Na pytanie: jak długo żyją róże, odpowiem nie odbiegając znacznie od prawdy, że róże są wieczne. Wprawdzie Ian Fleming  jedną ze swych książek o przygodach agenta 007  zatytułował „Diamenty są wieczne”, ale ja bym  uzupełnił ten tytuł o frazę, że róże też. Chińczycy uprawiali je od tysięcy lat i to oni poprzez wielosetletnie prace hodowlane – selekcję czy też celową hybrydyzację obdarowali nas różami wiecznie kwitnącymi. Tak, z pewną emfazą możemy powiedzieć, że są róże wiecznie kwitnące, ale czy są róże wieczne? Jako gatunek znamy je od tysięcy lat. Natomiast jako krzew,  ich horyzont życia jest ograniczony jak każdej istoty żywej. Ograniczenie to jest jednakże innego rodzaju niż nasze życie które ma swój  wyraźny początek i kres. Przechadzając się po swej różance widzę, podziwiam i pozdrawiam wielopokoleniowe rodziny które rozgościły się i rozsiadły na moich grządkach.

Jak obserwuję starą, chińską odmianę Old Blush, to zdaję sobie sprawę z tego, że jej udziałem  jest coś co dla mnie będzie nieosiągalne. Ona jest obecna z nami w Europie od ponad 200 lat, od kiedy to przyjechała do nas z Chin. A ile lat jest tam obecna? Kiedy się tam narodziła?

Róże  dzięki temu, że  otrzymały od nas swoją historię w postaci linii rodowodowych mają tę unikalną cechę, że obok siebie rośnie i ona , ta współczesna diva , ale i jej matka, babcia , prababcia  i tak dokąd sięga  historia, choć nie każda róża ma swoją historię. Nasze rodziny to  grupy społeczne  dwu  a maksymalnie trzypokoleniowe żyjące razem. Potem zaczyna nas ograniczać długość naszego życia. Róż nie dotyczą te ograniczenia. Tak więc ogród nasz zasiedlają  rodziny  których historie sięgają kilkunastu pokoleń, zda się nie mieć to końca. Zwykle nie zastanawiamy się nad tym. Bardzo niewielu miłośników róż  sadzi je rodzinami. Zwykle dominuje  utylitaryzm. Sadzimy kolorami, wzrostem, pokrojem. Nie zastanawiamy się nad tym , że są to rodziny.

Tak więc w wymiarze metafizycznym róże z punktu widzenia  ułomności naszego życia są wieczne choć jak  skuszeni  pięknym kolorowym katalogiem kupimy sobie coś do okraszenia naszego ogrodu i posadzimy jeden czy kolejny krzew -  to  rośliny te mają ograniczony horyzont czasowy swego życia , podobnie jak i my . Choć  spotkamy się z opowieściami jak to  przy ścianie jednego z kościołów w Niemczech rośnie krzew róży, który  liczy sobie około tysiąca lat. To są tylko unikaty, jak biblijne matuzalemy.

Bardzo wiele gatunków róż, tak azjatyckich jak rugosa, amerykańskich jak setigera,  czy  europejskich jak spinosissima, świetnie sobie radzi w naszym brutalnym  świecie i bez pomocy człowieka . Mianowicie opracowały  bardzo sprytną  strategię przetrwania polegająca na tworzeniu i wypuszczaniu odrostów korzeniowych za pomocą których  krzewy odmładząją się  praktycznie rzecz biorąc w nieskończoność a każdy nowy pęd który pojawia się ponad powierzchnią ziemi jest klonem rośliny wyjściowej. Czy coś je ogranicza? Że wspomnę tu jeszcze o jednej ich umiejętności. Spacerują po ogrodzie! Rosa setigera, jak podają źródła, są krótkowieczne  bo żyją zaledwie 20 lat, ale od czego są odrosty korzeniowe! Ta jedyna dwupienna roślina wśród róż zapewnia sobie długowieczność za pomocą odrostów i – uwaga!  – samoistnego  ukorzeniania  się pędów. Jej pędy, malowniczo się przewieszając, gdy tylko dotkną podłoża, błyskawicznie się ukorzeniają. W ogrodzie  zaobserwujemy to np. u jerzyny bezkolcowej. I jeszcze pytanie na które być może  kiedyś poznamy jednoznaczną odpowiedź. Czy szpadel ogrodnika przecinający  odrost korzeniowy jest czynnością podobną do przecięcia pępowiny? Ten nowy krzew się narodził czy zmultiplikował?

Przypadki róż kilkusetletnich są opisywane znacznie częściej jak na ten   przykład dwustuletni gigant  rosa banksiae w Tombstone.

Kilka lat temu otrzymałem od jednej z czytelniczek fotografię , niestety barbarzyńsko zniszczonych, wspaniale rozrośniętych róż, mieszańców herbatnich , które rosły w otoczeniu hali  stulecia we Wrocławiu.  Miały więc zapewne po około sto lat! Mieszańce herbatnie, które zwykliśmy uważać za krótkowieczne. Ponad sto lat  liczy też zapewne krzew róży  porastający ściany jednej z kamienic, również we Wrocławiu. Na pewno przetrwał wojnę.

W ogrodzie mojej babci rosła sobie od ponad 50 lat rosa Alba Maxima,  dopóki nieumiejętnie przesadzona, nie zamarła.

W moim ogrodzie, najstarszą różą jest Uncle Walter, podobnież krótkowieczny, którego posadziłem 41 lat temu!. Nie miał biedak szczęścia  i ciągle go przenosiłem a on trzymał się uporczywie życia i do dziś  jakoś tam rośnie i kwitnie. Niewiele młodsze są blisko trzydziestoletnie  Super Star/ również przesadzana / i Kronenburg.

Obecną różankę, buduję od około 20 lat i w takim horyzoncie czasowym mogę swoje róże oceniać. W tym czasie posadziłem swoje  „matuzalemy” jak wspomniana Super Star czy  Peace, które dzielnie mi po dziś dzień towarzyszą,  ale też wiele takich które  żyły bardzo krótko, po kilka lat jak Walztime, Wiener Charme, , Mount Schasta, Queen Elizabeth. Sonia.

Przez kilka lat uprawiałem/ a raczej precyzyjniej powiedziawszy eksploatowałem/ róże na kwiat cięty pod namiotem foliowym. Intensywna eksploatacja, absurdalnie wysokie nawożenie , wymuszały  obfite kwitnienie moich podopiecznych, ale i drastycznie skracały im życie. Ocalało mi z tamtych czasów kilka krzewów Flamingo które wprawdzie jeszcze rosną ale zastępuję je  nowymi egzemplarzami. Albowiem róża ma tę przewagę nad nami, że może żyć prawie wiecznie. Pobrana i ukorzeniona sadzonka, oczko umieszczone pewną ręką ogrodnika na zdrowej podkładce, zapewnia jej kolejne i kolejne życie . Jak w tych głupawych grach strzelankach gdzie to jesteśmy wyposażani przez programistę  w kilka żyć. I tak oto rośnie  sobie zdrowo np. Madame Hardy która jako odmiana,  ma 170 lat  – oczywiście  od czasu jej wyhodowania,  no bo np. mój krzew ma gdzieś z lat 15. Róże uprawiane  pod osłonami,  z przeznaczeniem na kwiat cięty żyją bardzo krótko. Ile? Powiem ogólnie: parę lat.   Życie jest brutalne. Produktywność ich spada i  zastępowane są przez nowe nasadzenia. W ogrodach ozdobnych intensywne nawożenie również powadzi do wyeksploatowania krzewów i róże takie rosną 10 a maksymalnie 15 lat. Gdy jednak pozostawimy ją w spokoju , ograniczając się  tylko do niezbędnej pielęgnacji potrafią przeżyć właściciela.

A więc jak długo żyją róże?