Pimpinellifoliae
Do sekcji pimpinellifoliae należy 17 gatunków róż występujących w północnej Europie i Azji – korea, Chiny Afganistan, Syberia. W tym najpiękniejsze, intensywnie żółte i bardzo wcześnie kwitnące.
1. Rosa pimpinellifolia L(- r.spinossimaL) Birbenel rosen, Burnet rosen lub inaczej róże szkockie. Stanowią one krzew do 1m wysokości, mający cienkie, łukowato przewieszające się pędy. Bywają też bardziej wyprostowane, bardzo gęstokolczaste/jak mówi polska nazwa gatunku/ i szczeciniste. liść składa się z 5-11 listków choć z reguły jest to 7 do dziewięciu o wielkości 1-2cm. Sż one podwójnie ząbkowane, ogruczolone. Kwiaty mają średnicę z regułu 5cm w z reguły białym kolorze. okazjonalnie mniej lub bardziej żółte lub różowe. Pojawiają się one w wielkiej obfitości na krótkich, bocznych pędach pojednyńczo. Kwitnie w maju lub czerwcu. Owoce są płasko kuliste, brązowo czarne gładkie. Spotykana od dawna w uprawie i charakteryzująca się dużą zmiennością.
R.Spinossima var altaica/Wild/Thory. Nosi też nazwę R.spinosssima var grandiflora – Występowanie, to Syberia, Góry Ałtaj. Wzrost silniejszy – do 1,8m - i bardziej wyprostowany. Gałązki mniej kolczaste. Liście składają się na ogól z 9 listków. Kwiaty średnicy do 7cm w kolorze białym, ale w miarę rozwijania się żółkną/jasno żółte/. Kielich i szypułka gładkie. Owoce większe koloru czerwono brązowego.
R.spinossima var.hispida(Sims) Boom – Ten typ tworzy krzewy do 2m wysokości. Pędy pokryte gęsto cienkimi kolcami i szczeciną.Liście składają się z 7-9 pojedynczo ząbkowanych listków, nieco większych niż u typu bo do 3cm długości. Kwiaty w blado żółtym kolorze, średnicy 5-6cm. Owoce okrągłe, nieco spłaszczone w kolorze czarnym. Występowanie, Syberia.
2. Rosa hibernica Templeton(=R.canina x R.pimpinellifolia). Pierwsze egzemplarze znaleziono i opisano w roku 1802.Krzew od 1 do 2 m wysokości.Pędy uzbrojone w hakowate kolce, wymieszane ze szczeciną. Liście złożone z 7-8 listków jajowatego kształtu długości 18mm. Brzegi listków ostro ząbkowane. Kwiaty różowe, zawiązują się w pękach złożonych z 1 -3 kwiatów o średnicy3-5cm. Zapach lekki. Kielich i szypułka kwiatów gładka. Owoce okrągłe do jajowatych. Występowanie – Północna Irlandia, północna Anglia i Szkocja.
3. R.reversa x Kit(=pendulina x R.pimpinellifolia) . Inna późniejsza nazwa to R.rubella. Sm.Po raz pierwszy opisana w roku 1820. Krzewy od 1 do 2 m wysokości. Liście złożone z 7 – 11 listków, gęsto ogruczolone, długości 1-3cm, brzegi listka pojedynczo ząbkowane. Kwiaty pojedyncze, czerwonawe do mleczno białego. Owoce okrągłe, nieco jajowate, ciemno czerwone, długości do 2cm. zwisające. Występuje w południowej i południowo wschodniej części Europy.
4. R.involuta Sm(=R.pimpinellifolia x R.Villosa lub tomentosa). Jest to niski k rzew do 1 m wysokości. Pędy szczeciniaste i kolczaste. wytwarza obficie odrosty. liść składa się z 7-9listków o długości ok. 1cm. kształtu jajowatego, brzegi ich są pojedynczo ząbkowane. Kwiaty białe, pojedyncze, rozwijają się z czerwonych pąków na krótkich pędach bocznych. Średnica kwiatu, 5 cm. Owoce okrągłe koloru ciemnobrązowego. występowanie głównie na terenie Szkocji i Nowych Hebrydach a le też spotkamy je w zachodniej Irlandii.
5. R.kochiana Koehne(= R.pimpinellifolia x R.carolina). Inna nazwa to R. oxycanthoides k.koch non Bieb. opisana przed rokiem 1870.Krzew do 1m wysokości swym wyglądem przypominający r.nitida.. Wszystkie pędy są drobnoszczeciniaste, chociaż pędy kwiatowe prawie gołe..Liście skłaaja się z 9-11 listków, brzegi ich są pojedynczo ząbkowane. Kwiaty pojawiają się w pękach po 1-3 kwiatów o średnicy 4cm koloru ciemno różowego. Kwitnie nieco później bo w czerwcu, lipcu. Owoce mają zwężoną szyjkę.
6.R.koreana Komar. Znaleziony w Korei i opisany w roku 1917. Krzew do 1m wysokości, bardzo gęsty. Pędy koloru ciemno czerwonego, mocno szczeciniaste. Liść złożony z 7 -11 listków kształtu eliptycznego 1-2cm długości. spodnia strona listka nieznacznie owłosiona.Kwiaty białe z różowym nalotem, średnicy 3cm. Szypułka ogruczolona. Owoc jajowaty pomarańczowo czerwony. do 1,cm długości.
7. R.hugonis Hemsl. Odkryta w środkowych Chinach w roku 1899 i nazwana imieniem ojca Hugona Scallon. W stanie naturalnym rośnie na kamienistej, pólsuchej ziemi. Krzew 2-2,5 m wysokości, pędy ciemno brązowe, proste lub przewisające. Kolce proste i plaskie, na długopędach przemieszane ze szczeciną. Liść złożony jest z 7-13 listków eliptycznego kształtu o długości 0,8 do 2cm. Wierzchnia strona listka gładka, . U młodych egzemplarzy spód listka może być owłosiony.Kwiaty pojedyncze, jasno żółte o średnicy 5cm, pojawiają się na krótkich pędach bocznych w maju i czerwcu Kilich i szypułka kwiatowa gładka. Owoce kuliste , do 1,5 cm średnicy ciemno czerwone do czarniawo czerwonych.
Poniżej wymieniam znane mi hybrydy z udziałem tego gatunku.
Canary Bird – prawdopodobnie R.hugonis x R. xantina .
R. pteragonis = R.hugonis x R sericea var pteracantha
Springtime = /r hugonis x R.sercea var pteragonis/xR.hugonis (Lons 1984)
Dr E. Mills – Rok 1923 lub 1926, przepiękna odmiana o kwiatach złożonych z dwu okółków, jasno żółtych.
Albert Edwards = R.spinossima var altaica x R.huginis. hybryda uzyskana w Anglii przez Hilliera w roku 1961.
8. R.xanthina Lindl – Inne nazwy to R xanthina allardii hort, lub R xanthina plena Hort. Odkryta w roku 1906 przez F. Meyera, pochodzi z północnych chin i Korei. Krzew o pokroju wyprostowanym wysokości 1,5 – 3m .Pędy brązowe, okryte prostymi kolcami. Długopędy bez szczeciny.Liście złożone z 7-13 listków długości 1-2cm o tępo ząbkowanych brzegach. Góra listków gładka spody nico owłosione. Przylistki wąskie i ogruczolone. Kwiaty pełne lub półpełne, średnicy 4-5cm koloru złoto żółtego osadzone na pędach pojedynczo lub parami, choć ostatnio znaleziona została również forma o pojedynczych kwiatach. Kwitnie maj czerwiec. Nie zakłada owoców.
Inne hybrydy tej formy.
R xanthina f.spontanea Rehd – zwana też R.xanthina f.normalis Rehd.Wills Jest to dziki typ, mający nieco wyższy wzrost i większe, średnicy 5-6cm pojedyncze kwiaty i występujący w północnych Chinach, Mongolii i Turkiestanie. Znana jest od 1906 roku. Owoce kuliste, jasno czerwone, średnicy około 1,5 cm. Bywa często mylona z Canary Bird od której najłatwiej odróżnić po owocach.
Ormiston Roy/Doorenbos/ 1953/ = R.pimpinellifolia x R. xanthina
Golden Wings/Sheperd,Bosley1956/=Soeur Therese x R.pimpinellifolia var altaica x Ormiston Roy/
9. Rosa primula Boulenger – Krzew o pokroju wyprostowanym, do 2 m wysokości. Kwiaty pojedyncze, płaskie średnicy do 4cm o lekkim zapachu. Kwitnie wcześnie, w maju.Owoce okrągłe do 1,5cm średnicy w kolorze brązowo czerwonym. Liście złożone z 7 do 13 listków o brzegach podwójnie ząbkowanych, przylistki ogruczolone. Występowanie Turkiestan i północne Chiny, gdzie też została odkryta w roku 1910. Może przemarzać. Nie są znane odmiany z udziałem tego gatunku. Podobna do Rosa ecae.
10. R. ecae Aitchis . Tu znajdziemy szerszy opis tej formy.
Znane hybrydy tej odmiany to:
Golden Chersonese = R ecae x Canary Bird .
Helen Knight * tu więcej informacji plus foto.
11. R. foetida Herm(=R.lutea Mill). Krzew w ojczyźnie dorasta do 3m w naszych warunkach nie więcej jak 2m. Posiada mało kolczaste pędy, kolce są proste, nierównej wielkości. Liść składa się z 5-9 listków kształtu eliptycznego o długości 2-4cm. Brzeg listków podwójnie ząbkowany. Liście od spodu owłosione i ogruczolone. Szypułka i kielich kwiatowy , gładki. Kwiaty głęboko żółte, średnicy około 5cm, zakłada je pojedynczo lub parami. Pora kwitnienia to czerwiec. Zapach /jeżeli to można tak określić/ nieprzyjemny. Owoce okrągłe, ceglasto czerwone pokryte niewielką ilością szczeciny. Występowanie – Azja Mniejsza, Persja i Afganistan.
W roku 1542, botanik Clusius, sprowadził ją do Europy, do Austrii , gdzie to do dziś spotyka się jej naturalnie rosnące formy. Stąd jej często spotykana nazwa – Austrian Yellow. Są też przypuszczenia, że mogła zostać w XIII wieku przywleczona przez Maurów do Hiszpanii. Gatunku tego w swoim programie hodowlanym używał Pernet-Ducher/pernetiany/.
R.foetida Bicolor – nazywana Różą kapucyńską lub Austrian Copper. Tworzy ona krzewy o wysokości do 2m a kwitnie pojedynczymi kwiatami, gdzie płatki od wewnątrz są pomarańczowo szkarłatne a z zewnątrz żółte. Jest to mutacja pączkowa, powstała przed 1590 rokiem. Ma skłonności do rewersji. Z udziałem tej formy, powstały wszystkie nowoczesne żółte i pomarańczowe róże ogrodowe.
R.foetida persiana – Persian Yellow. Jest to forma r.foetida o pełnych, dużych , złoto żółtych kwiatach znaleziona przez sir Johna Willoch w Persji. Wprawdzie miała wszystkie niekorzystne cechy rośliny matecznej, ale była płodna w przeciwieństwie do R. foetida. To właśnie z udziałem R.foetida persiana i fioletowo czerwonej remontantki Antoine Ducher, powstała pierwsza pernetiana Soleil d’Or.
Spotkamy jeszcze odmiany hodowli Ernesta Dechanta i Maxa Vogla zaliczane do lutea hybr. Są to : Wildenfels Gelb, Mihle Hermsdorf, Ernst Dechant, Schloss Senslitz.
R.x harisonii* Rviers/= Persian Yellow x R. pimpinellifolia/.
R.x harisonii Vorbergii – kwiaty śmietankowo białe, pojedyncze, wielkości do 5cm. Kwitnie bardzo obficie w połowie maja. Tworzy okrągłe, czarne owoce. Jest to bliżej nieokreślona forma r.x harisonii, powstała w niemieckim ogrodzie botanicznym Munden a potem rozpowszechniana przez O.B w Berlinie.
R.penzanceane Rehde= (R.rubiginoza x R.foetida Bicolor). Jest to właściwe oznaczenie botaniczne dla odmiany Lady Penzance – hodowli lorda Penzance z roku 1894. Inne tzw rubiginosa hybr. nie należą tutaj, jak też odmiana Lord Penzance, która powstała z R.x harisonii x r. rubiginosa. Pozostałe odmiany wyhodowane przez Lorda Penzance są krzyżówkami remontantek z R.rubiginosa.
R.hemisphaerica Herrm – w języku niemieckim zwana jest siarkową różą.Inne jej nazwy to R. sulphurea Ait czy R. glucophylla. Sprowadził ją do Europy około 1600 roku , Clusius z Turcji. Zresztą róża ta najlepiej czuje się w suchym, gorącym klimacie śródziemnomorskim. Tworzy ona krzewy wysokości 1-2m o wyprostowanym pokroju i pędach pokrytych haczykowatymi kolcami. Liście ciemno szare do niebiesko zielonych , od spodu jaśniejsze i nieznacznie owłosione, złożone z 5-9 listków o 3-4cm długości. Kwiaty siarkowo żółte, średnicy 5cm, bardzo pełne, kulistego wręcz kształtu.Wrażliwe na wilgotną pogodę. Nie pachną. Owoce kuliste, ciemno czerwone.
R. hemisphaerica var rapini (boiss Ball) Rowley. Jest to forma R.hemsphearica o pojedynczych kwiatach. Krzew o pędach długości około 1m pokrytych kolcami zmieszanymi ze szczeciną. Liście na ogół składają się z 7 od spodu jedwabiście owłosionych listków. Kwiaty pojedyncze, jasno żółte, osadzone na pędach po 1, 2 lub trzy.Owoce okrągłe, gładkie od żółtych do czerwonych, średnicy 1,5 cm. Opisana dopiero w roku 1933, występuje w azjatyckiej części Turcji i na terenie Persji.
R.sericea Lindley. Zwana też r.tetnapetala Rayle.Tworzy krzew wyprostowany o pędach 2-2,5m długości pokryte płaskimi, prostymi lub zakrzywionymi kolcami , które umieszczone są parami pod liśćmi. Liście długości 5-7 cm, złożone z 7-11 listków od spodu jedwabiście owłosionych. Kwiaty pojedyncze, w kolorze białym o średnicy 2,5-5cm z reguły złożone z czterech a rzadziej pięciu płatków. Kwitnie w maju. Owoce kuliste pomarańczowe do czerwonych. Występowanie – Himalaje. Odkryta i opisana w roku 1822.
W obrębie sericea występuje kilka form różniących się od siebie drobnymi szczegółami:
var denudata(franch)Rowley – zwana też R.sericea f.denudata Franch. Wyróżniają ją praktycznie bezkolcowe pędy. Odkryta i opisana w 1890 roku.
var polyphylla Geier lub R.sericea f.inermis egladulosa Focke. Pędy z rzadka uzbrojone w kolce. Liście złożone nawet z 17 listków.
var sericea. jest to typ gatunku. Opisana w roku 1822.
var omeiensis(Rolfe) Rowley. Zwana też R omeiensis (Rolfe). To duży krzew o wyprostowanym pokroju i szaro brązowych pędach długości 3-4m. Kolce płaskie, u podstawy bardzo rozszerzone, na starszych pędach nadto występuje jeszcze szczecina. Młode pędy bez kolców pokryte tylko szczeciną. Liść składa się z 7-11 a nawet 17 listków. Kwiaty białe, średnicy do 3cm, na ogół złożone z 4 płatków, czasem z pięciu. Kwitnie na przełomie maja i czerwca. Owoce w kształcie gruszki , do 1,5cm długości, koloru mocno czerwonego z długą mięsistą szypułką koloru czerwonego do żółtego. Występowanie – centralne Chiny. Opisana w roku 1901.
var hookerii Kegel. forma podobna do var sericea, różni się od niej obfitszym ogruczoleniem. Występowanie – Chiny, prowincja Kumaon.
var pteracantha Bean. Zwana też R.omeiensis f.pteracantha Rehder x Will. Występowanie – Chiny, zachodni Seczuan w górach na wysokości 3000-3600 mnpm. Opisana w roku 1890. Forma ta charakteryzuje się dużo większymi kolcami o skrzydłowatej formie. W młodości są one lśniąco czerwone i przezroczyste. Szypułka owocowa krótsza niż u typu.
f.chrysocarpa(rehd)Rowley. Zwana też R omeiensis f.chrysocarpa Redhd. Od typu różni się żółtymi owocami. Krussman, wymienia odmianę Hidcote Gold Hillinga z 1948 roku o kanarkowo żółtych kwiatostanach.Pochodzenie nieznane. HMF podaje, że pochodzi od R.sericea var omeiensis.
R.pteragonis Krause=( R.hugonis x R. sericea). Wyraźnie nosi cechy pośrednie gatunków z których powstała. Jednakże kwiaty są żółte,większe, pięciopłatkowe.
rf.pteragonis(= r. hugonis x R.sericea f.pteracantha) Krzew do 2m wysokości kolce bardzo szerokie, ciemno czerwone, kwiaty jasno żółte, gęsto rozmieszczone wzdłuż pędów.Formę tą otrzymał w roku 1938 Max Krause.
f.cantabrigiensis(Weawer)Rowley =(R.hugonis x R.sericea var hookeri). Forma ta powstała w Ogrodzie Botanicznym Cambridge w roku 1931. Krzew o wyprostowanym pokroju i pędach silnie pokrytych szczeciną , długości do 2m. Liście złożone z 7-11 listków o owłosionych nerwach. Gęsto ogruczolone. Kwiaty pojedyncze, jasno żółte o średnicy 5cm, osadzone na ogruczolonych, dwu centymetrowych szypułkach. Kwitnie w czerwcu.
Earldomensis=(R hugonis x R.sericea var omeiensis).Pochodzi z roku 1934. Krzew wysokości około 1,5m o rozłożystym pokroju. Pędy uzbrojone w skrzydłowato rozszerzone kolce w jaskrawo czerwonym k0lorze. Kwiaty w kolorze kanarkowo żółtym.
Red Wings=( R.hugonis x R. omeiensis f.pteracantha). Pochodzi z roku 1950 z Holandii.
R.morrisonensis Hayata. Inna nazwa R sericea var morrisonen sis Hayata/Mosamune. Krzew wysokości od 1 do 2 m. Pędy przewieszające się , mocno uzbrojone w białawe kolce długości około 1 cm, które pojawiają się na pędzie parami. liście składają się z 7-11 drobno ząbkowanych listków eliptycznego kształtu od 0,8 do 1,3cm długości.Kwiaty pojedyncze,, owoce kształtu gruszkowatego, długości 0,8 mm. Występowanie – Tajwan na wys 4000 m npm.
Małgorzata Kralka.