Chromolitografia z Journal des Roses  1902/8

Remontantka. Mieszaniec stale kwitnący. Ulubiona róża króla  Edwarda VII, wyhodowana w Niemczech przez Petera Lamberta w 1901 roku.

 

Rycina pochodzi z Rosen Zeitung. Carl Druschki zmarł   na dwa tygodnie przed kongresem Stowarzyszenia którym kierował, ale Frau Karl jak widzimy na fotografii była w znakomitej formie i róża jej imienia jak najbardziej jej się należała. Co mówię bez złośliwości.

Synonimy – Ma kilka innych rzadziej używanych zamiennie nazw i to znacznie bardziej barwnych , bardziej rzekłbym bardziej trafnych jak: Reine Neiges czy Snow Queen. Peter Harkness tak o tym pisze: „Hodowca nazwał ją imieniem żony przewodniczącego stowarzyszenia, którego nazwę można przetłumaczyć jako – Prawdziwi Niemieccy Przyjaciele Róż. ” Kto by spodziewał, że omawiana tu róża mieć będzie również nasz polski, rodzimy synonim - Pani Druzki. Oto co wyszperała Pani Agata Szwedowicz w Trędowatej Heleny Miszek:

„ Były to kwiaty. Mnóstwo kwiatów — w doniczkach, w plecionych koszach, w wazonach z wodą. Stały na stole, na półkach, na konsolach od luster, nawet na podłodze tworzyły malowniczą kępkę”.Są tu tulipany, storczyki, konwalije, białe i liliowe bzy, fiołki, hiacynty, irysy, goździki, narcyzy… „ Wówczas przemówili monarchowie tej poddańczej rzeszy, pachnącej i rozgwarzonej, w pierwszym rzędzie pyszne królowe-róże, nęcące barwami i bogactwem kształtów; więc: wspaniała „Marechal Nieł“ w złoto-żółtych aksamitach, wdzięczna „La France“ w różowych jedwabiach i wytwornisia „Tebried“ w ślicznych tunikach barwy herbacianej. Była tam i „Pani Druzki“ w śnieżno-białej atłasowej sukni,, „Księżna Liberty“ w karmazynach i strojna w aksamitne purpury królowa-piękność z haremu sułtana Marokko” Jak widzimy, Pani Helena Mniszek nie tylko lubiła, ale i znała się na różach.

Wcześniej odmiana ta miała nazwę Snow Queen i właśnie ta nazwa została przywrócona w Anglii i we Francji, gdzie niemieckie nazwy stały się niepopularne , podczas i po pierwszej wojnie światowej.”Podobne problemy pojawiły się w USA.

Jak możemy przeczytać w NYT z dnia 30 czerwca 1918 roku,przewodnicząca Park Garden Club of Flushing z Nowego Jorku Mrs. A. Vivian przedstawiła rezolucję wzywającą stowarzyszenia różane i hodowców róż by zmienić niemieckojęzyczne nazwy tych kwiatów. Wprawdzie NYT w niepodpisanym odredakcyjnym artykule wyśmiewa się z tego, ale w rezultacie w USA gdzie w owym czasie nie było piękniejszej róży jak American Beauty,  sprzedawana była pod nazwą White American Beauty.  Jak widzimy problem nastrojów antyniemieckich objawił się również w amerykańskim świadku różanym. Jednakże w tym konkretnym przypadku nie miało to nic wspólnego z nastrojami antyniemieckimi gdyż odmianę tę , pod tą nazwą, sprzedawano jeszcze przed wybuchem pierwszej wojny światowej.

Fotografia – Elżbieta Kozak.

Kwiaty – Duże, nawet do 15 cm średnicy i kształtne kwiaty złożone z 25 – 30 płatków, rozwijają się z różowo podbarwionych pąków. Są trwałe po ścięciu i dobrze się zachowują w wazonie ale nie lubią deszczowej i wilgotnej pogody.Przez wielu uważana była za najokazalszą białą różę ogrodową. Otrzymała nagrodę Nickerson Cup jako najlepsza remontantka jaka została wyhodowana po 1900 roku. No i trzeba przyznać, że uprawa tej róży to czysta przyjemność. Rośnie dzielnie, nie marudzi i nie choruje. Sam Lambert bardzo cenił sobie tę odmianę. Jak pisze J.H.Nicolas w swojej Rose Odyssey z roku 1937,  Lambert zawsze twierdził, że remontantki jeszcze wrócą do łask. I nie pomylił się zbytnio.

fotografie obok Elżbieta Sołtys rosarium Barcelona 2012.

Sam krzew o silnym wzroście – do 2 m wysokości. Nie lubi zbyt silnego cięcia, ale zaleca się redukowanie jej starszych pędów. Jest podatna na mączniaka, ale nie tylko, gdyż w roku 2018  niespodziewanie dla mnie została zaatakowana przez rdzę róży, choć ta rosnącego obok Szekspira zignorowała. Wspomniany już wcześniej J.H. Nicolas powołując się na rozmowę z Lambertem twierdzi, że główną winą za zbyt  silny wzrost tej odmiany ponoszą szkółkarze, którzy okulizują ją na nieodpowiednich podkładkach. Nicolas dalej pisze, że rzeczywiście widział w szkółce Lamberta rosnących i obficie kwitnących wiele egzemplarzy . Żaden z nich nie przekraczał jednakże wielkości 1 m. Mrozoodporna, 4 strefa usda. Reaguje pozytywnie, obfitszym kwitnieniem na przyginanie zbyt wyrośniętych lub wybiegniętych pędów – tak jak zdecydowana większość remontantek. Ja swój wyczekany egzemplarz posadziłem jesienią 2008 a kupiłem na www.ruze. unas.cz.  Już pierwszy rok po posadzeniu widać, że świetnie się sprawdza. Mimo wilgotnego i deszczowego sezonu świetnie kwitła a jej kwiaty nigdy nie tworzyły mumii. Ostrzegany przed jej kapryśnością, część krzewów posadziłem po osłoną foliową, ale nie było takiej potrzeby. Te na wolnym powietrzu kwitły bezproblemowo, jedynie zewnętrzne płatki dostawały czerwonych przebarwień. Jedyną jej wadą jaką na dzień dzisiejszy znajduję to to, że jej kwiaty zbyt szybko przekwitają.

Jednak  Adrew Hornung w Le rose Italiene tak pisze:” …biała „Frau Karl Druschki” firmy Lambert, stała się faworyzowana przez kwiaciarnie, mimo że była bardzo podatna na uszkodzenia spowodowane przez deszcz” str. 78

foto Urszula Trętowska.

Pochodzenie:Merveille de Lyon x Mme Caroline Testout.W roku 1906, w pięć lat po jej wyhodowaniu,  Lawrenson, wyselekcjonował od niej sport Frau Karl Druschki Cl. Ma on nieco mniejsze kwiaty  niż roślina wyjściowa a pąki kwiatowe przebarwione są na różowo. Z innych jej sportów wymieńmy jeszcze Margueritte Guillard  wyselekcjonowaną przez Chambarda.

Choć sama Druzki, przebijała się do serc miłośników róż z pewnym trudem i dopiero sprytne marketingowo nadanie jej przez hodowcę imienia żony przewodniczącego Niemieckiego Towarzystwa Przyjaciół Róż utorowało jej drogę do kariery,   u rosarian od razu wzbudziła zainteresowanie. Pierwsze mieszańce z jej udziałem powstały już w roku 1904,  a jako pierwszy sięgnął po nią w roku 1904, Aleksander Dickson II , krzyżując ją z Kaiserin Auguste Viktoria. Mówię tu o róży Mrs.David McKee. Lambert też dostrzegł duże możliwości hodowlane tkwiące w swej odmianie i w roku 1909 krzyżując ją z polyanthą  Madame Norbert Levavasseur daje nam prawdziwy hit jakim  była popularna i ceniona do dziś odmiana Exellenz von Schubert.W tym samym czasie,  chodzący jak cień za Lambertem  jego dawny pracownik/współpracownik?/ Wilhelm Hinner krzyżuje ją z nieistniejącym już dziś mieszańcem herbatnim , potomkiem  Kaiserin Auguste Viktoria – Franz Deegen i daje nam przebój nad przeboje, przesławną  po dziś dzień Gruss an Aachen. To róża w zachwycie nad którą Graham Thomas zalicza ją do english roses  co w jego ustach jest najwyższym z możliwych komplementem. Od siebie dodam, że jestem przekonany iż każdy z rosomanes który zdecydował się poświęcić jej  miejsce w swoim rosarium nie żałuje tego heroicznego kroku. Hinner nie odpuszcza , wykorzystując w pełni możliwości Druzki. W rok później krzyżuje ją  z La France i tak oto  powstaje piękny i popularny do dziś mieszaniec herbatni Georg Arends. Teraz nie ma już roku by na rynku nie ukazała się jakaś interesująca nowa odmiana róży z udziałem Frau Karl Druschki. Lambert wprawdzie również stale ma baczenie na jej  możliwości ,daje nam jeszcze Druschki Rubra, Goldene Druschki, Hildebrandseck – i szereg innych , ale nie wyhoduje już takiego przeboju jak Excellenze von Schubert nie mówiąc już o tym by się zmierzyć z dokonaniami W. Hinnera.

Kolejna fala wybitnych róż z udziałem Frau, przychodzi pod koniec lat dwudziestych wraz z działalnością Pedro Dota. Odkrywa on jak gdyby nowy wspaniały świat krzyżując Frau Karl Druschki z pernetianami a zwłaszcza z Souvenir de Claudius Pernet. Uzyskuje w ten oto sposób całą grupę świetliście kolorowych róż,  jarzących się słońcem Hiszpanii i świetnie się tam czujących. J. Nicolas, który wizytuje szkółki P.Dota w latach trzydziestych, jest pod wrażeniem dokonań tego hodowcy. Te, nazwijmy to  – „Dotiany”  to: Angel Guimera, Apeles Mestres, Nuria Recolon,Padrinas Bonnet,czy La Belle Espagnole. Osobnym osiągnięciem Dota jest wyhodowanie z udziałem Frau i  wspaniałej pernetiany Souvenir de Cludius Pernet – Goldene Moss, pierwszej zabarwionej na żółto róży mchowej. Kontynuując wątek pernetian w hodowli róż z udziałem Frau trzeba powiedzieć, że świetnie się te dwa światy uzupełniają. W okresie międzywojennym powstanie ponad 20 odmian będących krzyżówką pernetian i Frau Karl Druschki. Prym wiodą tu Souvenir de Claudius Pernet i  trochę nietypowa pernetiana Lyon Rose. Weigand z użyciem Souvenir Claudius Pernet wyhoduje w roku  1929 Oberburgemaister  Heimerich o ciemnym nasyconym kolorze co było dość nieoczekiwanym efektem, oraz nieco później Symphony. Natomiast z udziałem Lyon Rose powstają: Gruss an Weimar Kiesego w 1917 roku, i Rembrandt van Rossema -  mniej więcej w tym samym czasie. W latach trzydziestych Elsa von Wurtemberg wyhoduje  trzy siostrzane róże właśnie z udziałem Lyon Rose. Są to: Prinzessin Badhildis, czy Pfaffstadt . Inną grupę prób hodowlanych stanowią krzyżówki  Frau z udziałem innych białych róż, dokonywane  zapewne w nadziei znalezienia ideału czysto białej róży ogrodowej. Do tej grupy należą krzyżówki z udziałem, Virgo, Kaiserin Augusta Viktoria, czy Niphetos .

Na fotografii obok, wykonanej przez Cezarego Blicharza w Europa Rosarium  w 2009 roku widzimy nienazwanego z jakichś powodów mieszańca  naszej szacownej Frau z  Cristata, którego to wyhodował Otto Jacobus w roku 1938. Wielka szkoda, że ta wytworna róża nie weszła nigdy do obrotu handlowego. Dziś niesiona modą na starodawne klimaty miałaby szansę wypłynąć na szersze wody powodzenia. Sam P. Lambert interesował się możliwościami tej odmiany i skrzyżował ją z mieszańcem herbatnim Luise lila i tak oto powstała Druschki Rubra.

O jeszcze jednym potomku owej -  jak to powiedziała Mniszkówna – Druzki, chciałbym powiedzieć. Otóż wszyscy Nabonanndowie gustowali w różach herbatnich uważając ich za swego rodzaju arystokrację i w rozmowie z J.H.Nicolas, Paul Nabonnand bardzo ubolewał, że powoli ustępują one, są wypierane przez parweniuszy, jak nazywał mieszańce herbatnie czy remontantki. Zdawał sobie jednakże sprawę z nieuchronności pewnych procesów i sam ma na swoim koncie parę prac z mieszańcami herbatnimi. Opowiadał Nicolasowi jak kiedyś rozmawiał królem Szwecji Gustavem V , który przyjeżdżał na Rivierę na okres zimy. Gustav V miał narzekać iż bardzo żałuje iż nie może tych pięknych róż mieć w swoim kraju ze względu na niesprzyjający klimat. Paul Nabonnand ujęty słowami króla zaproponował by ten ogłosił wśród hodowców konkurs na wyhodowanie róż nadających się do uprawy w tamtym surowym klimacie. Gustav V podchwycił ten pomysł. Sam Paul Nabonand też wziął w nim udział i ku swemu zaskoczeniu wygrał go różą do której wyhodowania  użył  słynnej Frau Karl Druschki. Potem różę tę nazwał  S.M. Gustave V.

Jeszcze po II wojnie Światowej powstaje 12 odmian róż w z udziałem Frau Karl Druschki, a niewątpliwie najsłynniejszą z nich jest różowa floribunda G. Delbarda, wyhodowana w roku 1958 -  Centenaire de Lourdes. Efektem zainteresowania /Delbarda możliwościami hodowlanymi  Frau, jest jeszcze  floribunda Cyclamen oraz wspaniała , czysto biała , wyhodowana już w roku 1977 z pomocą Virgo – Candeur. Doprawdy trudno pojąć dlaczego ta piękna róża nie znalazła sobie mocniejszego miejsca na rynku.

Ogółem z pomocą Frau Karl Druschki, powstało ponad sto nowych odmian róż z czego w prawie 80% przypadków posłużyło jako roślina mateczna a w 20% jako dawca pyłku. Zainteresowanie jej możliwościami przejawiali w zasadzie wszyscy liczący się hodowcy okresu międzywojennego ale najbardziej ją eksploatował sam jej twórca Peter Lambert – w 12 przypadkach. Możliwościami jej zainteresował również hodowcę Australijskiego, Clarka dla którego był autorytetem i mentorem. Drugim hodowcą który zakochał się w omawianej tu odmianie był Pedro Dot. W pierwszym pokoleniu wykorzystał on  naszą bohaterkę siedmiokrotnie , ale z bardzo spektakularnym efektem tworząc jednolitą , spójną grupę mieszańców z pernetianami, wyróżniającą się bajeczną, świetlistą kolorystyką, nadzwyczaj  prezentującą się zwłaszcza w warunkach Hiszpanii. Hinner , wielki konkurent Lamberta ma na swoim koncie tylko dwie kreacje – ale za to jakie! Są to  George Arends a zwłaszcza Gruss an Aachen. Wspomniałbym jeszcze o Weigandzie i Croibierze, ale oni nie wyhodowali odmian, które by się jakoś trwalej zapisały w pamięci rosomanes.

Lista odmian wyhodowanych z udziałem Frau Karl Druschki. Kolumna druga, rok hodowli , trzecia nazwisko hodowcy,  kolejna kolumna to rodzice. X oznacza  Frau Karl Druschki.

anbw Rose              1933        Buinsman         x souvenir de claudius pernet
Abendrote                  17         Ebeling              x juliet
Adesugata            2002          japonia             s
Angel guimera         26          Dot                     x souvenir de claudius pernet
apeles mestres        25          Dot                     x scp
arrilaga                    29            Schoerner           laing x
barbarossa                6           welter              x cap hayward
bloomfield discovery 25      thomas              danae x
bloomfield peerpet 20          thomas             icebergp. x
cw ellis                      4            dickson       ii x kaiserin augusta
candeur                  77             delbard       xii peace virgo
candeur lyon         13             croibier         x
centenaire lourdes 58          delbard          xii
christobell                37          croibier          x mme butterfly
christoph weigand 28          weigand         x scp
christophe colomb 53          aicardi               potin x
climb fkd                    6           lawrenson        s
commandeur gravere 8        croibier             x liberty
cyclamen                     59        delbard             x orange triumph
deutschland               10        kiese                   x soleil dor
druschka                    32          kordes2           x hawlmark
druschki rubra          29         lambert            x luise lilia
edel                             19         mcgredy2         x niphetos
edelweiss                   25        dieneman         x
elizabeth                   11          cant                   x
excellenz schubert  9           lambert               levavaseu x
felbergs                    25         felberg               x farbenkonig
frau ida munch      19          besch                x billard
fkd x cristata          18          jacobs               x cristata
freiburg                  16          kruger                   kruger x
george arends        10         hinner              x la france
gloire steinfurth    20        weigand          x macArthur
glorfield                  16        cook                  x russel
goldene druschki 36         lambert            x fredrich harms
golden moss         32         dot                    x scp i blanche moreau
gruss an aachen    9          hinner             x degeen
gruss an weimar 17          kiese                x lyon rose
gudrun h             96          schworer          x romanze
heine multifl      12         lambert                  trier x
heinrich munch 11         hinner               x testout i grant
henri coupe       16         barbier               x tepliz
hildebrand                  9          lambert                 rr x
ibiza                          38           dot                               butterfly x
indiana                       7            gurney                         rosalind or x
isabel llorach          29           dot                              x seguin
junior van fleet       23          kemp                            dr van fleet x
karl foerster            30             kordes2                  x spinossisima
konigin l                  27          weigand                     x sunburst
konigin maria t    16             lambert                     x louise lila
kralijca maria       35            brada                         x golden ophelia
la belle espagnole 27          dot                               x clos vogueot
lady bowater         15           easlea                          x prarisaer
lemon pillar           15          paul                             x marechal niel
lemon queen         12          hobbies                       x ravary
leonnie lambert   13          lambert                        x prince bulgarie
louis burg             21           gilot                                 jonkheer x
louise cret            15           crette                            x kaiserin auguste v
ludwig moller     15            kiese                             x niel
luter                     29            dechant                        xii harisoni
lyonfarbige        28                                                   x lyon rose
albert barbier   25             barbiere                       x
mme chambard 11             chambard                  x prince bulgarie
marceline            28           buatois                        x druhen
marcia stanhope 22          luilley                          x
marguerite guillard 15     chambard                   s
memoriam             62       abrams                          peace peace x2
utro moskwy         52        sztanko                      x independence
mrs carnegie         13       cocker                             niphetos x
lamplough             20       gredy2                        x
mckee                       4       dickson                     ii x kaiserin augusta
elisha hicks           19       hicks                             x gabriel luizet
herbert stewens   10          gredy2                          x niphetos
rindge                    19        howard                        rayon dor x
nancy gay         2011       m.shoup                    x2 z carefree beauty
natalie boetner     9           boetner                   x goldelse
nuria recolon      33          dot                               canigo x
heimerich            29         weigand                   x scp wspaniały kolor
opaline                 22         lippiat                          breslau x
paeonia                14          gelduig                     xii ulrich brunner i john laing
panama                13           cook                          x
pardinas bonet   29          dot                            xii girald i scp
pedralbes            35          camprubi                 x boullet
pfaffstadt            29         elsa von…                 x lyon rose
briand                 29          mallerin                  xii xii lyon rose i willowmere
prinz max           34         elsa von…                    x lyon rose
bathildis             29         elsa von…                   x lyon rose
hildegard von b  9          lambert                      x harms
hindenburg       33          lambert                      x tarouca
rembrant           14          van  rossem               x lyon rose
robert betten    18          betten                         x coralina
rosy morn         14           clark                          x x
saroquette        12            neubert                    x mme jumes gravereaux
schloss seusslitz 33        dechant                    x harisoni
schon ingeborg 21          kiese                          x botner
soleil dorent      35         croibier                     x eduard herriot
charles laemmel 18      gillot                          x soleil dor
cardoso                18      fontes                            grant x
salati mongellaz 37      croibier                          x
st ingbert            26      lambert                       x melanie soupert
studienrat          26       lambert                           aaron ward x
Sunday best      24        clark                               x
sweet seventeen 23     clark                               x bardou job
symphony           35       weigand                        x scp
turnvater            27       almrich                          xii macArthur chatenay
voie                     49        robichon                       x potin
scharnost           14        lambert                        x g.keller
walkure             17         ebeling                          x gilemot
white love         73         buinsman                    x peace
white prince    61           abrams                           peace xii peace
wildenfels rosa 28         dechant                       xii testout i grant
zaida                   22         lippiat                          x beaute de lyon
bloomfield ex   29          thomas                        x munch

To co pokazuję, to zaledwie wierzchołek góry lodowej . Zasługi i możliwości omawianej odmiany sa znacznie większe. Tu bowiem pokazałem jedynie te odmiany, które zostały wyhodowane z bezpośrednim udziałem Frau Karl Druschki.  Drugie pokolenie czeka na odkrycie i omówienie.

W dostarczeniu materiału do tego artykułu, nieocenionej pomocy dostarczył HMF.