  Frau Astrid Spath, Fuschine Guy,  Kluis Scarlet,  Nilsson Guy i Pink Lafayette.

Else Poulsen = Poulsen 1924. - Rodzic wielu późniejszych hybrydowych poliant i floribund, wśród których są Holstein, Ingar Olesen,  Joyus,  Little Miss Muffet, Cherie,  Koralle,  czy Rosella. Duże, półpełne,  różowe kwiaty  pojawiają się w baldachach na roślinach wysokości 60-70 cm. Rodzicami jej są  Orleans Rose  i mieszaniec herbatni Red Star.

Superba = de Ruiter 1927.- To ciemnoczerwona róża, która dała początek grupie charakteryzującej się pomarańczowo-szkarłatnymi kolorami. Są wśród nich Gloria Mundi, Golden Salmon i Paul Crampel. Rodzice nie są znani, ale ponieważ Superba jest podobnego do Orlean Rose i przekazuje podobne kolory, możemy założyć, że jest to sport lub siewka tej odmiany.

Gloria Mundi =de Ruiter 1929. -  Potomkowie tego sportu od Superba nie są zbyt liczni ale mają bardzo charakterystyczny wygląd,  wyróżniają się. Będą to:  Baby Gloria, California Gold,  Coral Cup,  Erna Grootendorst,  Scarlet O’Hara, czy Snowbank. Krzew jest zwarty i ładnie ukształtowany, kwiaty w kiściach , pełne pomarańczowo szkarłatne.

Baby Chateau = Kordes 1936.- Półpełna odmiana kwitnąca baldachami, przypominająca hybrydy poliant, ale pochodząca całkowicie od rodziców, którzy nie wywodzili się z klasy polianta.   Rodzic nasion, jest  mieszańcem herbatnim, a rodzicem pyłku była hybryda Eva z Ami Qiunard, a zatem nie miała związku z grupą polianta.

Jej duże, podwójne, ciemnoczerwone kwiaty są wytwarzane w małych skupiskach. Jej wpływ odnotowano w Cinnabar, Floradora, Florence, Mary Morse, Independence, New World i Red Camelia.

Pinocchio = Kordes, 1940.-Ta słynna róża stanowi kolejny przykład   polianty niezwiązanej genetycznie z tą klasą, bowiem rodzice, Eva i Geheimrat Duisberg wywodzili się z mieszańców herbatnich. Małe kwiaty złożone z 30 płatków są atrakcyjnym połączeniem różu i łososia, gdy są nowe, ale źle się starzeją. Rośliny są energiczne i osiągają  do 80 cm. Bardzo dobry rodzic, którego wpływ odnotowano w Chacita, Denny Boy, Fashion, Holiday, Lavender Pinocchio, Mademoiselle, Marionette, Massquerade, Red Pinocchio, Tapis , Vogue i White Pinochio.

Jest to tłumaczenie jednego z rozdziałów książki Roy Shepperda History of Roses, a wydanej w roku 1954.

Remontantki

Klasa remontantek jest połączeniem prawie wszystkich nurtów, głównych grup róż ogrodowych, które ją poprzedzały i tworzy łącznik pomiędzy różami z jak gdyby dwóch epok.
Entuzjazm, z jakim ta nowa klasa została przyjęta przez miłośników róż, i jej nie gasnąca popularność przez okres około 50 lat stanowią niesamowity rekord. Już pierwsza z tych rzekomo powtarzających kwitnienie róż krzewiastych spowodowała, że ​​hodowcy róż odrzucili dawne upodobania i jak lawina, ta klasa porwała wszystko na drodze do całkowitej dominacji w świecie róż. Odtąd instynktownie odwołujemy się do odmian, które były uprawiane wcześniej  jako starych róż i do tych, które następują po nich jako do róż  nowoczesnych.
Remontantki mają bardzo skomplikowane pochodzenie, a wiele dowodów na ich pochodzenie uzyskano drogą pośrednią, poprzez analizę cech zewnętrznych członków tej grupy. Cechy te mówią nam, że reprezentanci praktycznie wszystkich grup róż, które  wówczas były uprawiane  włączyły się w rozwój tej dużej i zróżnicowanej klasy. Dokładne pochodzenie wielu wczesnych odmian jest czysto hipotetyczne, ponieważ systematyczna hodowla roślin nie była wówczas praktykowana, a dostępne zapisy są dość fragmentaryczne. Polegano na naturalnym zapylaniu i późniejszych selekcjach siewek hodowanych w ogromnych ilościach, aby w końcu uzyskać większość z tych ponad 3000 odmian, które kiedyś stanowiły klasę. Odmiany te różnią się niektórymi cechami, ale osiągnęły pewną stabilność typu jako całości, uzasadniając umieszczenie ich w jednej kompleksowej  grupie.

Kilka odmian zaliczanych tradycyjnie do remontantek, takich jak Phoebus 1837, Mmme Labley 1843 i D’Asas1850, ma niewielkie podobieństwo do grupy, jaką znamy dzisiaj, a wiele późniejszych odmian jest de facto genetycznie  mieszańcem herbatnim. W niektórych przypadkach klasyfikacja była prowadzona nie przez pochodzenie, ale często z uwagi na wydajność lub celowość handlową.
Chociaż odnotowano pewne ogólne podobieństwa w zakresie wzrostu, wyglądu liści, formy i wielkości kwitnienia, istnieje znaczna zmienność stopnia odporności na niskie temperatury, wyglądu owocni, zapachu, długości łodygi kwiatowej i cech powtarzania kwitnienia. Różnice są tak widoczne, że klasa jest często  dzielona na kilka dość dobrze zdefiniowanych grup lub typów ogrodowych, z których każda łatwo rozpoznaje związek popularnej odmiany.
Najwybitniejsze i najbardziej wyraziste z nich to: General Jacqueminot, Victor  Verdier, La Reine, Baronne Prevost, Jules Margottin i Charles Lefebvre.
Kilka odmian jest kompozycjami innych. To, że r.sinensis i r.damascena były najbardziej wpływowymi rodzicami grupy, można wywnioskować z bardziej znaczących cech remontantek. Wiele odmian wykazuje dowody na związki z r.alba, r, centifolia lub gallica, a i ślady r.moschata można zauważyć u kilku z nich. Róże galijskie,to główne źródło bogatych szkarłatnych, fioletowych i liliowych tonów, bez wątpienia przekazało te zabarwienie bezpośrednio lub przez mieszańce chińskie lub burbońskie, ponieważ odcienie te występują w wielu odmianach. Wpływ centifolii można zauważyć po zielono zabarwionych pędach, dużych kulistych kwiatach i zapachu kilku członków grupy.
Wszystkie te gatunki brały udział w rozwoju  remontantek. Damasceńskie powtarzające kwitnienie, czyli Portlandzkie, mieszańce chińskich i Burbony są niewątpliwie głównymi rodzicami klasy, ale wpływ Noisettes też jest dość widoczny w niektórych odmianach. Róże innych rodzajów róż również  pojawiają się okazjonalnie,  ale krzyżowanie w obrębie  grupy  stanowiło większość licznych odmian, które były dostępne.

Można przypuszczać, że kiedy te cztery grupy hybrydowe, w których geny  decydujące o powtarzaniu kwitnienia są obecne, choć nie dominują we wszystkich, zostały połączone, to potomstwo byłoby bardziej swobodnie  powtarzające kwitnienie. Nazwa Hybrid Perpetual, stosowana przez Anglików jest zbyt optymistyczna i myląca, ponieważ sugeruje, że rośliny te kwitną w sposób ciągły.  Francuska nazwa remontantka jest bardziej odpowiednia, ponieważ oznacza, że roślina może wytworzyć drugi zbiór kwiatów. Żaden inny tytuł nie  opisuje dokładnie wydajności remontantek, ponieważ żadna z nich nie jest stale kwitnąca  i tylko część powtarza kwitnienie. Ich średnio roczna wydajność kwitnienia jest jednak nieco większa niż w przypadku mieszańców herbatnich, ale około 95% kwitnienia występuje w czerwcu i lipcu, podczas gdy mieszańce herbatnie kwitną przez kilka miesięcy.

Jak i w wypadku innych grup róż również wśród remontantek  spotyka się wiele odmian  małej zasługi   i być może niektóre z nich miały przesadzone opisy, które były odpowiednie do warunków i zwyczajów XIX wieku. Jednak nawet dziś, te odmiany, które przetrwały, są imponującymi różami i są podziwiane za ich wigor i płodną, ​​choć sezonową produkcję dobrze uformowanych, atrakcyjnych kwiatów.

Współczesne mieszańce herbatnie są jedynie odbiciem tych wielkich starych łask, które je poprzedzały i które zostały wyróżnione, aby w końcu ulec ich większej gamie kolorów i przedłużonemu kwitnieniu. Szczytowa popularność remontantek została  osiągnięta prawdopodobnie około 1884 roku, kiedy w katalogu Williama Paula z Chesnut wymieniono ponad 800 odmian i tylko dziewięć mieszańców herbatnich. Stopniowe zastępowanie remontantek przez mieszańce herbatnie, można najlepiej zilustrować poprzez odwołanie się do   reprezentatywnych amerykańskich katalogów róż z tamtych czasów.
William Prince z Flushing NY najwyraźniej zaimportował pierwsze odmiany i podał w sumie 74 odmiany remontantek w swoim katalogu z 1846 roku. Katalog Ellwangera z 1889 roku oferował również 74 remontantek i 9 mieszańców herbatnich.
Pięćdziesiąt lat później amerykańscy szkółkarze oferowali kilkaset różnych mieszańców herbatnich, ale łączna lista remontantek nie przekroczyła 40 odmian.

Podstawa baza genetyczna klasy remontantek prawdopodobnie wywodzi się z nasion od kwiatów zapylonych przez trzech  mieszańców róż chińskich. Gloire des Rosomanes, Malton i Athalin, oraz  Rose du Roi będącą najprawdopodobniej różą damasceńską powtarzającą kwitnienie.
Przyjmuje się, że pierwsze trzy są hybrydami odmiany R.chinensis i Burbońskiej, a ta ostatnia prawdopodobnie wynika z naturalnego skrzyżowania mieszańca Damasceńskiej i odmiany r. gallica. Wszystkie cztery były wówczas żyzne i niezwykle popularne, a cechy pierwszych odmian remontantek wskazują, że właśnie te cztery odmiany mogły być ich rodzicami.
Entuzjazm, z jakim spotkały się te wczesne odmiany  remontantek, okazał się wielką zachętą do hodowli róż.W rzeczywistości pierwszy wielki rozwój hybrydyzacji nastąpił właśnie w szeregach remontantek i trwa do chwili obecnej.

To Laffayowi z Bellevue przypisuje się stworzenie tej nowej  klasy, ponieważ to on wprowadził pierwsze charakterystyczne odmiany, Princesse Helene i Principe Albert w 1837 roku. Niestety obie już nieistniejące, ale dostępne opisy sugerują, że ta pierwsza  była ciemnofioletowa, a ta druga karminowa i kolory ich zmieniały się w aksamitno szkarłatne. Rośliny te są opisywane jako dość energiczne i wytwarzające duże kuliste, pachnące kwiaty przez długi czas.

W ciągu następnych lat Laffay i inni hodowcy wyhodowali kilka nowych odmian, tak że  do 1840 roku w katalogach róż wymieniono ponad 20 odmian remontantek. Wiele z nich wymieniono jednak pod innymi klasyfikacjami, ponieważ oficjalne uznanie grupy miało miejsce dopiero w 1842 r., kiedy to Baronne Prevost został rozpowszechniony i szeroko nagłośniony przez firmę Cochet. Ta dość wytrzymała, jasnoróżowa HP jest najstarszą odmianą w tej klasie, która zresztą wciąż jest w sprzedaży.
Wprowadzenie bardzo udanej La Reine przez Laffaya w 1942 r. przyczyniło się do dalszego wzmocnienia znaczenia i popularności grupy i przez następne pięćdziesiąt lat jej rozwój staje się niezwykle gwałtowny. Dość powiedzieć, że 1902 roku Jules Gravereaux zgromadził około 1700 odmian remontantek w swoim Roseraie de l ‚Hay pod Paryżem.
Liczne, ale dość często podobne odmiany, które kiedyś stanowiły klasę, były wynikiem wysiłków praktycznie każdego hodowcy róż, który był wówczas aktywny. Tylko Eugenowi Verdierowi przypisuje się wyhodowanie prawie 350 odmian między 1872 a 1879 rokiem, a Lacharme, Laffay, Vibert i inni byli niemal tak samo wydajni. większość odmian była pochodzenia francuskiego, ale Bennet, Dickson i Paul z Wielkiej Brytanii też przyczynili się do powstania kilku.

Zakres kolorów klasy HP obejmuje kolory od białego do ciemnobrązowego i obejmuje wiele wyraźnych różowych i jasnych szkarłatnych odmian. Brakuje odcieni żółtego, ponieważ żaden z głównych rodziców nie był tego koloru. Podejmowano liczne nieudane próby uzyskania żółtych form przez krzyżowanie jasnych odmian z jasnożółtymi herbacianymi różami. Jednakże nowo powstałe hybrydy konsekwentnie nie wytwarzały kwiatów pożądanego koloru. Mme Albert Barbier / 1920 / jest często klasyfikowana jako żółta remontantka, ale nie jest to prawdziwy żółty kolor i różni się pod wieloma względami od przyjętych typów. Pochodzenie podane przez wprowadzającego  Frau Karl Druschki skrzyżowane z nieznaną odmianą i możemy założyć, że łosoś i pomarańczowo-żółte odcienie pochodzą z mieszańca o podobnym kolorze. Ponieważ Frau jest w połowie  mieszańcem herbatnim, potomstwo tej róży i mieszańca herbatniego, nie powinno być umieszczane w klasie remontantek. Kilka innych odmian, takich jak Bischof dr Korum, Candeur Lyonaise, Isobel Llorach, Louise Crette, Rembrandt , St. Ingebert, mają ślad żółtego, ale charakterystyczny wykazujący wyraźny związek z herbatnią lub mieszańcami herbatnimi.

Opisy pierwszych prawie białych odmian Eliza Balcombe / Laffay 1842 / i Mme Verdier / Verdier 1840 / prowadzą do wniosku, że r.alba weszła w rozwój grupy remontantek we wczesnym terminie. Obie odmiany opisano jako posiadające osobliwe szaro-zielone liście, bardzo długie działki i kwiaty o jasnej barwie. Są to wyraźne charakterystyczne cechy r.alba.
Ciemnoczerwone szkarłatne i bordowe odcienie, tak typowe dla tej klasy, pochodzą bezpośrednio z r.gallica lub od potomka tego gatunku. szczególnie Gloire des Rosomanes miał tendencję do przekazywania swojej aksamitnej czerwieni swojemu potomstwu, a poprzez Geant des Batail i General Jacqueminot to zabarwienie było przekazywane przez wiele pokoleń do naszych najnowszych odmian.
Panuje powszechna zgoda, że ​​Gloire des Rosomanes był rodzicem nasiennym obu tych róż, ale istnieje znaczna różnica zdań co do rodziców pyłku. Opinie wyrażane przez różnych pisarzy są czysto teoretyczne, ponieważ obie odmiany mają pochodzić z otwartych zapyleń kwiatów Gloire des Rosomanes. Ogólny wygląd i kolor kwiatów Geanta sugeruje, że odmiana r.gallica mogła być jednym z jej rodziców. Kilka autorytetów twierdzi, że Generał Jacqueminot powstał z krzyżowania Gloire des Rosomanes i Maltona, ale opinia ta jest mało konkretna. Wydaje się znacznie większe prawdopodobieństwo, że głęboko ognisty szkarłatny Geant był rodzicem pyłku, ponieważ pisarze epoki twierdzą, że kolor tej odmiany był pierwszym wyraźnym przełamaniem monotonii kolorystycznej klasy. Opisy wczesnych odmian sugerują, że brakowało im jaskrawych kolorów Geant i Jacqueminot. Ponieważ Gloire de Rosomanes i Malton bez wątpienia często krzyżowali się przed Jacqueminot, jest całkiem możliwe, że róża inna niż Malton była rodzicem pyłku.

Oryginalne źródło różnych odcieni różu, tak powszechnych w klasie remontantek, jest wątpliwe, ponieważ kilka róż, które przyczyniły się do jego rozwoju, ma ten kolor. Damascena była głównym czynnikiem, który można wywnioskować z faktu, że kwiaty kilku wcześniejszych różowych odmian, takich jak Princesse Sutherland i Louise Peyronny, mają wyraźny zapach damasceński. Zapach La Reine przypomina zapach centifolii.
Białe paski lub obramowania, które pojawiają się na płatkach Baron Girod l’Ain, General Baron Berge, Pride of Reigate i Roger Lambelin pokazują wpływ r chinensis semperflorens prawdopodobnie przez Fabviera Laffaya.
Trudno jest wybrać najważniejsze odmiany tak dużej grupy, ale z tego czy innego powodu  tych 15  niżej wymienionych odmian uznaje się za reprezentatywne dla omawianej klasy.

Alfred Colomb

General Lafebvre

Frau Karl Drushki

General Jacqueminot

Horace Vernet

Jules Margottin

La Reine

Marshall P,Wilder

Climbing American Beauty

Mme Ferdinand Jamin

MrsJohn Laing

Mrs R.G.Sharman-Crawford

Paul Neyron

Prince Camile de Rohan

Ulrich Brunner

Victor Verdier

Jest to rozdział 10, książki  History of Rose Roya Sheperda z roku 1954.

Przyszłość róż klasy floribunda.

Autor: E. B. Le Grice  – North Walsham, Norfolk, Anglia

Nie wiem na pewno, ale wydaje mi się , że  róże z grupy  floribunda przeżywają pewien spadek popularności tak w Kanadzie jak w USA. Jeśli tak, to jestem pewien, że  jest to tylko tymczasowe wahnięcie. Ten rodzaj róży ma bowiem swoje własne i istotne zadanie do wypełnienia i może stanowić wyjątkowy wkład w tworzenie jednorodnych rabat i do dekoracji przestrzeni zewnętrznych gdzie wymagana jest jednolita masa wyraźnego,błyszczącego koloru.

Być może warto odświeżyć nasze wspomnienia o historii i etapach rozwoju tego rodzaju róży. Może też musimy zadać sobie pytanie, czy obecny program hodowlany nie odszedł zbyt daleko od pierwotnej koncepcji Dinesa Poulsena, któremu   zawdzięczamy pierwsze róże floribunda,  Zwracam tu uwagę , że  jego nowości nigdy nie były mu znane  pod tym imieniem.

Mówi się nam, że celem rodziny Poulsenów było połączenie cech wytrzymałości poliant  z większymi i bardziej spektakularnymi kwiatami mieszańców herbatnich. Drugim założeniem było przedłużenie  okresu kwitnienia polyant. Powstały one we Francji z naturalnej krzyżówki. Nasiona  zostały wyhodowane przez przypadkowe naturalne krzyżowanie róży multiflora pochodzącej z Japonii,  prawdopodobnie z karłowatą różą chińską. Dwie odmiany „Mignonette” i „Pacquerette” pokazały recesywny czynnik karłowatego wzrostu w połączeniu z naturalną swobodą kwitnienia, która miała charakter ciągły (powtarzający się). Ponadto były również odporne na niekorzystne warunki atmosferyczne i uprawowe.

I tych trzech cech: wytrzymałość, karłowatość i dobre powtarzanie kwitnienia nigdy nie należy tracić z oczu i zawsze należy je brać pod uwagę jako, że są  zasadniczo ważne.Kiedy mówimy o „karłowatości”, nie zawsze oznacza to krótki wzrost, ale oznacza brak cech klimbera. Bardzo istotną cechą tutaj jest zdolność wytwarzania nowego przyrostu poprzez swobodne  wyrośnięcie nowego pędu od starego u podstawy rośliny i do  szybkiego doprowadzenia go do kwitnienia na tym nowym przyroście.

Niedobór siły wzrostu może mieć wiele zalet w tym sensie, że kompaktowy krzew jest znacznie łatwiejszy do ochrony tam, gdzie jest to konieczne. To ma również istotny wpływ na swobodę kwitnienia, ponieważ im dłuższy pęd, tym więcej drewna rośnie i dojrzewa wcześniej a kwiaty mogą się rozwijać.

Odporność jest o wiele bardziej nieuchwytną cechą, ale   mówiąc ogólnie, im bardziej rdzeniowy wzrost / im więcej miękkiego rdzenia rośliny wytwarzają/, tym bardziej  będą podatne na mróz.

Być może to tłumaczy zimotrwały charakter poliant, które są kompaktowej budowy i mają mało miękkiego rdzenia. Mogą być jak ich japoński rodzic pochodzący z trudniejszego klimatu niż chińskie, które  są  mniej odporne.  Onegdaj hodowano  mieszańce herbatnie z dużym udziałem genów pernetian. Tu pędy są większe z większym rdzeniem i ponieważ są sporadyczne kwitły, w łagodnych jesiennych warunkach, mogą wytwarzać późne miękkie drewno. Jest to dodatkowe źródło ich słabości.

Patrząc na produkcję naszego rodzaju floribundy szybko widzimy pojawiającą się ogólną zasadę. Utrzymując aktywność krwi poliant / Le Grice używa tu terminu  poly-pom/, będziemy mogli  wy  hodować bardziej wytrzymały typ niż polegając zbyt mocno na  genach mieszańców herbatnich.

Już wspomniałem o dwu ważnych faktach dotyczących produkcji prawdziwych róż floribunda. Są to, że musi to być powtarzające się (prawdziwe powtórzenie kwitnienia), co może być możliwe dzięki wtórnemu
pędy boczne wyrastające z pnia na pierwszym głównym pędzie kwiatowym i wytwarzające wiele podstawowych wzrostów.

Można to dokładniej wyjaśnić.
Zawsze istniał pewien rodzaj mieszańców herbatnich, który opóźniał kwitnienie do momentu, w którym kilka kolejnych pędów pojawiało się wokół pierwszej główki kwiatowej. Te wzrosty tłumią pierwszy kwiat, zanim dojrzeje. To jest swoboda wzrostu, a nie   kwitnienia a przecież wzrost nigdy nie powinien odbywać się kosztem kwiatów.

Stara odmiana mieszańca herbatniego„Lady Inchiquin” miała tę wadę, podobnie jak i nowoczesna   floribunda Scarlet Queen Elizabeth.
Istotnym faktem jest, że wzrost wtórny nie powinien ukrywać pierwszego kwiatu, ale powinien być gotowy do kontynuacji po zakończeniu formowania się pierwszego pąka.   Mówiąc inaczej, aby podkreślić fakt, o którym już wspomniano, kwitnienie musi być ciągłe, a nie przerywane.  Pojawia się tu ważna uwaga. Jak blisko może się floribunda zbliżyć do mieszańca herbatniego, by jednakże pozostać sobą? Wspomniałem o tym, że w USA floribundy przegrały walkę o popularność z mieszańcami herbatnimi. W Europie jest odwrotnie,  wiodące szkółki  w ofercie sprzedaży mają ponad 60% floribund.

W dążeniu do większego kwiatu nastąpiła utrata ciągłości kwitnienia  i tak ucierpiały cechy tego rodzaju. Gdyby naszym ideałem miał być mieszaniec herbatni, to typem kwiatu nie możemy pokonać mieszańców herbatnich. Jakość kwiatu, jeśli ograniczymy ten termin do kształtu i formy – dojrzewanie płatków musi trwać dłużej niż kwiatów pojedynczych lub półpełnych. W Europie bardzo rozpowszechniły się floribundy o pojedynczych kwiatach, nawet jeśli są one stosunkowo małe. Powodem tej preferencji, oprócz większej obfitości kwiatów, jest prawdopodobnie fakt, że takie odmiany otwierają się swobodniej podczas wilgotnej pogody. Jest mniej prawdopodobne, że zostaną zmumifikowane przez deszcz, częściowo dlatego, że mając mniej płatków, otwierają się łatwiej i  nowe kwiaty szybciej zajmują miejsce przekwitających.

Po zapoznaniu się z tymi pierwszymi zasadami, które moim zdaniem powinny  zawierać  nasze hipotetyczne przewodniki po ocenie przyszłych floribund, łatwo już powiedzieć do czego powinniśmy dążyć. Jakość rabaty powinna zawsze być na pierwszym miejscu i jak powiedziałem,  odporność na warunki atmosferyczne i stabilność koloru powinny być najważniejsze. I choć róża, może się  dobrze prezentować na stole wystawowym, to jednak jakaż może być jej wartość  ogrodowa  , jeśli całkowicie się odbarwi i tym samym zepsuje ogólny efekt rabaty. Można i należy hodować róże o trwałych  kolorach, takie jak „Fervid”, „Kathe Divignau” i „Allgold”. Potrzebujemy tego typu stabilności we wszystkich kolorach i przy różnych wysokościach naszych floribund.

Po podsumowaniu przyszłych wymagań,tak jak ja je  widzę, choć niektórzy mogą się z tym nie zgodzić, muszę spojrzeć na trudniejsze zadanie, jakim jest poszukiwanie trendów kolorystycznych jakie mogą pojawić się w najbliższej przyszłości. Trzeba być przygotowanym na napływ fioletu i fiołkowo różowych odcieni:  w ciągu ostatnich kilku lat wyhodowano wiele odmian w tych klimatach. Odcienie te poprawią czystość i głębię kolorów.

Wszystko, co ma nieokreślony odcień, szczególnie neutralny lub brązowawy, musi zostać stłumione. Wynika to z faktu, że kolor musi być czysty i jasny, aby pojawiał się podczas wzrostu na rabacie,zwłaszcza  jeśli jest oglądany z daleka. Róże nie mogą wtapiać się w ziemię.Ich kolor musi się wyróżniać, aby był skuteczny. Oprócz koloru kwiatu, liście i pręciki mogą odgrywać bardzo ważną rolę w wyróżnianiu kwiatu. Brązowy odcień może odwracać uwagę od fioletowego, ale być może ma własną przyszłość. Amberlight/ wyhodowana przez Le Grice w roku 1956/ jest dobrym przykładem tego, co zostało już zrobione.  Zawsze musimy pamiętać, że zawsze jest miejsce na wyraźne kolory własne .

Limit wysokości krzewów również został przekroczony i widzę potrzebę roślin o krótkim, silnym wzroście, zdrowych liście,  widzę duże główki kwiatów, których płatki opadają czysto, których kolory pozostają trwałe i które dają  trwałe kwiaty.

Biorąc pod uwagę takie ulepszenia, nie widzę żadnej rośliny równej floribundzie. To idealna róża na rabaty i nasadzenia masowe. Zapewni to jej stały popyt. Ograniczam się do rozważań nt. floribundy jako rośliny dekoracyjnej stosowanej na zewnątrz. w mniejszym stopniu do stosowania we wnętrzach.

Jest to tłumaczenie artykułu zamieszczonego w  roczniku  Canadian Rose Society, rok 1965.

Le Grice nie władał dobrze piórem i tłumaczenie jego tekstu to jak tłuczenie kamieni. Zdaję sobie sprawę, że tekst ten wymaga jeszcze dalszej obróbki, ale zauważyłem, że w czasie kwarantanny , ilość odwiedzin wzrosła o około 50%. Dlatego zdecydowałem się pokazanie nie całkiem wygładzonego tekstu. Zawsze to coś nowego.

Sprawdziły się przewidywania Edwarda Le Grice?

Miniatury w Polsce

Artykuł ten , jest rozwinięciem komentarza Pana Tadeusza Kurka przy artykule poświęconym różom miniaturowym. Znajdą się tu  materiały z artykułu  poświęconego księdzu Lewandowskiemu i wreszcie sam artykuł księdza Hieronima Lewandowskiego poświęcony różom miniaturowym a zamieszczony w biuletynie Polskiego Towarzystwa Miłośników Róż z roku 1965  a niezbędnymi skrótami.

Różpasterz. Tak był nazywany  Ksiądz Hieronim Lewandowski  – wielki miłośnik róż.W internetowym wydaniu* „Głosu Wielkopolski” * znajdziemy obszerny artykuł o nim. Tu zamieszczam jeno krótką zajawkę.

Hieronim Lewandowski (1909-1998) pochodził z Błotnicy (powiat Wolsztyn). Święcenia kapłańskie uzyskał w 1935 roku. Po trzech latach został wikariuszem w parafii św. Wojciecha w Poznaniu.
Wielka pasją, a nawet więcej – miłością ks. Lewandowskiego były róże. Często można było go spotkać w parafialnym ogrodzie, gdy pielęgnował różane krzewy.
Ksiądz znał wszystkich znaczących posiadaczy rozariów w Polsce i wielu zagranicznych. Utrzymywał kontakty m.in. z rodziną Kordes – europejskimi potentatami w tworzeniu nowych odmian i produkcji róż. Korespondował z pasjonatami i spotykał się z nimi na zawodach hodowców. Piękne róże z kościelnego ogrodu niejednokrotnie zdobywały główne wyróżnienia i nagrody w konkursach amatorów.
Kwiaty nie były dla proboszcza ze wzgórza św. Wojciecha tylko hobby. Zajmował się nimi również w celach… biznesowych – jak dzisiaj by to określono. W rejonie Wolsztyna i Kościana okresowo dzierżawił pola od rolników i hodował na nich na masową skalę róże przeznaczone na sprzedaż. Ksiądz korzystał z pomocy członków rodziny i parafian – przede wszystkim w najżmudniejszej części hodowli, czyli oczkowaniu (okulizacji). Szlachetne odmiany róż są mało odporne na panujące w naszym kraju warunki klimatyczne, więc zaszczepia się je na krzakach dzikiej róży. Jest to jednak zajęcie bardzo pracochłonne.
Róże ks. Lewandowskiego świetnie się sprzedawały. Głównie dzięki temu, że były to odmiany bardzo dekoracyjne – z nasion uzyskanych z wymiany między pasjonatami. Jeśli warunki pogodowe sprzyjały, różany interes był dochodowy. Ale zarobionych pieniędzy proboszcz nie przeznaczał na prywatne wydatki.
- Stryj w ten sposób zdobywał pieniądze na utrzymanie swojej parafii, remonty czy pielgrzymki. Jego róże znacząco pomogły także w odbudowie franciszkańskiego klasztoru w Woźnikach – wspomina Hieronim Cichy, krewny proboszcza.”

Poza tym ks. Hieronim był członkiem Sądu Koleżeńskiego Polskiego Towarzystwa Miłośników Róż. Na wystawach tego Towarzystwa zdobywał kolejno następujące nagrody:
II Ogólnopolska Wystawa Róż w Poznaniu – Grupa Amatorów – ks. H. Lewandowski – Srebrna Róża,
IV Ogólnopolska Wystawa Róż w Warszawie – Grupa
Amatorów – ks. H. Lewandowski – Brązowa Róża,
V Ogólnopolska Wystawa Róż w Poznaniu – Grupa Amatorów – ks. H. Lewandowski – Złota Róża,
VI ogólnopolska Wystawa Róż w Krakowie – Grupa Amatorów – ks H. Lewandowski – Poza konkursem,
VII Ogólnopolska Wystawa Róż w Warszawie – Klasa Amatorów – ks. H. Lewandowski – Brązowa Róża,
VIII Ogólnopolska Wystawa Róż w Gdańsku – Klasa Amatorów – ks H. Lewandowski – Złota Róża.

W pierwszym Roczniku Polskiego Towarzystwa Miłośników Róż z 1965 roku ksiądz Hieronim Lewandowski tak pisze o różach miniaturowych:

Ks. Hieronim Lewandowski

Róże – miniatury

Rozpocznę ten mój pierwszy artykuł o miniaturowych różach od wspomnienia z wystawy ciętych róż w rozległych piwnicach Dworu Artusa w Gdańsku w ubiegłym roku (1965 r.)
Zwiedzających było bardzo dużo. Powoli przesuwali się oni od stoiska do stoiska w nieprzerwanym „ogonku”. W pewnym momencie usłyszałem pełne zachwytu wołanie chłopczyka: „Mamusiu, zobacz jakie śliczne małe różyczki!” Okrzyk ten zwrócił uwagę zwiedzających na miniaturowe róże, których kilkanaście bukiecików stało w filigranowych wazonikach.
Zwiedzający podziwiali na tle wielu wspaniałych róż wielkokwiatowych urocze miniaturki. Były tam ‚Perle d’Alcanada’ i ‚Scarlet Gem’ – czerwone, o lekko karbowanych płatkach, ‚Zwergkonig’, ‚Zwergkonigin’, ‚Perle de Montserrat’ i Red Imp’ – najmniejsza z maluchów. Urzekała swą pomarańczową barwą złota medalistka na międzynarodowym konkursie róż w Hadze (1962) – ‚Colibri’. Zachwycała oko swą oryginalną budową kwiatu ‚Cindarella’ – biała z lekkim czerwonym obrzeżeniem. Kopciuszek ten – bo tak w tłumaczeniu brzmi imię tej różyczki – w Stanach Zjednoczonych zdobył wielką popularność. Setki tysięcy doniczek spod szkła rozchodzi się do domów i skalnych ogródków. Były też miniatury w kolorze żółtym – ‚Josephina Wheatcroft’ i ‚Baby Gold Star’ oraz jaśniejsza od nich ‚Para Ti’. Barwą różową popisywała się bardzo cenna ‚Bo-Peep’ – o kwiatuszkach lekko wklęsłych i ‚Sweet Fairy’. Znajdowała się tam też jedna odmiana dwubarwna o dowcipnym imieniu ‚Little Flirt’.
Za wymienionymi różyczkami, w nieco większych wazonikach stały miniatury pnące: ‚Pink Cameo’ – różowa o kształtnych długich pąkach, ‚Climbing Jackie’ – jasnożółta i ‚Magic Wand’ – ostrolistna o amarantowoczerwonych kwiatuszkach. Mam je w moim ogrodzie – dorastają tam do wysokości 1 metra dając setki kwiatów nadzwyczaj uroczych.
W ubiegłym roku pod koniec lata, dzięki życzliwości W. Kordesa, otrzymałem 6 zrazów innych róż miniaturowych. Zaokulizowałem je na zwykłej pikówce Rosa Canina. Oby tylko się przyjęły, a zobaczę po raz pierwszy „na żywo” takie odmiany, jak ‚Baby Masquerade’ o kwiatach złocistożółtych do czerwonych, ‚Coralin’ – o kwiatuszkach koralowoczerwonych, ‚Little Scotch’ – o barwie żółtobiałej, ‚Mr. Bluebird’ – mającą kwiaty półpełne, o nadzwyczajnym kolorze lawendowo fioletowym i ‚Rosmarin’ – srebrzystoróżową o jasnoczerwonym środku. – Fragment , poświęcony historii róż miniaturowych pomijam ze względu na to, że  został on szeroko przedstawiony w artykule Miniaturowe.-

- Uprawa miniatur – tych delikatnych roślin – w zasadzie nie jest trudniejsza niż uprawa róż wielkokwiatowych, choć między poszczególnymi odmianami występują pod tym względem różnice. Odmiany ‚Bo-Peep’,’Red Imp’, ‚Cindarella’, ‚Sweet Fairy’ mają tak delikatne cienkie pędy, że prawie niemożliwa jest okulizacja na Rosa canina. Natomiast odmiany silniej rosnące, jak ‚Perle d’Alcanada’, ‚Perle de Montserrat’, ‚Colibri’, ‚Zwergkonig’, ‚Scarlet Gem’ można z łatwością zaokulizować. W USA całe olbrzymie szklarnie zapełnia się setkami tysięcy doniczek właśnie z tymi najmniejszymi różyczkami, rozmnażając je przez sadzonkowanie. Ukorzeniają się one łatwo. Gdy otrzymałem (w pudełku od cygar)pierwszą przesyłkę zawierającą 22 krzaczki, mogłem po rozpakowaniu umieścić je wszystkie razem z korzeniami i pędami w jednej szklance! Szyjka korzeniowa tych miniatur miała grubość zapałki.

Róże te posadziłem w ogrodzie przed trzema laty i po dziś dzień żyją znosząc nieźle nasz klimat. Oczywiście na zimę je zabezpieczyłem. W moich skromnych warunkach dochowałem się w ogrodzie krzaczków, które miały po 50 i więcej kwiatów w jednym rzucie. Zaś odmiany pnące jak ‚Pink Cameo’, ‚Magic Wand’ czy ‚Clg Jackie’ pyszniły się setkami kwiatów.
Dla mnie dość trudnym do rozwiązania zagadnieniem jest dobranie podkładek do okulizacji tych delikatnych różyczek. Myślę, że powinny to być podkładki o systemie korzeniowym bardzo drobnym i niezbyt silnie rosnące. Dotąd posługiwałem się dostępnymi dla mnie siewkami Rosa canina, dokonując okulizacji na pikówce. Wyniki miałem dobre.

Wielka szkoda, że ksiądz H. Lewandowski nie zainteresował się hybrydyzacją miniaturek.  Ponieważ polscy rosarianie również nie zajmowali się po wojnie hodowlą nowych odmian – wyjątkiem chlubnym jest Pan Stanisław Żyła – to i w historii miniatur nie zostawiliśmy znaczącego śladu.

W roku 1965 , Bolesław Wituszyński wyselekcjonował miniaturowy sport od Margo Koster a nazwał go Kutno. W roku 1967, jeszcze raz b.Wituszyński zapisze się  historii miniaturowych róż  gdy z róży miniaturowej Dorotte  wyselekcjonuje czerwny sport i nazwie go imieniem swej córki – Marylka. Rośnie nawet w ogrodach papieskich w Watykanie. nie wiem jak sie na tę sprawe zapatruje Pan Stanisław Żyła, ale  bez większego naciągania  takie jego odmiany jak Rusefernn czy Św. Tereska, również zaliczyłbym do róż miniaturowych. Podobnie zresztą jak i  śliczną różę Łukasza Rojewskiego – Czesław Miłosz.

To na razie wszystko co mógłbym Państwu zaprezentować z rozdziału o różach miniaturowych w Polsce.

Dziękuję Panu Tadeuszowi Kurkowi, który ze swych przepastnych /jak mniemam/ domowych  archiwów wydobywa co jakiś czas smaczne ciekawostki.  Tym razem był to biuletyn PTMR z roku 1965  a w nim o różach miniaturowych w Polsce.

O różach miniaturowych przeczytamy:

* Miniaturowe *

* Ralph Moore – król miniaturowych róż *

* Miniaturki z Cavriglia *

*Miniaturowe róże mchowe Ralpha Moore *

* miniaturki Pedro Dota *

* Jan de Vink  i jego miniaturowe róże*

Oraz w wielu innych miejscach.

Rieksta i jej wspaniałe mieszańce rugosy

rieksta

◄ Back

Next ►

Picture 1 of 33

Mimo starań, nie znalazłem żadnych informacji  o Pani Dzidra Rieksta, która jest hodowcą tych wspaniałych róż. Urodziła się w roku 1933/najprawdopodobniej/ i w czasach Związku Sowieckiego  pracowała w placówce naukowej na terenie Łotwy, utrzymując cały czas kontakty z naukowcami  z Niemiec, dzięki czemu jej dorobek hodowlany  był jest znany poza granicami ówczesnego ZSRR i dzisiejszej Łotwy. Gdy patrzę na daty introdukcji poszczególnych odmian -  zdaję sobie sprawę, że nie są one tożsame z datą wyhodowania -  to możemy wyraźnie oddzielić  jej pracę w Sojuzie  od tej dla wolnej Łotwy. Jednakże jak widzimy, jej podstawowa metoda pracy nie uległa zasadniczej zmianie. Nadal są to mieszańce rugos z odmianami uprawnymi i – to już w drugim okresie -, ze swoimi wcześniej wyhodowanymi odmianami.

Prezentowane poniżej odmiany jej hodowli  stanowią- w zasadzie – komplet jej dokonań hybrydyzerkich. Opisy zamieściłem za łotewską stroną  nbd.gov.lv oraz rosyjską elenamumrina.ru

Linki prowadzą do opisów odmianowych w mojej encyklopedii róż.

*Abelzieds*

Agnese = rok 2005

Pochodzenie – Schneezwerg x Sniedze.

Krzew zwarty, o cechach róży okrywowej, 0,4-0,5 m wysokości, dobrze rozgałęziony, z wieloma kolczastymi pędami. Liście ciemnozielone, skórzaste, błyszczące, z wyraźnym żebrowaniem. Kwiaty czysto białe, duże (7-9 cm), bogato wypełnione, (25-35 płatków), pachnące, ułożone po 5-9 sztuk w kwiatostanach. Kwitnie obficie i prawie nieprzerwanie od połowy czerwca do mrozu, niektóre z kwitnących kwiatów wydają owoce, więc nie należy przesadzać z  usuwaniem przekwitniętych. Odmiana jest pożądana na słonecznej, lekkiej, dobrze przepuszczalnej glebie.   Doskonała odmiana, odporna na niskie temperatury, całkowicie zimująca w łotewskim klimacie, polecana  do sadzenia grupowego lub do pojedynczego sadzenia na trawniku, a także do wspaniałych pachnących, nieciętych żywopłotów.

* Agra * =1994 – 1999 (Rosa rugosa ‚Alba’ × Feuermeer ) × Abelzieds. Wysokość 1-1,2 m. Liście są duże, ciemnozielone, błyszczące, pomarszczone. Kwiaty są jasnoróżowe, duże (7-9 cm), podwójne (20-30 płatków), 6-15 kwiatów w kwiatostanie, o silnym zapachu. Kwitnie prawie nieprzerwanie do mrozów.

Alise = Rok 2005. Pochodzenie :Schneezwerg x Raita.

Krzew rozszerzony, bogato rozgałęziony, o wysokości 0,8-1,0 m, z bardzo ostrymi pędami. Liście średniej wielkości, zielone, z wyraźnym żebrowaniem. Kwiaty czysto białe, średniej wielkości (5-6 cm), bardzo wypełnione, (25-30 płatków), pachnące, kwiatostany złożone z 5-9 kwiatów, część kwitnących kwiatów tworzy owoce. Kwitnie obficie i nieprzerwanie od czerwca do późnej jesieni.

Sadzone winny być na stanowisku nasłonecznionym, osłoniętym od wiatru, zapewniającym równomierną wilgotność. Miejsce to winno być bogate w próchnicę, dobrze przepuszczalne gleby gliniaste lub gliniaste. Jesienią zarówno kwiat, jak i niedojrzałe zielone owoce, a także dojrzałe owoce pomarańczowe, są widoczne na krzaku w tym samym czasie, więc nie zaleca się ścinania kwitnących kwiatów. Dobrze zimuje w łotewskim klimacie bez osłony. Polecana do sadzenia grupowego lub pojedynczego na trawnikach, a także do wspaniałych, pachnących, nieciętych żywopłotów.

Enija =  2010.

Krzew wysokości 0,7-1,0 m. Liście są małe, ciemnozielone, błyszczące, wyraźnie pomarszczone. Kwiaty są fioletowe, średniej wielkości (6-7,5 cm), podwójne (20-25 płatków), bardzo pachnące, zebrane 5-9 sztuk w kwiatostanie. Płatki łatwo odpadają po kwitnieniu. Węzły owoców. Odmiana jest szczególnie dekoracyjna jesienią, gdy na krzaku są jednocześnie kwiaty i owoce, dlatego nie należy usuwać zwiędłych kwiatów. Kwitnie obficie od połowy czerwca do późnej jesieni.

Krzew rozszerzony, bogato rozgałęziony, o wysokości 0,7-1,0 m, z bardzo ostrymi pędami. Liście są małe, ciemnozielone, błyszczące, wyraźnie żebrowane. Kwiaty ciemnofioletowe z fioletowym odcieniem, średniej wielkości (6-7,5 cm), nadziewane, (20-25 płatków), bardzo pachnące, ułożone w 5-9 kwiatostanów. Tworzy owoc, który wygląda szczególnie dekoracyjnie jesienią, gdy jednocześnie na krzaku widoczne są zarówno kwiaty, jak i owoce, dlatego nie należy przycinać kwitnących kwiatów. Kwitnie obficie od połowy czerwca do późnej jesieni.

Doskonałe zimowanie w łotewskim klimacie bez osłony.

Polecany do sadzenia grupowego lub pojedynczego na trawnikach, a także do wspaniałych, pachnących, nieciętych żywopłotów.

Guna = lata 1972–1981

Pochodzenie Rosa rugosa var. plena Regel × (Parkdirektor Riggers × Ābeļzieds ) lub: (R. rugosa ‚Plena’ x Parkdirektor Riggers) x Ābeļzieds .

Wysokość 1,2 – 1,5 m.

Kwiaty są duże (8-10 cm), półpełne (15-20 płatków), czerwone z fioletowym odcieniem, w kwiatostanach od 3 do 12 szt. Wiosną pędy należy skrócić o 1/3. Aby uzyskać ciągłe kwitnienie, zwiędłe kwiaty należy usunąć w odpowiednim czasie. Zaczyna kwitnąć w czerwcu i kwitnie obficie z bardzo krótkimi przerwami do mrozu.

Zapach – nieznaczny.

Kate  2002. Wysokość od 1,2 do 1,5 m. Liście są ciemnozielone, duże, błyszczące, pomarszczone. Kwiaty są liliowo-różowe, średniej wielkości (6-7 cm), nie frotte (5 płatków), bardzo pachnące, w kwiatostanach 5-19 kwiatów. Aby uzyskać ciągłe kwitnienie, zwiędłe kwiaty należy usunąć w odpowiednim czasie. Kwitnienie trwa prawie do jesieni.

Lelde  . 2010. Wysokość 0,8-1,2 m. Liście są ciemnozielone, małe, błyszczące, bardzo pomarszczone. Kwiaty są jasnobiałe, średniej wielkości (5-6 cm), bardzo podwójne (32-43 płatki), bardzo pachnące, zebrane w kwiatostany 3-9 sztuk. Płatki spadają natychmiast po kwitnieniu. Wskazane jest usuwanie zwiędłych kwiatów dla obfitego i prawie ciągłego kwitnienia od połowy czerwca do jesieni

*Lidija Freimane*

Liga   1994 – 1999. Rosa rugosa var. Plena × Abelzieds. Wysokość od 1,2 do 1,7 m. Kwiaty są jasnoróżowe, duże (6-8 cm), podwójne (27-30 płatki), 6-25 sztuk na kwiatostan, z aromatem jabłka. Aby uzyskać ciągłe kwitnienie, zwiędłe kwiaty należy usunąć w odpowiednim czasie. Kwitnie obficie i prawie nieprzerwanie do mrozów.

Maija 2011. Wysokość 0,8-1,2 m. Liście są ciemnozielone, średniej wielkości, pomarszczone. Kwiaty są jasnoróżowe z fioletowym odcieniem, duże (7,5-9,0 cm), podwójne (25-39 płatków), bardzo pachnące, 5-9 kwiatów w jednym kwiatostanie. Pąki otwierają się łatwo, płatki spadają natychmiast po kwitnieniu. Aby uzyskać ciągłe kwitnienie, zwiędłe kwiaty należy usunąć w odpowiednim czasie. Kwitnie bardzo obficie od początku czerwca do późnej jesieni.

*Marga*  1979 Utworzony na Łotwie w Narodowym Ogrodzie Botanicznym, zarejestrowany w Niemczech w 1979 r., Wysokość do 2,0 m. Kwiaty średniej wielkości (7-8 cm), półpełne (9-16 płatków), różowe z ciemniejszym środkiem, pachnące, w kwiatostanach 5-15 kwiatów. Kwitnie bardzo obficie i prawie nieprzerwanie do mrozów. Ta odmiana jest również sprzedawana pod nazwami Hokkaido i Sachalin.

*Parsla* 1972 – 1980 R. rugosa x Ābeļzieds. Wysokość do 2 m. Kwiaty są duże, półpełne, czysto białe, bardzo pachnące, od 3 do 25 sztuk. kwiatostan. Wiosną zaleca się skrócenie pędów o 1/3. Ma drugie imię – Schneeflocke.

Raita =  Rok 2002.

Pochodzenie – Schneezwerg x Sniedze. Jest jedną z roślin matecznych , wraz ze Schneezwerg odmiany Alise . Raita, po łotewsku, to blask.

Krzew – Wysokość 1,5-2,0 m.

Kwiaty są różowe, średniej wielkości (7-8 cm), półpełne (15-25 płatków), o silnym aromacie, 5-17 sztuk w kwiatostanie. Kwitnie obficie i wielokrotnie od połowy czerwca do mrozu. Zakłada bardzo duże i piękne owoce zawierające rekordową ilość witaminy C – 1006 mg na 100 g owoców i 31,7 mg karotenu.

*Ritausma *

Santa - 2011. Wysokość do 0,7 m. Liście są ciemnozielone, małe, pomarszczone, lekko błyszczące. Kwiaty są jasnoróżowe, średniej wielkości (5-7 cm), podwójne (20-25 płatków), pachnące, zebrane w kwiatostany po 3-9 kwiatów każdy. Pąki otwierają się łatwo, płatki spadają natychmiast po kwitnieniu. Kwitnienie jest obfite i prawie ciągłe aż do późnej jesieni.

Silva – 1975. Wysokość 2 m. Kwiaty są duże, półpełne, ciemnoróżowe, z pięknymi frędzlami płatków. Aromat o średniej sile. Kwitnienie jest bardzo obfite. Odmiana została zarejestrowana pod nazwami Polar Sun®, Polarsonne i Hondo.

Skaidra – 2002. Wysokość 1,5 metra. Śnieżnobiałe kwiaty, duże (6-8 cm), frotte (27-30 płatków), bardzo pachnące, w kwiatostanach 5-15 kwiatów. Kwitnie prawie nieprzerwanie do mrozów.

Smaida  2010. Wysokość 0,8-1,2 m. Liście średniej wielkości, ciemnozielone, pomarszczone, błyszczące. Kwiaty są jasnoróżowe z nutą fioletu, duże (7-9 cm), frotte (25-30 płatków), pachnące, w kwiatostanach 3-9 kwiatów, po kwitnieniu płatki łatwo odpadają. Węzły owoców. Kwitnie bardzo obficie i prawie nieprzerwanie od początku czerwca do mrozów

Sniedze   1997 – 1999. Siewka Schneezwerg. Wysokość 1,2-1,5 m. Liście są małe, ciemnozielone, skórzaste, pomarszczone. Kwiaty są czysto białe, średniej wielkości (od 5,5 do 7 cm), (25-30 płatków), 7-15 sztuk na kwiatostan, bardzo pachnące Kwitnie prawie nieprzerwanie od połowy czerwca do późnej jesieni

Violeta  2005 Frau Dagmar Hastrup x Zilga. Wysokość 1,4 – 1,7 m. Kwiaty są czerwonawo-fioletowe, średniej wielkości (7-8 cm),(25-35 płatków), bardzo pachnące, w kwiatostanach 5-15 kwiatów. Kwitnie prawie nieprzerwanie do mrozów.

Vita  2011. Wysokość 50-70 cm, szerokość 100-120 cm Liście są małe, pomarszczone, ciemnozielone, lekko błyszczące. Kwiaty są fioletowe, średniej wielkości (5,5-6,5 cm), podwójne (26-35 płatków), bardzo pachnące, zebrane w kwiatostany 3-9 sztuk. Pąki otwierają się łatwo, płatki spadają natychmiast po kwitnieniu. Po kwitnieniu nie jest konieczne usuwanie zwiędłych kwiatów, ponieważ odmiana daje piękne owoce. Kwitnie od początku czerwca do jesieni

*Zaiga*

Zilga -1997 – 1999 Siewka Schneezwerg.

Krzew – wysokości 0,7-1,0 m. Kwiaty są różowe z fioletowym odcieniem, średniej wielkości (6-7 cm), półpełne (14-19 płatków),  w kształcie misy i kwiatostanach złożonych z 7-11 kwiatów, delikatny zapach dzikiej róży. Po kwitnieniu powstają owoce. Kwitnie prawie nieprzerwanie od początku czerwca do mrozów.Krzew szeroki, dobrze rozgałęziony, o wysokości 0,7-1,0 m, pędy pokryte wieloma drobnymi, jasnozielonymi,kolcami. Liście małe, ciemnozielone, błyszczące, żebrowane. o kwitnieniu niektóre kwiaty tworzą owoce. Kwitnie prawie nieprzerwanie od początku czerwca do mrozów

Miniaturowe

Właściwy czas na sadzenie i hodowanie miniaturowych róż to prawie każda chwila, o której myślisz. Te urocze małe klejnoty szybko zdobywają należne im miejsce w ogrodach  świata. Ralph Moore  „Wszystko o Różach Miniaturowych. „

„Tożsamość osoby, która sprowadziła pierwszego członka tej bardzo interesującej rodziny róż do Anglii i gdzie ją pozyskał, nie jest znana” – tak zaczyna rozdział poświęcony rosa chinensis minima, Roy Shepperd w swojej History of Roses – str. 62. Jednak bezwzględni badacze i klasyfikatorzy za wszelką cenę starają się je umieścić w swoim uładzonym u porządkowanym świecie , jednakże z miniaturą, tak się  nie da. To róże, mityczno-mistyczne, wręcz metafizyczne i bez filozofii ich nie pojmiesz. Tak jak ruscy bez wódki niczewo nie panimajut. Bowiem już pierwsze pytanie : Skąd one się wzięły, wydaje się , że proste i precyzyjne ale odpowiedź na nie napotyka na  nie  dające się pokonać trudności. Ci którzy chcą widzieć świat uładzonym znaleźli już odpowiedź: od rosa chinensis minima. No i dobrze , ale ręka do góry, niech ją podniosą ci którzy widzieli ową rosa chinensis minima. Cisza? Na drugim biegunie  znajdziemy tych którzy to jednoznacznie zanegują  twierdząc, że żadnej rosa chinensis minima nie ma i nie było. I ci , jak Ralph More, maja za sobą wielkie, bogate życie, prawie stuletnią praktykę w obcowaniu z różami a zwłaszcza różami miniaturowymi. Jak więc w rzeczywistości było? Tego właśnie nie wiemy.

Zacznijmy więc może od owych mitów. Dobrze osadzona jest w realiach narracja Henri Correvana, który opowiada jak to jego przyjaciel pułkownik Roulet , przebywając  w Szwajcarii, zoczył na parapecie jednego z domków wiejskich w Mauborjet małą kwitnącą na ciemno różowo , różyczkę  jak gdyby o pomniejszonych pędach, liściach i kwiatach. Zauroczony nią  wybłagał właściciela o sadzonki, które przekazał  Correvanowi.  Przy okazji dowiedział się, że  różyczka ta była uprawiana przez właścicieli od pokoleń. Sto lat? Być może, a może i więcej. Jest to rok 1917. Namnożone sadzonki , trafiają na rynek, ale w sumie jest to tylko ciekawostka. Głowy nie urywa,

Przy okazji dowiadujemy się, że ona nie była wcale pierwsza. Już gdzieś tam w połowie XVIII wieku / 1762/na terenie Anglii spotkamy się z różami miniaturowymi. Później nagle okazuje się jak pisze Sean McCann , że ten kto tę rewelację wygrzebał pomylił  rok z numerem ryciny. Może nie znał łaciny? Tak więc historia z powrotem cofa się mniej więcej do połowy wieku  XIX gdy miniaturowe pojawiają się w kwiaciarniach. Wyraźniejszy ślad w historii róż zostawiły lawrenciany, miniaturowe róże nazwane tak od nazwiska malarki Mary Lawrace , która na przełomie XVIII i XIX wieku, pasjami je uwieczniała na obrazach.  Pojawiły się i zniknęły. Tu czujemy się pewniej. No i okazuje się, że mamy kolejny trop,/ może po lawrentianach?/ bo gdzieś w ogrodzie prywatnym w Oakington koło Cambridge  Alan Bloom, znajduje około roku 1930 w prywatnym ogrodzie   kolejnego karzełka, który w rękach czy też na grządkach tej samej rodziny gościł od wielu pokoleń. Nazwie go Oakington Ruby. Ponieważ Bloomowie prowadzą firmę ogrodniczą, bez problemu namnażają znajdę i wchodzi ona do obrotu handlowego.

I o jeszcze jednej różyczce trzeba by wspomnieć. Pompon de Paris, róży którą sprzedawano  w XIX wieku w  Paryżu jako doniczkową roślinę. Znana była mniej więcej od roku 1840. Wielu autorów traktuje ją jako identyczną z Rouletti.

Skoro tak się rzeczy mają, że miniaturowe róże znaleziono w różnym czasie i w różnych miejscach a na dokładkę były / czy też są / do siebie bardzo podobne więc musiały mieć swego przodka ową rosa chinensis minima, która podkreślmy to jeszcze raz była czy też musiała być. Narracja ta  bardzo się upowszechniła bo była prosta, logiczna  i wiele porządkowała, a porządkować trzeba było bo oto dochodzi do przełomu. Pewne rzeczy jak wiemy czasem sobie leżą i leża, czas je kurzem przysypie i nagle ktoś sięga po nie , odkurza i okazuje  się , że to perła, nieomal jak zapomniane jajko Faberge po babci.Tak też było z Rouletti. Sięgnął po nią mało znany holenderski szkółkarz Jan de Vink. Gdy zapylił ją w 1935 roku pyłkiem innej, o drobnej posturze różyczki, polyanty  Gloria Mundi wyhodowanej przez Ruitera  w roku 1929 – uzyskał miniaturkę którą nazwał Peon , a która to wzbudziła wprawdzie drwiny i wesołość kolegów po fachu, ale zaintrygowała Roberta Pyle z USA, który w tym czasie peregrynował po Europie w poszukiwaniu ciekawostek i nowości dla swego giganta ogrodniczego a z hodowlą nowych odmian róż w Stanach Zjednoczonych, jak wiemy, było wówczas nietęgo. Odwiedził i Jana de Vink.  Zaintrygowała go ta miniaturka. Bierze owego Peona i przemierzają Atlantyk by tam zmienić  jego imię na Tom Thumb -  jest to niezbędne w królestwie wpływów marketingu. A ponieważ pojawia się zainteresowanie klienteli, Robert Pyle opatentowuje ten wynalazek hodowlany. Gdy umieszcza ją swym katalogu, chętnych do nabycia owego dziwu jest tyle, że podaż się nie wyrobiła i Tomcio znika na rok z katalogu by firma mogła zgromadzić odpowiednie zapasy towaru.  Przyszedł bowiem czas na miniatury.  Coraz więcej ludzi, w tym i majętnych mieszka  w tłocznych zbiorowiskach gdzie  miniaturka w mini ogrodzie czy wręcz na  parapecie okna jest w sam raz. Jan de Vink zasypany deszczem dolarów rozwija swą firmę i proponuje kolejne kreacje. Kariera de Vink’a po niecałych 20 latach, kończy się równie spektakularnie jak i się zaczęła. Traci wzrok i wycofuje się z biznesu. Po sobie zostawia jeszcze kilka innych wspaniałości jak Pixie, Midget czy przede wszystkim wspaniałą, otrzymaną w roku 1953 z mariażu  Toma Thumb i Cecile Brunner -  Cinderellę.

Jeżeli już została wydeptana ścieżka , to tylko kwestia czasu by mogli podążyć nią inni. Kto był następny? Pedro Dot czy Ralph Moore? Gdybyśmy posłużyli się tu figurą retoryczną z A.Czechowa, to moglibyśmy odpowiedzieć, że zapewne pierwszy był jeden albo drugi. Ja, dałbym pierwszeństwo Pedro Dotowi. W roku 1940 dowiadujemy się, że  wykorzystuje on  pomysł Holendra i  zapylając własną odmianę, floribundę  Eduadro Toda, pyłkiem Rouletti, otrzymuje  swoją własną,pierwszą miniaturkę Baby Gold Star. Powoli i konsekwentnie rozwija  intrygujący własny świat miniaturek. Główne skrzypce grają w nim i Rouletti i Pompon de Paris. Są to czasy wojny domowej w Hiszpanii i drugiej wojny światowej i utrudnionego przepływu informacji. Jednakże Hiszpanie są świadomi wyjątkowości tego co robi Pedro Dot. Rząd rewolucyjny nawet chroni jego posiadłość dekretem jako dobro narodowe. Są to lata czterdzieste.

Za oceanem natomiast dojrzewa przyszły gigant w świecie róż a w świecie róż miniaturowych. to postać zupełnie wyjątkowa. Jest to Ralph Moore.  W jego twórczości pojawią się w zasadzie wszystkie trzy wspomniane wcześniej nurty. Jest Rosa Rouletti jest i tajemnicza Dama z Oksfordu czyli Oakington Ruby, znaleziona w roku 1933 przez C.R. Blooma w ogrodzie prywatnym koło Oksfordu. Jest też i Tomcio Paluch  i dorobek Pedro Dota. Jak powiada sam R.Moore, Rouletti, po raz pierwszy  zobaczył w roku 1935 i bardzo go ona zaintrygowała więc szybko dołączyła do niej tak Pompon de Paris jak i Tom Thumb. Rynek na miniatury dopiero się rodził, nic więc dziwnego, że dopiero  w roku 1940  ujrzała światło dzienne jego pierworodna – Zee – będąca owocem związku przeciętnej pnącej polyanty Carolyn Dean z Tom Thumb .

To właśnie Ralph Moore  oceniając swój pięćdziesięcioletni  z okładem dorobek, we wspaniałym wydanym w roku  manifeście , który zatytułował: „Wszystko o miniaturowych różach” , zaneguje  sens istnienia rosa chinensis minima. Pokaże, że miniaturki pojawiały się na przestrzeni dziejów i znikały w zależności od mody czy zapotrzebowania społecznego. Pojawiały się również w mainstreamie hodowlanym bez faktycznego udziału owego mitycznego źródła. Pokazuje też jak pojawiały się miniaturki  z udziałem np. Old Blush  a przykładem niech będzie siewka Old Blush z wolnego zapylenia – Blue Bird/- czy wręcz bez udziału róży chińskiej. Przykładem niech będzie Baby Peace, miniaturowy sport od Peace.

I jeszcze o jednym aspekcie pracy Ralpha Moore chciałem powiedzieć. Posłużę się tu  cytatem z jego  All About Miniature Roses :”Prace i pisma dr Waltera Lammertsa znacznie przyczyniły się do mojego sukcesu w hodowli miniatur, mimo że jest on znany w kręgach miłośników róż dzięki rozwojowi odmian wielkokwiatowych, takich jak „Charlotte Armstrong”, „Chrysler Imperial”, „American Heritage” i Queen Elizabeth”. Jego odkrycie i sformułowanie podstawowych praw dotyczących dziedziczenia koloru czerwonego / żółtego dwukolorowego koloru, długości pąków i innych cech pomogło udostępnić te cechy w moich miniaturach.” – npisał Ralph Moore  we : Wszystko o Miniaturowych różach.

Walter Lammerts był aktywnym kreacjonistą,  i jestem przekonany, że R. Moore świadomie czy nie, ten sposób myślenia o świecie  przyjął. Jego rozważania o naturze hybrydyzacji  o poszukiwaniach i celach jakie przed sobą stawiał chwytają za serce. To hymn o wielkości i wszechmocy Boga. Czytając  zwłaszcza rozdziały 20 i 21 byłem jak zahipnotyzowany. Jakże ważne jest poprawne odczytanie swego miejsca w świecie i swej roli jaką przyszło nam odegrać. Nie, to nie jest tani determinizm, bo ciężko jest polemizować  np, ze stwierdzeniem: że w hybrydyzacji nie możemy wyjąć więcej niż włożyliśmy.

To zapewne dlatego powiedział: ” Celem całej mojej hodowli było wyhodowanie lepszych miniaturowych róż, a nie tylko czegoś innego.” Jakże proroczo brzmią te słowa dzisiaj w dobie bezwzględnego dyktatu rynku, gdy miłośnicy róż na całym świecie  skazani są na samotną walkę z zalewającym ich chłamem hodowlanym. Ralph Moore świetnie wykorzystał niezwykły dar Boży jakim było długie ponad stuletnie życie.  Świat róż miniaturowych zostanie przez niego bardzo poszerzony. Już w początkach swojej pracy z miniaturkami wyhoduje miniaturowe róże pnące. Było to  jeszcze w czasie gdy nikogo nie interesowały podobne ekstrawagancje i trop ten z braku zainteresowania nim zaniechał. Podjął go ponownie  angielski hybrydyzer amator Chris Warner który jeszcze przed rokiem 1990  pokazał swój dorobek w tym zakresie i otrzymał od RNRS  główną nagrodę za piękną pnącą miniaturkę Laura Ford. .

Moore  natomiast zainteresował się nowymi wyzwaniami. Wyhodował mianowicie miniaturową różę mchową, czy zaimplementował  do miniaturek intrygujące ozdobne sepale  Chapeau de Napoleon, wyhodował pierwsze miniaturki striped i będąc już w wieku około setki cieszy się: rozwiązałem problem striped – czekam na nowe wyzwania.

Za tymi gigantami przyszło wielu innych, przywołani przez zew rynku i wielkie pieniądze jakie tam leżą . Jak hieny podążające za zapachem rozkładającego sie mięsa.Wspomnijmy o niektórych Bożych Szaleńcach jak np Quinto Mansuino, który podjął się niejako swoistej mission impossible. Mianowicie postawił sobie za cel wyhodowanie  róży miniaturowej z udziałem r. banksiae. Tylko ten kto widział r. banksiae w akcji wie jak szalone wyzwanie rzucił sobie Q.Mansuino. Nie miejsce tu na opisywanie jego  perypetii – dość powiedzieć, że wygrał. Wyhodował całą grupę/ klasę/ róż  o proporcjonalnie pomniejszonych wszystkich elementach rośliny. Tak pędach jak i kwiatach czy liściach. Tę grupę róż zwiastowała Generosa.  Wówczas Mansuino poczuł, że osiągnął swój cel. Według irlandzkiego eksperta od róż, Seana McCanna: ”To nie była miniaturka w tym sensie jaki dziś przypisujemy temu określeniu, ale piękna miniaturowa róża oznaczona jako miniaturowy mieszaniec herbatni, progenitor linii uprawnej do produkcji kwiatów ciętych uprawianych głównie we Włoszech od końca lat sześćdziesiątych”.

Niewdzięcznikiem byłbym , gdybym nie powiedział kilku słów o Keith Laverze.To zmarły   17 lutego 2010 roku  w wieku 93 lat, niezwykle płodny a u nas prawie nieznany hodowca kanadyjski.  Szczególnym powodem do chwały Lavera może być imponująca kolekcja róż miniaturowych, według CRS, zarejestrował 105 odmian miniaturek. Posiada w tym zakresie bogate doświadczenie bowiem od roku 1982 wypuścił dwie serie hodowlane róż miniaturowych Potluck i Sprigwood . Jego odmiana Potluck Yellow została sprzedana na całym świecie w ilości ponad 5 mln egzemplarzy.Natomiast Gold Mine została w 1985 roku, oficjalną różą World Federation of Rose Societies. Przez pewien czas był prezesem CRS. Poza działalnością hybrydyzerską oczywiście prowadził również szkółki róż. W swojej firmie był prekursorem zastosowania technik komputerowych w hodowli róż miniaturowych.

No to może jeszcze coś o Harmonie Saville. Był jednym z największych na świecie hodowców i producentów miniaturowych róż. W roku 1971 założył specjalistyczną firmę Nor’Est Miniature Roses, która zajmowała się nie tylko produkcją róż, ale i ich hodowlą.   To kolekcjoner nagród i wyróżnień takich jak Award of Excellence ( AOE) jak i  AARS. Pierwszą róż z którą  wygrał nagrodę AOE była Child’Play. Potem to już seryjnie. Na pierwszym miejscu postawiłbym tu Party Girl z którą wygrał pierwszą Award of Exellence w roku 1981.”Party Girl” była pierwszą z wielu nagród ARS Award of Excellence zwycięzcy (1981) i z odmianą tą wiąże się około 65 potomków wyhodowanych również przez innych hodowców.Jego ostatnie osiągnięcia hodowlane to  wprowadzenie zapachu do róż miniaturowych. Tym samym jego pachnące Scentsational i Seattle Scentsational - stały się trwałym wkładem w dziedzictwo  świata róż.

Niech cytat Davida Austina, wybitnego angielskiego hodowcy róż, podsumuje zarysowaną tu miniaturową ewolucję róż: „Dziwnym faktem jest, że miniaturowe róże zyskały więcej uwagi w krainie„ większych i lepszych,„ w Stanach Zjednoczonych, niż gdziekolwiek indziej jeszcze.” Może czas pomyśleć o miniaturach nie tylko o roślinach rosnących na parapetach lub w glinianych doniczkach w kuchni babci, ale o wszechstronnych roślinach ogrodowych.

O różach miniaturowych przeczytamy jeszcze :

http://www.roses.webhost.pl/2017/12/miniaturowe-roze-mchowe-ralpha-moore/

http://www.roses.webhost.pl/2018/02/miniaturki-pedro-dota/

http://www.roses.webhost.pl/2020/01/jan-de-vink-i-jego-miniaturowe-roze/

http://www.roses.webhost.pl/2020/03/miniatury-w-polsce/

Lammerts Walter

Dr Walter Edward Lammerts ( urodzony 25 września 1904 r. – zmarł 4 czerwca 1996 r.

Wychowywał się w Waszyngtonie i Kalifornii w rodzinie rolniczej. Nauczył się ogrodnictwa z pierwszej ręki , ukończył Riverside Polytechnic High School w 1922 r. Zdobył zarówno stopień licencjata, jak i doktorat w ogrodnictwie na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley. Był profesorem na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles w latach 1940–1945 iw tym czasie pomógł Knott’s Berry Farm w opracowaniu programu jagodowego.

Przez lata stał się światowej klasy ekspertem w dziedzinie hodowli róż.  Wyhodował 46 nowych odmian róż w latach 1940–1981. Wydaje się to niewiele, zwłaszcza jeżeli porównamy jego osiągnięcia z tym co stworzyli Kordes czy McGredy , ale dwadzieścia pięć procent jego róż zostało wybranych przez All-American Rose Selection jako najlepsze odmiany w poszczególnych latach. To niespotykane osiągnięcie! Zwłaszcza biorąc pod uwagę  stosunkowo małą pulę genów, z którą postanowił pracować. W wyniku jego wysiłków American Rose Society stworzyło zupełnie nową klasę róż znaną jako Grandiflora . W 1935 roku podpisał kontrakt z szkółkami Armstrong i założył zakładowy zakład badawczy roślin. Był liderem  Rose Research & Development Unit w Armstrong Nurseries (później zastąpili go Herb Swim, Dr. David Armstrong, Jack Christenson i Tom Carruth) .

Descanso Gardens- /W języku hiszpańskim Descanso oznacza spokojne miejsce/ -  szczyci się wybitną spuścizną róż.Kiedy nieruchomość była domem E. Manchester Boddy, ogrodem różanym zarządzał dr Walter E. Lammerts. Ogród różany został założony przez dr Waltera Lammertsa w połowie lat 40. XX wieku. On i Manchester Boddy, właściciel tak zwanego wówczas „Rancho del Descanso”, wyobrażali sobie ogród różany, który by odzwierciedlał historię róży. Róże są centralnym punktem ogrodu Descanso w okresie letnim.

Nie byłoby niewłaściwe stwierdzenie, że Walter Lammerts jest jednym z ojców współczesnego ruchu naukowego o stworzeniu/kreacjonistów/ . Był pierwszym prezydentem Creation Research Society (pierwszej organizacji kreacjonistycznej w USA), która została założona przez 10 naukowców w 1964 roku. Dr Lammerts był także redaktorem Creation Research Society Quarterly (CRSQ) od 1964 do 1968 roku.  Przeżył epokę, w której sformułowano syntezę neo-darwinowską, ale stanowczo sprzeciwiał się teorii ewolucji i walczył o ustanowienie nauki o stworzeniu jako solidnego programu badawczego.

Ponadto udzielał intelektualnego i moralnego wsparcia innym hybrydyzerom. O to co pisze Ralph Moore:

„Prace i pisma dr Waltera Lammertsa znacznie przyczyniły się do mojego sukcesu w hodowli miniatur, mimo że jest on znany w różowych kręgach dzięki rozwojowi odmian wielkokwiatowych, takich jak „Charlotte Armstrong”, „Chrysler Imperial”, „American Heritage” i Queen Elizabeth”. Jego odkrycie i sformułowanie podstawowych praw dotyczących dziedziczenia czerwonego / żółtego dwukolorowego koloru, długości pąków i innych cech pomogło udostępnić te cechy w moich miniaturach.” – Ralph Moore  we Wszystko o Miniaturowych różach