Gruss an Teplitz / Tepliz/

gruss-an-teplitz-fharrell.jpg gruss-an-teplitz.jpg

Róża chińska, mieszaniec róży chińskiej, ale róża ta nie lokuje się dobrze w żadnej klasie, choć  z botanicznego punktu widzenia można ją nazwać różą burbońską.

Synonim – Wirginia R. Coxe .

Odmiana ta została wprowadzona do obrotu handlowego w USA przez firmę Dingee & Conard w roku 1910. W ich katalogu, gdzie to zachwala  się tę odmianę zwracają uwagę na wyborny kolor i obfitość kwitnienia, znajdziemy też uwagę, że jest to odmiana niemiecka a firma uzyskała specjalną zgodę na nazwanie tej róży imieniem Wirginii R. Coxe. gruss-tepliz-coxe a otóż i sama Pani Coxe.

Pisze się się tam dalej, że jest to niezwykle utalentowana potomkini słynnego arystokratycznego rodu Randolph z Wirginii. W czym przejawiają się jej talenta już nie pisze a i dr. Google już jej nie wymienia.

Hodowca – Wyhodowana na Węgrzech/Austrowęgry/ przez Rudolfa Geschwinda w roku 1897.

gruss-an-toeplitz418a gruss-an-teplitz

Fotografie obok: Marian Sołtys rosarium Borova Hora 2011.

Kwiaty czerwone , tą czerwienią jaką może dać tylko taki przodek jak Gloire des Rosomanes a więc świetliście szkarłatny. W pełnym słońcu ciemnieją. Moim zdaniem, najlepiej będzie się prezentowała a kwiaty będą najlepszej jakości, jeżeli będzie uprawiana w lekkim zacienieniu.

gruss-an-teplitz-976 gruss-an-teplitz-977 gruss-an-teplitz-978 gruss-an-teplitz-975

Kwiaty rozwijają się w kiściach z małych jajowatych pąków i są zbudowane z 33 płatków, średniej wielkości o mocnym ,niezrównanej słodkości zapachu. Dobrze powtarza kwitnienie, kwitnąc bez przerw do przymrozków. Powszechnie uważa się iż najlepszej jakości kwiaty daje jesienią. Ponieważ dobrze kwitnie nawet zimą w gorszych warunkach świetlnych, onegdaj uprawiana była w szklarniach, gdyż nie wymaga doświetlania. Jednakże dla celów komercyjnych nie nadaje się ze względu na to iż kwiaty mają tendencję do przewieszania się. Jest również wersja pnąca, wyselekcjonowana przez Auguste Nonina w roku 1918 a nazwana Catalunya.

gruss-an-teplitz.jpg gruss-an-teplitz2.jpg gruss-an-teplitz1a.jpg

Krzew słusznej budowy , osiągający w cieplejszym klimacie 1,5-2m wysokości, zdrowy i odporny na choroby, okryty jest ciemnozielonym skórzastym listowiem , które w młodzieńczej fazie ma kolor czerwonobrunatny. Mrozoodporność to strefa 6b usda. Jak widzimy nie gorsza niż mieszańców herbatnich. Nie widzę więc przeciwwskazań byśmy nie mogli, przy zachowaniu odpowiedniej staranności, uprawiać jej u nas – i szerzej – róż chińskich. W każdym bądź razie przy zapewnieniu dobrych warunków jest to jedna z najlepszych róż ogrodowych. Godna podziwu róża do wielorakich zastosowań. Jeszcze parę cytatów, które przytoczę za „The Old Rose Advisor” str.97 „Wzrost doskonały, krzew o przeciętnej wysokości, raczej krępy, energiczny i odporny.

gruss-an-tepliz

gruss-an-teplitz-979 xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

gruss-an-teplitz-980 gruss-an-tepliz-1121

Ulistnienie bardzo obfite. Jest to absolutnie najlepsza róża na żywopłoty… Forma krzewu pośrednia pomiędzy klimbingiem a forma krzewiastą. Kwiaty o spiczastych pąkach pojawiają się w małych grupkach na końcach długich pędów. Jej bujne liście, oblamowane są na czerwono….poza tym masa kwiatów o pysznym zapachu, wszystko to daje nam jedną z najcenniejszych odmian róż ostatnich dziesięcioleci… Od czerwca do listopada kwitnie non stop. ” Eversley garden and others “ Rose G. Kingsley rok 1907.

Sam mistrz Geschwind jest całkowicie świadom tego jak wielką różę wyhodował. Tak oto sam pisze o niej;”"Gruss Teplitz”  - mieszaniec herbatni lub bengalohybryda z 1897 roku. Róża o niekwestionowanym pięknie, podobna z  wyglądu i wzrostu  do róży „Fellemberg”. Może być nazwana jednym z najwyższych stopni doskonałości. Kwitnie od wczesnej wiosny do późnej jesieni, a jej piękne i bogate kwiaty osadzone są na długich łodygach, pojedynczo lub od trzech do piętnastu kwiatów na pędzie. Kwiaty są duże, o doskonałej formie i nienagannej budowy. Kwiaty  pełne, jasno szkarłatne, często pokryte aksamitnym nalotem brązowym lub czarnym. Cudownie pachnąca. Potrafi też przezimować pod grubszą warstwą śniegu a jeden egzemplarz   utrzymał się na rabacie w czasie łagodnej zimy nawet bez przykrycia. Całkowicie odporna na rdzę i mączniaka.” cytuję za Frantisek Glvac – Kralovna Kvetin str.17

gruss-an-tepliz-711 gruss-an-tepliz-710

Fotografie: Marian Sołtys w rosarium Pruhonice 2011.

Pochodzenie:[/Sir Joseph Paxton x Fellenberg/ x Papa Gontier] x Gloire des Rosomanes . Jak widzimy jest to równie skomplikowana , co rozkoszna mieszanka genów róż burbońskich, chińskich i herbatnich. Graham Thomas pisze, że:” Ma w sobie dużo prawdziwego ciemnego szkarłatu  chińskiej Slater’s, Crimson China , która, jak sądzę, znajduje się w jej rodowodzie.” The Rose Book str. 246.

Sama z kolei była wielokrotnie rośliną mateczną np. dla Blaze Kelleya ,  Bengale Rouge Gaujarda, Defiance E.G.Hilla, czy Alsterufer Lamberta. Jednak najsłynniejszym jej potomkiem jest chyba Hugh Dickson, nic więc dziwnego, że hodowca nazwał ją swym imieniem.  Róża ta jest siostrzana siewką , pochodzi z tej samej krzyżówki co i Irrlich, inny mieszaniec herbatni Geschwinda. Jak pisał w swoim dzienniku hodowca, róża ta ma w swoich żyłach więcej krwi z róż noisette, natomiast Irrlich więcej z mieszańców herbatnich. Podaję za F. Glvac – Kralowna Kvetin, str. 17. Wypatrzyłem też jeden sport. Otóż róża o nazwie  Catalunya, jest pnącą formą Gruss an Tepliz a została wyselekcjonowana przez Auguste Nonina w roku 1918.

Laureatka Old Rose Hall of Fame, do zdobycia tego tytułu musiało minąć ponad sto lat od introdukcji tej róży ale i tak to świetnie, że ją zauważono.

gruss-tepliz Fotografia pochodzi z książki Róże w ogrodzie rok 1927 Bronisław Gałczyński.

geschwind_wikipedia_hu1.jpg Pozwolę sobie napisać kilka zdań o Rudolfie Geschwindzie/1829-1910/. Był klasycznym produktem C.K.Cesarstwa. Studiował w Czechach i na Słowacji, pracował jako oficjel leśny prawie w każdym z państw Cesarstwa, w tym i w Polsce. Jego prawdziwą pasją jednakowoż były róże. Zajmował się nimi przez 50 lat. Za matecznik obrał sobie miejscowość Krupina na Słowacji. Tamże wyhodował około 140 odmian. Jego dorobek został w większości rozproszony a kolekcja tysięcy krzewów w Krupinie została zmieciona przez zawieruchy wojenne. Nie miał wprawdzie tyle szczęścia co G. Buck bo nikt po nim nie przejął lutniej, ale zostało dostatecznie dużo po rosariach np: w Sangerhasen. Inna jego znana do dziś kreacja to Zigeunerknabe/ Gipsy Boy/ .

Fotografia nr 1: Frank Harrell. nr2 Małgorzata Kralka w szkółce Pelcovi, kolejne – Marian Sołtys  Sangerhausen 2009.

Odmianę tą możemy kupić http://rosaplant.pl/

gruss-an-teplitz

gruss-an-teplitz-1899-9  Chromolitografia z Gallica Biblioteque Numerique – Journal des Roses

Bardzo ciepło odmianę tą przywitał Journal des roses. Została zamieszczona całkiem udana chromolitografia i opis piórem Pierre Plouy:
„Ta  urocza róża, średniego rozmiaru, należy do mieszańców herbatnich a otrzymał ją  Geschwind ,węgierski hodowca , który wydał już pewną liczbę róż , w tym odmiany długopędowe, o których mówi się – pnące węgierskie.
Odmiana wprowadzona na rynek w 1897 roku  przez Petera Lamberta , rosiériste ogrodnik z Treves- sur-Moselle , Ta róża , choć jest dopiero od niedawna  w obrocie handlowym, zachwyciła wielu amatorów . Jest szczególnie bardzo popularna w Niemczech gdyż daje obfite kwitnienie. Krzew rośnie energiczne, choć jest stosunkowo mały. Pędy ozdobione są szerokimi , błyszczącymi liśćmi o skórzastej teksturze, wolnymi od chorób grzybowych. Kwiaty duże i solidne, koloru czerwonego. O czerwieni lokującej się pomiędzy  szkarłatem a jasnym cynobrem , często aksamitne z brązowymi cieniami. Bardzo dużą zaletą ,tej odmiany jest to że nie zmienia koloru na sino czerwony przy przekwitaniu. Długo utrzymuje się w wazonach. Zdaniem wielu hodowców róż , może przewyższyć słynną William Francis Bennett .”

Po wielekroć wykpiwałem różnych niewczesnych piewców. Tym razem jak widzimy pan Pierre Plouy miał całkowitą rację.

Napisz komentarz

You must be logged in to post a comment.