Michael Horvath

Michael Henry Horvath, urodził się 11 lipca roku 1868. Z pochodzenia był Węgrem, studia leśne odbył w latach 1882-1886 w Szeged mniej więcej w tym samym czasie co i Rudolf Geschwind. To był niespokojny duch. Po kilku latach pracy w Budapeszcie, jako projektant ogrodów rusza w wędrówkę poprzez Wiedeń, Holandię, Londyn do Stanów Zjednoczonych.

Nie znam motywów dla których zdecydował się na przeniesienie w roku 1890 do Stanów Zjednoczonych. Do roku 1992 pracuje w firmie Pitcher & Manda w Nowym Yorku. Potem pracuje jako superintendent w chyba największej amerykańskiej szkółce  Newport Nursery & Co. Kolejny przystanek to miasto Clevelend, to już rok 1896, gdzie to zostaje głównym urbanistą miasta.W roku 1901 żeni się z Elizabeth Whiteman i osiada w pobliżu Clevelend w miejscowości Mentor niedaleko jeziora Erie, gdzie to zakłada własna firmę ogrodniczą. Tam też w roku 1945 umiera.

Pierwsze jego prace wiązały się z zastosowaniem do krzyżówek   róż wichury, uważa się , że to on właśnie jako pierwszy robił hybrydy z zastosowaniem róży wichury.W ten sposób  powstały takie odmiany jak: ‚Universal Favourite’, 1897 ‚Evergreen Gem’, 1898 ‚Manda’s Triumph’, 1898 ‚Pink Roamer’, 1898 ‚Gardenia’, 1899, oraz ‚Jersey Beauty’ w roku 1899. Jako niespełna czterdziestolatek pokazał je na przełomie wieku XIX i XX na pierwszym różanym show w Nowym Yorku. Wszystkie te prace wprowadziła na rynek firma w której wcześniej pracował a mianowicie Pitcher & Manda . Jak widzimy jego zainteresowanie różą wichury, nieznacznie , ale jednak wyprzedziło dokonania braci Barbiere. To właśnie przez prace Horvatha został zainspirowany do prac z różą wichury jeden z braci Barbiere podczas jego wizyty w USA. Tak więc Horvath był wprawdzie pierwszy , ale bracia Barbiere zaszli znacznie dalej. Z jakichś powodów Horvath zaniechał  prac z użyciem samej tylko róży wichury/ zapewne nie był zadowolony z efektów/ i na blisko 25 lat zniknął z pola widzenia rosomanes. Nie zaprzestał jednakże prac hybrydyzerskich. Wraz z pojawieniem róży Doubloons , świat dowiedział się, że H. M. Horvath nie był bezczynny przez ten czas, odkąd wystawiał swoje pierwsze nowe róże, ale że  spokojnie pracował nad  zupełnie nową rasą odpornych róż. Niezadowolony ze swoich pierwszych mieszańców, chcąc uzyskać większą odporność w połączeniu z większą urodą kwiatów, pracował przez wiele lat, aby geny odpornych gatunków rodzimych, zwłaszcza Rosa setigera, znalazły się w jego różach. Kiedy w końcu udało mu się skrzyżować R. setigera i R. wichuraiana, a następnie zrobić krzyżówki z mieszańcami herbatnimi, uznał że był na właściwej drodze. Pierwszy wyraźny sukces M.H.  Horvatha  przyszedł w 1925 roku gdy to przy użyciu R. setigera, R Wichuraiana, oraz Lady Alice Stanley  McGredy’ego wyhodował Miss FF Prentiss. Już pod koniec swego życia sięgnie kilkakrotnie właśnie po Miss Prentiss i np. krzyżując ją z Souvenir de Georges Pernet  uzyska piękną, choć wrażliwą na deszcze Mabelle Stearns . Nadto jeszcze z udziałem tej odmiany powstaną : ‘Federation,’ i‘Pink Profusion.’

Te wysiłki hybrydyzerskie wysoko oceniali koledzy z branży . Na przykład dr. Dr. J. A. Gamble w  American Rose Annual 1942, w szkicu „Better Roses For North America” str. 54-55 tak pisze; był tak naprawdę pierwszym, który   rozpoczął eksplorację/odkrywanie/ amerykańskich dzikich gatunków, głównie r. setigera, do produkcji róż wytrwałych i nadających się do różnych warunków klimatycznych w Ameryce Północnej.”  Horvath został kiedyś opisany przez J. Horace McFarlanda jako „czarodziej róż” .

Wszyscy zdawali sobie sprawę , że w Ameryce potrzebne są  róże szczególnie dostosowanych do zróżnicowanych warunków wzrostu w jej  różnych  warunkach klimatycznych.  E.G. Hill,  w prezentacji przy przyznaniu medalu Hubbarda –   MH Walsh’owi za jego  Excelsa, w 1914 roku, powiedział: ”Mam nadzieję, że pewnego dnia ​​ten medal trafi do jakiegoś człowieka, który wykorzystując nasze rodzime gatunki, wyhoduje odmiany  , które są wolne od tego, co my nazywamy czarną plamistością, i które będą się dobrze rozwijać w naszych amerykańskich ogrodach. Wierzę, że możemy to osiągnąć”.

Już z użyciem samej R. setigera  i Lady Alice Stanley  wyhodował  Dooryard Delight i Miss Frank B. Stearns.  Kolejne róże wyhodowane z r. setigera to  Doubloons, Captain Kidd, Jean Lafitte oraz Long John Silver, zwane  ”Treasure Island” czyli Pnącza z Wyspy Skarbów.  Mają one mocny charakter i dużą wytrzymałość – podobnie jak ci piraci imionami  których zostały nazwane. Jak widzimy bliski był spełnienia proroctwa E.G.Hilla. Jego obficie kwitnące pnącze o głęboko czerwonych, pachnących różą damasceńską kwiatach, będące mieszańcem r.  setigera  -Thor, które stworzył w roku 1940 a więc już krótko przed śmiercią – pokazuje jego możliwości.  Ta róża jest doskonałym przykładem twórczego wykorzystania różnych gatunków róży, dla uzyskania niecodziennych wyników.W artykule zatytułowanym „Pionier wśród róż” pisanym  w roku 1939 do American Rose Annual podniósł pytanie: „Co to jest hybrydyzacja?” ” – sam udzielił na nie odpowiedzi – „to  musi być połączeniem nauki i filozofii w niemal równych częściach.”

Wróćmy jednakże jeszcze do lat dwudziestych. Zastosowanie do prac hybrydyzerskich r. foetida i setigera przyniosło mu nie tylko róże pnące , ale i krzewiaste posiadające właściwości /jeżeli chodzi o kwiaty/ podobne do mieszańców herbatnich czy remontantek. Kolejny cel jaki sobie postawił to wyhodowanie róż pnących powtarzających kwitnienie.  Wyhodował wspaniałą odmianę Camellia o czerwonych kwiatach podobnych do kamelii. Wykonał tu wspaniałą pracę hodowlaną krzyżując multiflore z caniną a następnie z piękną Hortulanus Budde Vershurena. Odmiana ta pojawiła się w roku 1937 i doprawdy nie mogę pojąć co takiego stało się, że odmiana ta została/najprawdopodobniej/ utracona. Żal może nie samej róży co wspaniałego zestawu genów które niosła ze sobą. Myślę, że praprzyczyną tego było to, że Horvath pracował poza mainstreamem hodowlanym, który te jego osiągnięcia zignorował.Podobny los spotkał równie piękną odmianę Hercules .

W Cleveland w roku 1970 został założony na planie koła ogród różany o powierzchni prawie 3 ha nazwany Garden of Roses Legend and Romances. Powstał on z inspiracji miejscowego rosarianina Josepha Kerna/ który zresztą ma na swoim koncie wyhodowanie jednego mieszańca setigera tj odmiany Zeus./ i hojności Pani Samuel J.Forbes, prywatnie córki M.H. Horvatha.  Oczywiście nazwa nawiązuje do wzmiankowanej wyżej pasji Horvatha i zawiera szereg jego dokonań.

 

 

1 komentarz do “Michael Horvath”

  1. Jarmulak napisał:

    Dziękuję bardzo za ten artykuł. Historia Horvatha w Ameryce wydaje się być w pewnym stopniu odbiciem losów Geschwinda w Europie. Niedoceniony geniusz. Wielka szkoda.

Napisz komentarz

You must be logged in to post a comment.