Z
-
Zaide
Fotografie – Nina Wroobel, różanka ogrodu botanicznego w Bronx.Floribunda, mieszaniec floribundy.
Hodowca – Tim Kordes, rok 1994.
Kwiaty – rozetowe, różowe, średnicy 10 cm, złożone z około 100 płatków.
Zapach – mocny, owocowy.
Krzew – wysokości do 120 cm.
Liście – półmatowe, skórzaste.
Pochodzenie – siewka Centennaire de Lourdes .
-
Zaiga
Foto ms. 05 0608Hybrid rugosa.
Hodowla – Dzidra Rieksta, Łotwa. Rok 1967.
Kwiaty półkuliste w kolorze pięknego, ciepłego różu, daleko od fuksjowych odcieni rugosy. Kwiaty średnicy do 10cm, luźnej budowy, złożone z około 15 płatków.
Zapach – Lekki zapach.
Krzewy o łukowato wygiętych pędach – jak na rugosę mało „owłosione”- dorastają do 1,2,m wysokości. Listowie oliwkowo zielone, niezbyt estetycznie się starzejące. To chyba najsłabszy punkt tej odmiany. Mrozoodporność duża, takich mrozów, które by jej zaszkodziły, u nas nie ma. Nadaje się na nieformowane żywopłoty. Po posadzeniu wymaga trochę czasu na oswojenie się ze stanowiskiem i na zadomowienie się. Bardzo dobrze to widać jeżeli porównamy pierwsze fotografie, jakie zostały wykonane w roku sadzenia tj 2008 i te z roku 2012. Kilka uwag praktycznych. Po pierwszym kwitnieniu, wymaga przycięcia formującego. Nowe przyrosty skracamy o 1/3. Wspaniale wówczas odrasta, zagęszcza się i powtórne kwitnienie jest obfitsze.Odmiana ta dojrzewa jak wino, rok 2014 znów zachwycił wspaniałym kwitnieniem, zwłaszcza wiosennym.
Pochodzenie – siewka Abelzieds .
Samo przez się narzuca się ocena dokonań Rieksty i porównanie ich do tego co zaproponowali nam hodowcy kanadyjscy. Jest to ryzykowne i nie wiem czy potrzebne, ale moim zdaniem Rieksta szła chyba lepszym tropem. Opinię tę pisałem cztery lata temu i dziś mogę ją tylko bardziej radykalnie wyrazić. Po latach obserwacji o różach kanadyjskich pisałbym w znacznie ostrożniejszym tonie, natomiast o dokonaniach Rieksty nawet entuzjastycznie. W sezonie 2013 prezentowała się wprost czarująco, dając dwa duże kwitnienia podczas których krzewy niezwykle bogato ozdobione były kwiatami. Zachwycał również dobrze ukształtowany foremny krzew. Daje nieliczne odrosty korzeniowe.
Kupiłem ją w szkółce na Litwie.
-
Zaire
Róża mchowa, hodowla J.P.Viberta z roku 1849. Kwiaty ciemno różowe o mocnym zapachu o średnicy 6-7cm.Krzew wysokości – wg hmf do 90 cm.
Fotografia: Dorota Blicharz Europa Rosarium Sangerhausen 2009.
-
Zambra
Floribunda. Hodowla Marie Louise Meilland z roku 1961. Kwiaty półpełne pomarańczowe/łososiowo-pomarańczowe/.Funkcjonuje w obrocie po często zmienianymi nazwami. Zapewne w trakcie uprawy była wielokrotnie drogą selekcji poprawiana. Zapach ma przypominający różę rdzawą.
Krzew o pokroju kompaktowym do80cm wysokości, liście błyszczące, jasnozielone, skórzaste.
Pochodzenie: /*Goldilocks *x Fashion/ x /Goldilocks x Fashion/. Róża o tyle ważna, że przekazała swój interesujący kolor wielu ulepszonym potomkom. Okazała się być doskonałą rośliną rodzicielską. Może się poszczycić takimi potomkami jak: *First Edition*,* Sweet Promise*, *La Sevillana*, *Kalinka*,* Atoll *czy sławna *Sonia*. Fotografia Marian Sołtys w rosarium Bagatelle 2011.
-
Zazdrość Sąsiadki
Mieszaniec róż angielskich.
Synonim – Deja Vu
Hodowca – Łukasz Rojewski, 2011.
Kwiaty – jasno różowe . Płatki kwiatowe jaśniejsze na rewersie. Dobrze powtarza kwitnienie.
Zapach -
Krzew – forma pnąca.
Pochodzenie – Heritage x Morgengrus .
-
Zborov
Fotografia – Elżbieta Szczerba rosarium Borova Hora 2011.
Polyantha, wyselekcjonowana przez Jana Bohma w roku 1935. Nic szczególnego, ot taka sobie polyanta o drobniutkich , do 2cm średnicy, ciemno czerwonych kwiatuszkach zakwitających wiechami. Nie pachnie, bo i cóż tam mogłoby pachnąć. Kwitnie w sposób ciągły przez cały sezon.
Krzew o charakterystycznym dla polyant , nieregularnym pokroju, wysokości do 80cm. Liście drobne, ciemno zielone, błyszczące. Obok kwiatów właśnie liście są jej ozdobą.
Pochodzenie: Sport od Corrie Koster.
Fotografie: Marian Sołtys rosarium Pruhonice 2011.
-
Zdena
Mieszaniec herbatni
Hodowca – Frantisek Glvac, rok 2007.
Kwiaty różowe
Zapach – Pachnąca.
Krzew o pokroju wyprostowanym.
Liście – średnio zielone.
Pochodzenie – Kaiserin Zitta x własna siewka.
-
Zenith
Klimber wyhodowany przez G. Delbarda w roku 1982. Kwiaty czerwono pomarańczowe, półpełne, złożone z do 16 płatków kwitnące mini gronami po 5-7 kwiatów. Lekko pachnące.Krzew dorastający do 2,5m wysokości, może być również prowadzony w formie większego krzewu bądx jako forma kolumnowa.
Pochodzenie:/Spectacular x siewka Tenor/ x /Floradora x Incendie/ .Fotografia: Cezary Blicharz Europa Rosarium Sangerhausen 2009.
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxFotografie – przez uprzejmość Pani Małgorzata Kralka w Europa Rosarium Sangerhausen 2013.
-
Zenta
Tym razem proponuję przyjrzeć się bardzo udanej róży miniaturowej , którą proponuje nam węgierski hodowca Mark Gergely a którą wyhodował w roku 2002. Arboretum w Borovej Horze, gdzie to znalazłem tą odmianę , chyba dość mechanicznie zakwalifikowało tą odmianę jako miniaturową, gdyż jest to dość pokaźnie prezentujący się krzew o pędach osiągających ponad 50cm długości, nieco pokładających się co sprawia, że krzew nie osiąga wysokości większej jak 30cm. Listowie bardzo ładne, matowe, nie wykazujące śladów chorób grzybowych.
Kwiaty czerwone do rdzawo czerwonych o budowie przypominającej budowę klasycznych kwiatów mieszańców herbatnich, po rozwinięciu się tworzą bardzo foremne rozety średnicy około 4-5cm a złożone z około 25 płatków. Nie pachnie.
Przodkowie nieujawnieni.Fotografie: Marian Sołtys w rosarium Borova Hora 2011
-
Zephirine Drouhin
Róża burbońska.
Synonimy – Thornless Rose, Charles Bonnet .
Hodowca – Hodowla M. Bizota z Dijon z 1868 roku. I tu mogę powtórzyć za Jack Harknessem – ” nic o nim nie wiem poza nazwiskiem’.
Kwiaty – czysto różowe, średnicy 9 – 10 cm złożone z 25 -30 płatków . Kwitnie cały sezon z tym, że po głównym kwitnieniu już słabiej. Kwiaty są dobre do cięcia i dobrze trzymają się w wazonie.
Zapach – pachnąca, silny zapach róż damasceńskich.
Krzew – wyrasta do wysokości 3 do 4.5m, a pędy nie mają cierni/ choć nie zupełnie/, stąd nazwa synonimiczna Thornless rose. Róża bez cierni to bardzo wiele. Coś na ten temat może wiedzieć jedynie ten , kto do krwi porani się przycinając jakiegoś bardzo ciernistego potwora. Nie trzeba też zbytnio ciąć, chyba, że chcemy ograniczyć jej wzrost.Wystarczą zabiegi sanitarne lub te konieczne. Jest wymieniana w elitarnym gronie róż , które nie są zbytnio wrażliwe na cień, niemniej jednak w wilgotnych okresach pogodowych może mieć problemy z chorobami grzybowymi. Doskonale się czuje w rozproszonym np: przez drzewa, świetle. Jest odporna na choroby i mrozoodporna do -29C. Ma stosunkowo dużą łatwość rozmnażania się wegetatywnego. Liście są matowe, jasnozielone ale w pierwszej fazie rozwoju miedziano fioletowe. Gładkie , energiczne łodygi,pachnące kwiaty w miękkim, różowym kolorze, które wiąże z łatwością całymi tygodniami,pięknie ubarwione, młode liście. Słowem, jest to róża która zapewni odpowiednie entre dla każdego ogrodu różanego. Przydanie jej jakowychś niebiesko kwitnących bylin typu campanula czy nieśmiertelna nepeta znakomicie podkreśli jej walory.
Odmianę tę wyróżnił bym jeszcze ze względu na długość i ciągłość kwitnienia. Dziś już jest wiele odmian, dla których ciągłość kwitnienia jest znakiem firmowym jak np. Home Run. Ale ponad 100 lat temu gdy to się pojawiła, to był był ewenement i wyraźnie wyprzedzała swój czas. Ze względu na ilość dni z kwitnieniem, była prymusem. Jeszcze i dziś możemy być zaskoczeni tą jej „stachanowską” formą.
fotografie – Joanna Smolińska w rosarium Powsin 2012.Gertruda Yekyll pisząc o niej w Rose Annual – National Rose Society z roku 1922 mówi, że ma ona wszystkie te zalety, które dobra róża ogrodowa winna posiadać. „Odmiana ta jest dobrze znana ze swej przydatności do ozdabiania ścian i obsadzania altan . Moim zdaniem, do tych celów niewiele jest od niej lepszych; roślina o dobrym wigorze i obficie kwitnąca, może nie dość dobrze powtarza kwitnienie,ale pierwsze kwitnienie jest tak obfite że przedłuża się do późnej pory roku.” Opinię tę kontruje Jack Harkness w swojej „Roses” na stronie 188 – ” Może być uprawiana jako pnącze, choć najlepiej nie na ścianie, ponieważ prawdopodobniej dopadnie ją tam mączniak: lepiej na płocie, a najlepiej jako forma kolumnowa; może też być również uprawiana jako krzew, lub nawet jako żywopłot. W tym drugim przypadku trzeba by ją mocniej ciąć aby zachować wymaganą wysokość”.
Journal des Roses1877-1914. za Brent DickersonThe Old Rose Advisor str. 104. W Irlandzkiej zatoce Bantry Bay leży wyspa Garnish Island. Wyspa ogrodów. Zakupił ją mieszkający w Belfaście Annan Bryce. To dla niego architekt Harold Peto zaprojektował dwór, który nigdy nie powstał i ogrody a w nim rzadkie rośliny. Znalazło się miejsce i na róże a na honorowym miejscu posadzone zostały : American Pillar i właśnie Zephirynie Drouhin. Również Vita Sackville zapełnia ogród Sissinghurst omawianą właśnie Zefirynką która towarzyszy innym odmianom jak Tuscany, Charles de Mills czy Cardinal de Richelieu. Lord William Spencer Cavendish w Chatsworth tworzy „Taras Kochanków” a przyozdobić go nakazuje girlandami Zephirine Druhin. Rewelacje te podaję za stroną museoroseantiche.
fotografie obok – przez uprzejmość Pani Jowita CzyżWiosną 2007 posadziłem niezbyt udane – tak mi się wydawało- sadzonki i nie liczyłem za bardzo, że się przyjmą, ale ku mojemu zdumieniu była pełna wigoru, rosła silnie i pięknie kwitła. Świetnie się zapowiada .
Pochodzenie: Nieznane. Imię tej róży, jak podaje B. Dickerson w The Old Rose Advisor na stronie 104, za Journal des Roses dedykowane było Madamme Zephirine Drouhin, żonie ogrodnika amatora mieszkającego koło Semur na Cote d’Or.
Jeżeli chodzi o jej potomków to niewątpliwie najsłynniejszą różą jest * Lykkefund* Aksela Olsena z roku 1930 , wywodząca się od r.helenae. Ciekawą odmianą była również wywodząca się mniej więcej z tego samego roku odmiana Comte de Chavagnac, która wprawdzie została utracona ale ocalał sport wywodzący się od niej. W roku 1937 , w Australii tamtejszy słynny rosarianin Alister Clark wyhodował odmianę Emily Rhodes, będącą krzyżówką Zephirine i Golden Ophelia. I jeszcze sporty. W 1919 roku został przez A. Dicksona wyprowadzony od niej śliczny bladoróżowy sport „*Katleen Harrop*”. G. Thomas w swojej „Rose Book”twierdzi, że sport ten został znaleziony w Turcji. Inny sport który pochodzi od niej to Martha. I jeszcze jeden sport o nazwie La Campinoise wyselekcjonowany w 1911 roku ale już niestety utracony .
Stirling Macoboy w swojej Ultimate Rose Book opisując odmianę Kathleen Harrop daje nam niezwykle cenną praktyczną wskazówkę. Posadźmy obok siebie Zefirynkę i Kathleen. Ich kolory wspaniale się uzupełniając tworząc łagodną harmonię. Fotografia nr 1 Tomek Ciesielski wykonana w Regent’s Park. Fotografia nr3. autorstwa Rafała Wolskiego, natomiast nr4 Elżbieta Kozak.
Ponieważ nie wszyscy czytelnicy zwracają uwagę na komentarze pozwolę sobie przytoczyć komentarz Pani Agaty Szwedowicz pokazujący jak wdzięcznie Zefirynka zagrała w zagadce kryminalnej z Herkulesem Poirot.
„Motyw róży ‚Zephirine Drouhin’ i jej bezkolcowości, został wykorzystany w powieści kryminalnej Agathy Christie pt. ‚Zerwane Zaręczyny” (Sad Cypress), w której morderczyni ujawnia się twierdząc, iż podrapała ręce przechodząc obok omawianej róży, co było niemożliwe. Bystry detektyw Hercules Poirot błyskawicznie zdemaskował przęstępczynię”.
Poriot tłumaczy, jak doszedł do prawdy: „I tym razem punkt wyjścia stanowiło kłamstwo: drobne, głupie, bezcelowe na pozór kłamstwo. Pielęgniarka Hopkins powiedziała, że skaleczyła rękę o krzew róży i zaraz usunie kolec. Obejrzałem ten właśnie krzew i przekonałem się, że nie ma kolców. Niewątpliwie więc skłamała i to w sposób tak niedorzeczny i bezsensowny, że musiałem zwrócić na nią uwagę”.
I zeznanie sprowadzonego przez sąd eksperta:
„– Jest pan hodowcą róż i mieszka pan w Emsworth?– Tak. – Czy dwudziestego października był pan w Maidensford i oglądał krzew róży rosnącej przy domku odźwiernego w Hunterbury? – Tak. – Zechce pan ten krzew opisać. – Jest to róża pnąca odmiany Zefiryna Droughin. Odmiana ta ma różowe kwiaty o słodkim zapachu i nie posiada kolców. – Czy można skaleczyć się kolcem takiej róży? – To niepodobieństwo. Zefiryna Droughin nie posiada kolców. Rzecznik oskarżenia powstrzymał się od pytań.”
